Rụng trứng phụ thuộc vào sự tác động lẫn nhau của các tuyến và nội tiết tố của chúng thường xảy ra khoảng hai tuần trước khi bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt.
Rụng trứng là một giai đoạn trong chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ liên quan đến việc giải phóng một quả trứng [noãn] từ một trong các buồng trứng. Một sự sống mới sẽ bắt đầu hình thành nếu noãn gặp tinh trùng trong quá trình di chuyển xuống ống dẫn trứng.
Các dấu hiệu và triệu chứng rụng trứng điển hình bao gồm thay đổi chất nhầy cổ tử cung và nhiệt độ cơ bản tăng nhẹ [nhiệt độ cơ thể khi bạn hoàn toàn nghỉ ngơi]. Đối với hầu hết phụ nữ, rụng trứng xảy ra khoảng một lần mỗi tháng cho đến khi mãn kinh, ngoại trừ khi họ đang mang thai hoặc cho con bú. Tuy nhiên, một số phụ nữ gặp phải tình trạng rụng trứng không đều hoặc hoàn toàn không rụng trứng.
Nếu phụ nữ và chồng/ đối tác sẵn sàng bắt tay vào làm cha mẹ cần biết khi nào là thời điểm chín muồi để thụ thai? Năm ngày trước và kể cả ngày rụng trứng là thời điểm dễ thụ thai nhất của phụ nữ, tinh trùng có thể sống trong vài ngày và sẽ bám trụ để chờ trứng rụng. Ngược lại, trứng sẽ chỉ tồn tại trong 24 giờ, vì vậy khi đã rụng trứng, cơ hội sẽ nhỏ hơn.
Dưới đây là dấu hiệu rụng trứng thực sự:
1. Dấu hiệu rụng trứng
Cơ thể phụ nữ xuất hiện một số dấu hiệu sắp rụng trứng, có thể gặp một số hoặc tất cả các dấu hiệu, bao gồm:
- Chu kỳ kinh nguyệt đều đặn: Chu kỳ kinh nguyệt đến sau mỗi 24-35 ngày có nhiều khả năng rụng trứng hơn các chu kỳ kinh nguyệt xảy ra thường xuyên hơn hoặc ít hơn.
- Thay đổi chất nhầy: Khoảng hai tuần trước kỳ kinh nguyệt, nếu đang rụng trứng, phụ nữ có thể nhận thấy chất nhầy cổ tử cung trơn và bóng.
- Đau bụng: Một số phụ nữ bị đau khi rụng trứng. Cơn đau có thể chung chung hoặc khu trú ở một bên bụng.
Đau bụng có thể là một trong những dấu hiệu rụng trứng.
Các triệu chứng tiền kinh nguyệt - rụng trứng có thể đi kèm với các triệu chứng tiền kinh nguyệt như vú to và căng, chướng bụng và ủ rũ.
- Tăng nhiệt độ: Những phụ nữ sử dụng phương pháp tránh thai kế hoạch hóa gia đình tự nhiên sẽ nhận thấy nhiệt độ cơ bản của họ tăng lên một chút sau khi rụng trứng. Nhiệt độ tăng khoảng nửa độ C. Sự gia tăng nhiệt độ này không dự đoán sự rụng trứng, nó cho thấy rằng sự rụng trứng đã diễn ra.
2. Các tuyến tham gia vào quá trình rụng trứng
Sự rụng trứng phụ thuộc vào hoạt động của các tuyến khác nhau và nội tiết tố của chúng, bao gồm:
Vùng dưới đồi, nằm trong não. Vùng dưới đồi sử dụng hormone để giao tiếp với tuyến yên. Các tình trạng có thể thay đổi hoạt động của vùng dưới đồi bao gồm hội chứng buồng trứng đa nang, làm việc quá sức, dinh dưỡng kém và căng thẳng mạn tính.
