Tìm ví dụ về sự hình thành và ức chế phản xạ có điều kiện ở người

Câu 1 trang 171 Sinh học 8: Ý nghĩa của sự thành lập và ức chế các phản xạ có điều kiện trong đời sống con người?

Trả lời:

Sự thành lập và ức chế các phản xạ có điều kiện ở người là hai quá trình thuận nghịch quan hộ mật thiết với nhau, là cơ sở để hình thành thói quen, tập quán, nếp sống có văn hóa và ức chế các phản xạ không còn phù hợp.

Xử Nữ

- Phản xạ có điều kiện hình thành ở trẻ mới sinh từ rất sớm. Các phản xạ có điều kiện với ánh sáng, màu sắc, âm thanh dần được thành lập. Trẻ càng lớn, số lượng phản xạ có điều kiện xuất hiện càng nhiều và càng phức tạp. Bên cạnh đó là quá trình ức chế phản xạ nếu phản xạ đó không cần thiết.

- Sự hình thành và ức chế các phản xạ có điều kiện ở người là 2 quá trình thuận nghịch quan hệ mật thiết với nhau, nhờ đó mà cơ thể thích nghi với những điều kiện sống luôn thay đổi, là cơ sở để hình thành thói quen, tập quán, nếp sống có văn hóa ở người.

Giải SGK Sinh học 8 trang 168

Sinh 8 Bài 52: Phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện giúp các em học sinh lớp 8 tham khảo nắm được kiến thức lý thuyết, biết cách giải toàn bộ các bài tập SGK Sinh 8 trang 168.

Với lời giải chi tiết các bài tập Sinh 8 bài 52 này, còn giúp các em học sinh ôn tập và củng cố kiến thức lý thuyết, biết cách phân biệt được phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện, biết lấy các ví dụ minh họa. Qua đó, sẽ đạt kết quả cao trong các bài kiểm tra, bài thi giữa kì 2 sắp tới.

Phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện

- Phản xạ không điều kiện [PXKĐK]: là phản xạ sinh ra đã có, không cần phải học tập.

Ví dụ: khóc, cười…

- Phản xạ có điều kiện [PXCĐK]: là phản xạ được hình thành trong đời sống cá thể, là kết quả của quá trình học tập, rèn luyện, rút kinh nghiệm.

Ví dụ: đạp xe đạp, đá bóng, thấy đèn đỏ thì dừng lại, mùa đông đến mặc áo ấm...

II. Sự hình thành phản xạ có điều kiện

1. Hình thành phản xạ có điều kiện

* Thí nghiệm của Paplop: phản xạ tiết nước bọt đối với ánh sáng đèn hoặc kích thích bất kì

• Bật đèn và không cho ăn → không tiết nước bọt [ánh sáng đèn là kích thích có điều kiện]
• Cho ăn → tiết nước bọt khi nhìn thấy thức ăn [thức ăn là kích thích không điều kiện]
• Vừa bật đèn vừa cho ăn → tiết nước bọt [lặp lại nhiều lần]

→ Chỉ bật đèn → tiết nước bọt → phản xạ tiết nước bọt với kích tích là ánh sáng đã được thiết lập.

* Điều kiện hình thành phản xạ có điều kiện

- Phải có sự kết hợp giữa kích thích có điều kiện với kích thích không điều kiện.

- Kích thích có điều kiện phải được tác động trước kích thích không điều kiện một thời gian ngắn. Quá trình kết hợp đó phải được lặp lại nhiều lần.

- Thực chất của việc hình thành phản xạ có điều kiện là sự hình thành đường liên hệ tạm thời nối các vùng của vỏ não lại với nhau.

2. Ức chế phản xạ có điều kiện

- Phải thường xuyên củng cố phản xạ có điều kiện đã được hình thành. Nếu không được củng cố thì phản xạ dần mất đi.

