4 328 KB 3 96
Nhấn vào bên dưới để tải tài liệu
Để tải xuống xem đầy đủ hãy nhấn vào bên trên
UED JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES, HUMANITIES AND EDUCATION VOL.3, NO.4 [2013] THÁI ĐỘ ĐỐI VỚI NGHỀ DẠY HỌC CỦA SINH VIÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM – ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
THE ATTITUDE TOWARD TEACHING PROFESSION OF STUDENTS AT UNIVERSITY OF
EDUCATION – THE UNIVERSITY OF DANANG
Hoàng Thế Hải, Lê Thị Kim Thu
Trường Đại học Sư phạm – Đại học Đà Nẵng
Email:
TÓM TẮT
Thái độ nghề nghiệp đúng đắn sẽ là điều kiện cần thiết tạo nên động lực thúc đẩy sinh viên [SV] tích cực trong
hoạt động trong học tập, đồng thời là một trong những cơ sở để hoàn thiện và phát triển nhân cách, đặc biệt đối với
SV sư phạm – những người giáo viên tương lai. Nghiên cứu thái độ đối với nghề dạy học của SV sư phạm trên các
mặt cơ bản: động cơ chọn nghề dạy học, hứng thú và sự yên tâm đối với nghề dạy học. Kết quả nghiên cứu cho
thấy, SV Trường Đại học Sư phạm – Đại học Đà Nẵng có thái độ chưa tích cực đối với nghề dạy học, giữa các nhóm
khách thể không có sự khác biệt nhiều. Có nhiều động cơ thúc đẩy các em chọn nghề dạy học, trong đó những động
cơ bên trong là mạnh mẽ nhất. Tỷ lệ SV hứng thú với nghề dạy học là khá cao, nhưng phần lớn SV chưa yên tâm với
nghề dạy học. Có nhiều nguyên nhân khiến SV chưa an tâm với nghề, trong đó chủ yếu là khó khăn khi xin việc, thu
nhập của nghề.
Từ khóa: nghề dạy học; thái độ nghề nghiệp; hứng thú nghề nghiệp; yên tâm với nghề nghiệp; sinh viên sư phạm. ABSTRACT
A proper attitude toward profession is a necessary condition to generate a motivation in students to help them
learn better and one of the bases to improve and develop their personality, especially for the pedagogic students - the
future teachers. The attitude toward teaching profession of the students at University of Education is researched on
basic aspects: motive for selecting the teaching profession, interest in the profession and the feeling of peace with the
teaching profession. The research result shows that students at University of Education – the University of Danang
haven’t had a positive attitude towards teaching and there is not much difference between the groups. There are
many motives for them to choose the teaching profession, of which the inner motives are the most powerful. The
percentage of students who are interested in the teaching profession is quite high, but most students do not have
peace of mind with the teaching profession. There are many reasons for that, and the main ones are being difficult to
apply for a job and the income.
Key words: teaching; attitude toward profession; interest in the profession; having peace of mind with the
teaching profession; pedagogic students. 1. Đặt vấn đề
Mục tiêu đào tạo của trường sư phạm là
đào tạo đội ngũ giáo viên có đủ phẩm chất và
năng lực sư phạm cần thiết để đáp ứng yêu cầu
của sự nghiệp giáo dục – đào tạo, phục vụ cho
công cuộc đổi mới đất nước.
Chất lượng giáo dục đào tạo nghề nghiệp
không những phụ thuộc vào sự tác động của
nhà giáo mà còn phụ thuộc vào bản thân sinh
viên, trong đó, thái độ nghề nghiệp đóng vai trò
56 quan trọng. Thái độ nghề nghiệp là sự thể hiện
tình cảm [yêu thích hoặc thờ ơ, chán ghét] đối
với nghề và động cơ lựa chọn nghề nảy sinh
trên cơ sở nhận thức về nghề. Thái độ đúng đắn
đối với nghề nghiệp là điều kiện cần thiết tạo
nên động lực thúc đẩy, lôi cuốn và kích thích
sinh viên tích cực hoạt động trong quá trình học
tập, rèn luyện ở nhà trường cũng như hoạt động
nghề nghiệp trong tương lai.
Thực tế ở Trường Đại học Sư phạm – Đại TẠP CHÍ KHOA HỌC XÃ HỘI, NHÂN VĂN VÀ GIÁO DỤC học Đà Nẵng cho thấy, nhiều sinh viên có thái
độ học tập và rèn luyện nghiệp vụ chưa nghiêm
túc, chưa tích cực, có tư tưởng chán nản… dẫn
đến kết quả học tập và rèn luyện chưa cao….
Thực trạng này do nhiều nguyên nhân, trong đó
thái độ chưa tích cực đối với nghề có ảnh
hưởng không nhỏ. Vì vậy, để có các biện pháp
giúp sinh viên tích cực học tập và rèn luyện
nghề nghiệp thì việc nghiên cứu thái độ đối với
nghề dạy học của sinh viên là khía cạnh mang
lại ý nghĩa và hiệu quả thiết thực.