Tuyến yên được gọi là 'tuyến chủ' của hệ thống hormone [nội tiết]. Nó nằm trong não, ở đáy hộp sọ, và được kết nối với vùng dưới đồi bằng một thân cây mỏng. Tuyến yên sử dụng hóa chất để thúc đẩy buồng trứng sản xuất hormone. Các tình trạng có thể ngăn tuyến yên sản xuất đủ hormone bao gồm khối u tuyến yên lành tính hoặc tổn thương trực tiếp đến chính tuyến yên.
Buồng trứng: Hai tuyến hình hạnh nhân nằm trong khung chậu của phụ nữ có chứa buồng trứng. Buồng trứng tạo ra hai hormone sinh dục nữ là estrogen và progesterone. Các tình trạng có thể ngăn cản buồng trứng giải phóng noãn bao gồm mãn kinh sớm [còn gọi là suy buồng trứng], hoặc tổn thương hoặc cắt bỏ buồng trứng.
Buồng trứng tạo ra hai hormone sinh dục nữ là estrogen và progesterone.
3. Chu kỳ kinh nguyệt
Rụng trứng là một phần của chu kỳ kinh nguyệt. Chu kỳ này là do hoạt động phức tạp và có liên quan lẫn nhau của các loại hormone khác nhau. Chu kỳ bao gồm:
- Kinh nguyệt: Sự bong tróc của niêm mạc tử cung [còn được gọi là chảy máu kinh nguyệt hoặc có kinh].
- Giai đoạn nang trứng: Vùng dưới đồi kích hoạt tuyến yên tiết ra hormone kích thích nang trứng kích thích buồng trứng sản xuất tối đa 20 nang trứng. Mỗi nang chứa một noãn chưa trưởng thành. Thông thường, chỉ có một nang trứng sống sót đến khi trưởng thành. Chẳng hạn chu kỳ kinh nguyệt kéo dài khoảng 28 ngày, một noãn duy nhất trưởng thành vào khoảng ngày thứ 10. Việc này cũng thúc đẩy sự dày lên của niêm mạc tử cung [nội mạc tử cung] để chuẩn bị cho một noãn thụ tinh.
- Rụng trứng: Nang trứng trưởng thành thúc đẩy việc giải phóng lượng estrogen cao hơn. Vùng dưới đồi phản ứng bằng cách tiết ra một chất hóa học được gọi là hormone giải phóng gonadotrophin [GnRH], làm cho tuyến yên sản xuất hormone tạo hoàng thể và nang trứng. Nồng độ hoàng thể cao sẽ kích hoạt quá trình rụng trứng trong vòng khoảng hai ngày. Noãn trưởng thành phóng noãn vào khoang phúc mạc; sau đó nó được hút vào đầu hở của ống dẫn trứng. Các cấu trúc giống như sợi tóc nhỏ bên trong ống dẫn trứng sóng hoặc đẩy buồng trứng về phía tử cung. Trừ khi noãn gặp tinh trùng trong vòng 24 giờ, nó sẽ chết.
Nang trứng trưởng thành thúc đẩy việc giải phóng lượng estrogen cao hơn.
- Giai đoạn hoàng thể: Nang trứng trở thành hoàng thể, một cấu trúc tạo ra hormone progesterone. Trừ khi một noãn đã thụ tinh làm tổ vào niêm mạc tử cung thì hoàng thể sẽ chết. Nếu không có sự đóng góp của progesterone, tử cung không thể duy trì niêm mạc tử cung dày lên và kinh nguyệt xảy ra.
4. Làm cách nào để biết chắc chắn đang rụng trứng?
4.1 Các xét nghiệm y tế để kiểm tra sự rụng trứng
Các xét nghiệm y tế có thể kiểm tra xem quá trình rụng trứng đã diễn ra hay chưa. Các xét nghiệm này có thể bao gồm:
Xét nghiệm máu: Để kiểm tra sự hiện diện của progesterone. Mức lớn hơn 20nmol / L cho thấy quá trình rụng trứng đã diễn ra. Bài kiểm tra này phải được thực hiện khoảng 3 - 10 ngày trước ngày đầu tiên của kỳ kinh dự kiến tiếp theo.
Siêu âm thai: Sự hiện diện của một bào thai là bằng chứng tuyệt đối duy nhất cho thấy sự rụng trứng đã diễn ra.