- Ý nghĩa của sự hình thành và ức chế phản xạ có điều kiện:

• Đảm bảo cơ thể thích nghi với môi trường và điều kiện sống luôn thay đổi.
• Hình thành các thói quen tập tính tốt.

III. Ví dụ phản xạ có điều kiện

- 9 ví dụ về phản xạ có điều kiện là:

• Đến mùa đông, mặc đồ ấm để không bị lạnh.
• Khi lưu thông trên đường, gặp đèn đỏ thì dừng lại, còn gặp đèn xanh thì tiếp tục đi.
• Không dại mà chơi đùa với lửa.
• Biết chữ, biết làm toán...
• Biết bật quạt khi trời nóng
• Xe máy, xe lô tô dừng lại khi có đèn đỏ
• Khi thấy chó dữ, bạn bỏ chạy hoặc đứng yên để né tránh nó
• Khi nhà tối, bạn tự biết bật đèn cho sáng lên
• Nghe tiếng ai gọi tên mình, liền quay đầu lại

IV. Ví dụ phản xạ không điều kiện

*5 ví dụ về phản xạ không điều kiện:

• Khi chào đời là đã biết khóc
• Khi gặp lạnh nổi da gà
• Hắt hơi
• Khi đụng vật nóng tay ta liền rụt lại
• Trời lạnh, người run , tay chân tái lét
• Khi đi giữa trời nắng, toát mồ hôi
• Khi có bụi hay lông mèo bay qua mũi bạn, bạn hắt hơi
• Bị muỗi cắn, gãi vào chỗ ngứa

Giải bài tập Sinh học 8 trang 168

Bài 1 trang 168 SGK Sinh học 8

Phân biệt phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện.

Gợi ý đáp án

Phản xạ không điều kiện [PXKĐK] là phản xạ sinh ra đã có, không cần phải học tập.

Phản xạ có điều kiện [PXCĐK] là phản xạ được hình thành trong đời sống cá thể, là kết quả của quá trình học tập, rèn luyện, rút kinh nghiệm.

Tuy phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện có những điểm khác nhau, song lại có liên quan chặt chẽ với nhau:

+ Phản xạ không điều kiện là cơ sở thành lập phản xạ có điều kiện.

+ Phải có sự kết hợp giữa một kích thích có điều kiện với kích thích không điều kiện [trong đó kích thích có điều kiện phải tác động trước kích thích không điều kiện 1 thời gian ngắn].

Bài 2 trang 168 SGK Sinh học 8

Trình bày quá trình hình thành một phản xạ có điều kiện [tự chọn] và nêu rõ những điều kiện để sự hình thành có kết quả.

Gợi ý đáp án

Có thể lấy ví dụ : khi cho gà ăn kết hợp với gõ mõ nhiều lần sẽ hình thành ở gà phản xạ có điều kiện : "tiếng mõ là tín hiệu gọi ăn", nên khi nghe mõ là gà chạy về ăn. Sở dĩ như vậy là do giữa vùng thính giác và vùng ăn uống trên vỏ não đã hình thành đường liên hệ tạm thời. Tuy nhiên, nếu gõ mõ, gà chạy về mà không được cho ăn nhiều lần thì về sau khi nghe tiếng mõ gà cũng không chạy về nữa. Đó là do đường liên hệ tạm thời giữa vùng ăn uống và vùng thính giác không được củng cố nên đã mất.

Bài 3 trang 168 SGK Sinh học 8

Nêu rõ ý nghĩa của sự hình thành và sự ức chế phản xạ có điều kiện đối với đời sống các động vật và con người.

Gợi ý đáp án

Ý nghĩa của sự hình thành và ức chế phản xạ có điều kiện đối với đời sống động vật và con người là :

- Đối với động vật : đảm bảo sự thích nghi với môi trường và điều kiện sống thay đổi.

- Đối với con người : Đảm bảo sự hình thành các thói quen, tập quán trong sinh hoạt cộng đồng.

Cập nhật: 18/03/2022