4.2 Bộ dụng cụ dự báo rụng trứng
Có rất nhiều loại dụng cụ dự đoán ngày rụng trứng khác nhau. Hầu hết hoạt động bằng cách đo mức độ hormone luteinising trong nước tiểu của phụ nữ. Nồng độ hormone luteinising tăng lên khoảng 24 đến 36 giờ trước khi quá trình rụng trứng diễn ra. Đây là một loại hormone rất quan trọng được sản xuất bởi các tuyến yên trong não. Chỉ số nồng độ Hormone luteinising có mối liên hệ mật thiết liên quan đến khả năng sinh sản không chỉ ở nữ giới mà còn ở cả nam giới.
Quan hệ tình dục vào khoảng thời gian rụng trứng có nghĩa là tinh trùng và noãn có cơ hội gặp nhau trong ống dẫn trứng.
5. Cách nào để tăng cơ hội rụng trứng?
Tập thể dục nặng có thể ngăn cản quá trình rụng trứng.
Phụ nữ béo phì hoặc nhẹ cân nghiêm trọng có thể gặp vấn đề với quá trình rụng trứng. Cố gắng giữ cân nặng ở mức trung bình cho chiều cao và thể trạng.
Tập thể dục quá nhiều có thể ngăn cản quá trình rụng trứng. Nên trở lại mức độ hoạt động thể chất bình thường với cơ thể, không nên tập quá nhiều, quá sức.
Ăn kiêng lặp đi lặp lại, nhịn ăn, bỏ bữa và các thói quen ăn uống rối loạn khác có thể cản trở khả năng rụng trứng thường xuyên của cơ thể. Đảm bảo ăn uống đúng cách và thường xuyên.
Căng thẳng cảm xúc kéo dài có thể tàn phá chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ. Cố gắng giảm bớt căng thẳng trong cuộc sống và học cách đối phó với căng thẳng tốt hơn bằng cách tự thư giãn cho bản thân.
Một số phụ nữ không rụng trứng thường xuyên có thể được hỗ trợ bởi các công nghệ sinh sản, bao gồm thuốc viên và thuốc tiêm để kích hoạt sản xuất hormone rụng trứng cao hơn. Liều lượng cần được theo dõi cẩn thận, vì cảm ứng rụng trứng có thể kích hoạt sự trưởng thành của một số buồng trứng, có thể dẫn đến đa thai.
Xem thêm video đang được quan tâm:
accine COVID-19 COVAXIN được phê duyệt có điều kiện.
Bác sĩ Quang Lê
Về cơ bản, thụ thai là trứng đã rụng gặp được tinh trùng ở đúng nơi tốt nhất [thường là 1/3 ngoài của vòi trứng] vào đúng thời điểm. Quá trình rụng trứng đóng một vai trò quan trọng trong vấn đề thụ thai. Dưới đây là những điều cơ bản về rụng trứng.
Rụng trứng là thời điểm trong chu kỳ của phụ nữ khi trứng được phóng thích từ buồng trứng và sẵn sàng để thụ tinh. Sau khi được phóng thích, trứng chỉ có từ 12 đến 24 giờ để sống và được thụ tinh.
Trong thời kỳ rụng trứng, trứng di chuyển từ buồng trứng xuống ống dẫn trứng đến tử cung. Nếu được thụ tinh trong khoảng thời gian 12 đến 24 giờ đó, trứng thụ tinh sẽ làm tổ trong buồng tử cung phát triển thành thai. Nếu không, nó sẽ phân hủy và bị rụng cùng với phần còn lại của niêm mạc tử cung.
2. Khi nào thì rụng trứng?
Quá trình rụng trứng thường xảy ra trong khoảng một nửa chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ. Thường người ta sẽ tính ngày rung trứng bằng cách lấy ngày đầu của chu kì kinh trừ đi 14 ngày trở về trước. Ví dụ kinh nguyệt của bạn ngày 01/09 bắt đầu thì trứng của bạn thường đã rụng vào ngày 16/08, hoặc chu kì kinh của bạn 32 ngày thì ngày rụng trứng là ngày 18. Đây là cơ sở để tính ngày rụng trứng sau đó.
Lưu ý rằng độ dài chu kỳ có thể khác nhau ở mỗi phụ nữ trong khoảng 23 - 35 ngày và nhiều phụ nữ có sự thay đổi nhỏ trong chu kỳ của mình.
3. Làm cách nào để biết tôi đang rụng trứng?
Phụ nữ có thể nhận thấy một số khó chịu ở bụng dưới trong thời kỳ rụng trứng, khu trú ở bên phải hoặc bên trái. Đó là buồng trứng chuẩn bị phóng trứng. Cổ tử cung trở nên mềm hơn và chất nhầy trở nên trong hơn, loãng hơn, trơn hơn, dịch tiết âm đạo nhìn như lòng trắng trứng. Âm hộ hoặc âm đạo có thể sưng lên một chút và trở nên nhạy cảm hơn và ham muốn tình dục có thể tăng lên.
Thân nhiệt cơ bản cũng có thể dao động trong thời kỳ rụng trứng. Nhiệt độ giảm nhẹ có thể cho thấy sự rụng trứng sắp diễn ra, trong khi nhiệt độ tăng nhẹ có thể cho thấy sự rụng trứng vừa mới xảy ra.
Đặt khám ưu tiên tại bệnh viện tuyến trung ương qua tổng đài 1900638367 hoặc tải ứng dụng ISOFHCARE để đặt lịch chủ động!
4. Làm thế nào tôi có thể tận dụng tối đa sự rụng trứng?
Lịch, kỹ năng lưu trữ hồ sơ tốt và sự kiên nhẫn có thể là những công cụ quan trọng nhất để tận dụng tối đa ngày rụng trứng. Phụ nữ nên theo dõi các chu kỳ nhất quán trong vài tháng để biết các chu kỳ và triệu chứng của chính mình. Nhiều ứng dụng, công cụ và bộ công cụ trực tuyến có sẵn cả miễn phí và mua để giúp theo dõi.
Phụ nữ cũng có thể quan sát và cảm nhận với cơ thể của chính mình. Tìm hiểu cảm giác của cổ tử cung trong suốt chu kỳ của phụ nữ và biết độ đặc của dịch tiết âm đạo rất hữu ích trong việc nhận biết các dấu hiệu rụng trứng.
Tinh trùng có thể sống trong ống dẫn trứng khoảng năm ngày và trứng chỉ có tối đa 24 giờ để được thụ tinh sau khi rụng trứng, vì vậy các cặp vợ chồng chỉ có khoảng một tuần mỗi tháng là cơ hội cao điểm để thụ thai. Giả sử chu kỳ 28 ngày với sự rụng trứng vào ngày 14, thì những ngày dễ thụ thai nhất của chu kỳ sẽ là ngày 11 đến ngày 16.
Điều quan trọng cần lưu ý là ngay cả trong những trường hợp lý tưởng, việc thụ thai chỉ xảy ra khoảng 20% thời gian. Các cặp vợ chồng đang cố gắng thụ thai không nên ngạc nhiên nếu phải mất vài tháng để thụ thai.
Tuy nhiên, khi bạn dưới 35 tuổi, hai vợ chồng quan hệ đều đặn, không dùng bất kì một biện pháp tránh thai nào mà chưa có con trong vòng 12 tháng cần đến khám bác sĩ chuyên khoa Hỗ trợ sinh sản [còn nếu bạn trên 35 tuổi thì trong vòng 6 tháng chưa có con].
Cẩm nang ISOFHCARE cung cấp cho bạn các bí quyết khám bệnh tại Hà Nội và Hướng dẫn khám bệnh tuyến trung ương với những thông tin đắt giá và chính xác nhất.
Chúc bạn và gia đình luôn mạnh khỏe!
Tham vấn y khoa:
BS.Dương Thị Hạnh
Chuyên khoa Phụ Sản - KHHGĐ,Chuyên khoa Ngoại sản,Chuyên Khoa Đa Khoa,Chuyên khoa Phụ khoa,Chuyên khoa Phụ sản