Để thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu, chúng
tôi sử dụng phương pháp điều tra bằng bảng
hỏi, phương pháp quan sát, phỏng vấn. Trong
đó, điều tra bằng bảng hỏi là phương pháp chủ
yếu để thu thập thông tin. Chúng tôi tiến hành
khảo sát trên 200 SV từ năm 1 đến năm 4 ở 2
khối tự nhiên và xã hội tại Trường Đại học Sư
phạm – Đại học Đà Nẵng.
Nghiên cứu thái độ đối với nghề dạy học
của SV được tập trung ở các mặt: động cơ chọn
nghề dạy học, hứng thú và sự yên tâm đối với
nghề dạy học, những yếu tố ảnh hưởng đến thái
độ đối với nghề dạy học của sinh viên. Kết quả
nghiên cứu như sau:
2. Kết quả nghiên cứu
Thái độ nghề dạy học của sinh viên được
biểu hiện ở nhiều khía cạnh, trong đó nổi bật là
ở động cơ chọn nghề, hứng thú với nghề, mức
độ yên tâm với nghề…
2.1. Động cơ chọn nghề dạy học của sinh
viên sư phạm
Động cơ nghề nghiệp là một trong những
thành tố chủ yếu của hoạt động nghề nghiệp,
tạo nên động lực thúc đẩy, lôi cuốn và kích
thích sinh viên tích cực hoạt động trong quá
trình học tập và rèn luyện nghề nghiệp. Động
cơ nghề nghiệp có ảnh hưởng quyết định đến
chất lượng rèn luyện, học tập ở mỗi sinh viên.
Sinh viên Trường Đại học Sư phạm – Đại TẬP 3, SỐ 4 [2013] học Đà Nẵng chọn nghề dạy học vì những động
cơ nào, khảo sát vấn đề này thu được kết quả
như sau:
Bảng 1. Động cơ chọn nghề dạy học của sinh viên sư phạm
TT Động cơ chọn nghề Số Tỷ lệ Thứ
lượng % bậc 1 Điểm chuẩn thấp 112 56,0 1 2 Không đóng học phí 102 51,0 2 3 Phù hợp năng lực 87 43,5 4 4 Yêu thích nghề dạy học 95 47,5 3 5 Yêu người, yêu trẻ 76 38,0 5 6 Được xã hội coi trọng 54 27,0 7 7 Có điều kiện chăm lo gia đình 70 35,0 6 8 Nghề ổn định 13 6,5 8 Với kết quả trên cho thấy, nghề dạy học
trong suy nghĩ của nhiều sinh viên chỉ là địa chỉ
sau cùng. Thật đáng băn khoăn vì sinh viên chọn
nghề dạy học với động cơ đích thực còn chiếm tỷ
lệ khiêm tốn: yêu thích nghề dạy học [47,5%], phù
hợp với năng lực [43,5], yêu người yêu trẻ
[38,0%]. Một số lớn sinh viên chọn nghề dạy học
với những động cơ chưa thích đáng, không theo
nguyện vọng: 1/2 sinh viên vào học nghề dạy học
vì điểm thấp dễ đậu, hoặc chỉ sau khi đã thi trượt
các ngành nghề khác [56,0%], một số không nhỏ
sinh viên vào trường sư phạm là vì không phải
đóng học phí [51,0%]. Ngoài ra là những động cơ:
có điều kiện chăm lo gia đình, được xã hội coi
trọng, nghề ổn định.
Tóm lại, động cơ chọn nghề dạy học của
sinh viên Trường Đại học Sư phạm – Đại học Đà
Nẵng hiện nay chưa thực sự gắn bó đích thực với
nghề đang học. Do vậy, thiếu động lực thúc đẩy sự
say mê học tập, rèn luyện, sáng tạo trong quá trình
học, hành nghề. Vì vậy, trong quá trình dạy học và
giáo dục, nhà trường và giáo viên cần quan tâm
bồi dưỡng tình cảm này cho sinh viên.
2.2. Hứng thú với nghề dạy học của sinh viên sư
phạm
Hứng thú với nghề dạy học là động lực thúc
57 UED JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES, HUMANITIES AND EDUCATION đẩy sinh viên sư phạm học tập, rèn luyện, để
chiếm lĩnh những giá trị và kỹ năng nghề nghiệp.
Khảo sát vấn đề này, kết quả thu được như sau:
Bảng 2. Hứng thú với nghề dạy học của sinh viên sư phạm
TT Mức độ Số
lượng
31 Tỷ lệ
%
15,5 Thứ
bậc
3 1 Rất hứng
thích thú 2 Thích 55 27,5 2 3 Bình thường 91 45,5 1 4 Không thích 17 8,5 4 5 Chán ghét 6 3.0 5 Tổng 200 100 Điều đáng lưu ý là mặc dù đã và đang thực
sự tham gia vào quá trình học nghề trong nhà
trường sư phạm, nhưng phần lớn sinh viên không
có tình cảm tích cực đối với nghề, 45,5% cảm thấy
bình thường, 8,5% tỏ thái độ không thích và 3,0%
chán ghét. Đây là vấn đề đáng lo ngại, bởi vì hứng
thú với nghề nghiệp là một trong những yếu tố tạo
nên sự tích cực trong mỗi con người. Có yêu nghề
người ta mới toàn tâm, toàn ý với nghề, mới có thể
cống hiến toàn bộ tài năng sức lực của mình cho
nghề đã chọn.
Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn nhiều sinh
viên có tình cảm tích cực đối với nghề dạy học,
15,5% rất thích thú và 27,5% thích. Trao đổi với
sinh viên được biết vì yêu thích nghề sư phạm,
muốn trở thành giáo viên, nghề có thu nhập ổn
định, phù hợp với sở thích, mang lại hiểu biết cho
bản thân và cho thế hệ trẻ, góp phần quan trọng
thúc đẩy xã hội phát triển, giúp con người sống tốt
hơn, được mọi người tôn trọng… Cuộc sống của
nhà giáo thanh bạch, giản dị, còn gặp nhiều khó
khăn vất vả, nhưng vẫn có phần đông sinh viên
yêu thích nghề dạy học, họ tìm thấy ở nghề các giá
trị mà nghề khác không có được. Đây là thái độ rất
thuận lợi cho công tác giáo dục, đào tạo của
trường và hoạt động tự rèn luyện của sinh viên.
Như vậy, có khoảng một nửa tổng số sinh
viên học tập không có hứng thú hoặc kém hứng
thú. Vì vậy, người sinh viên sư phạm ngay sau khi
vào trường cần có sự hiểu biết nhất định về nội
dung, vai trò, giá trị của nghề và tình cảm tích cực
58 VOL.3, NO.4 [2013] đối với nghề đã chọn và đang học. Điều đó rất
quan trọng bởi lẽ tình cảm nghề nghiệp sẽ tạo nên
hứng thú nghề nghiệp, kích thích tích cực của nhân
cách, thúc đẩy sinh viên hoạt động học tập nỗ lực
hơn và đạt kết quả tốt hơn.
2.3. Mức độ yên tâm với nghề dạy học của sinh
viên sư phạm
Tâm thế yên tâm nghề nghiệp là một trong
những cơ sở đảm bảo cho con người sẵn sàng hoạt
động nghề nghiệp trong tương lai. Tiến hành khảo
sát vấn đề này, thu được kết quả như sau:
Bảng 3. Mức độ yên tâm với nghề dạy học của sinh
viên sư phạm
TT Mức độ hứng thú Số
lượng
13 Tỷ lệ
%
6,5 Thứ
bậc
5 1 Rất yên tâm 2 Yên tâm 25 12,5 3 3 Bình thường 33 16,5 2 4 Không yên tâm 106 53,0 1 5 Rất không yên tâm 23 11,5 4 Tổng 200 100 Kết quả bảng 3 cho thấy, tỷ lệ mức độ rất
yên tâm và yên tâm với nghề của sinh viên sư
phạm rất thấp 19,0%, mức độ bình thường chiếm
16,5%. Đây là những sinh viên có nhận thức đầy
đủ các giá trị của nghề dạy học, có động cơ chọn
nghề tích cực và có thái độ phù hợp với nghề.
Đáng lo ngại là tỷ lệ sinh viên không yên
tâm và rất không yên tâm với nghề đã chọn chiếm
tỷ lệ lớn nhất [64,5%]. Với những đối tượng này
nhà trường cần giúp cho các em thấy được những
lý tưởng, những viễn cảnh của nghề nghiệp, cũng
như mối quan hệ chặt chẽ giữa thái độ và hành
động học tập hiện tại với sự thành công trong nghề
nghiệp và trong cuộc sống sau này, để họ có định
hướng rõ ràng và tốt hơn nữa.
3. Những yếu tố ảnh hưởng đến thái độ nghề
dạy học của sinh viên sư phạm
Tình trạng nhiều sinh viên bàng quan, chán
nghề, không hứng thú, không yên tâm, thiếu tích
cực học tập có lẽ trước hết do khả năng tìm kiếm TẠP CHÍ KHOA HỌC XÃ HỘI, NHÂN VĂN VÀ GIÁO DỤC việc làm, thu nhập của nghề, nhận thức hạn chế về
về vai trò, giá trị của nghề nghiệp nói chung, đặc TẬP 3, SỐ 4 [2013] biệt của nghề đang học nói riêng, điều đó được
minh chứng bởi số liệu dưới đây: Bảng 4. Những yếu tố ảnh hưởng đến thái độ nghề dạy học của sinh viên sư phạm TT
1
2
3
4
5
6
7
8 Yếu tố ảnh hưởng
Chưa nhận thức được các giá trị của nghề
Đặc điểm chuyên môn, lao động của nghề
Các yêu cầu tâm sinh lý của người học
Điều kiện lao động của nghề
Khả năng xin việc làm của nghề
Vị trí xã hội của nghề
Thu nhập của nghề
Triển vọng phát triển của nghề Thực tế cũng có trường hợp sinh viên hứng
thú với nghề, yêu thích nghề dạy học, nhưng vẫn
không yên tâm với nghề. Hầu hết sinh viên thừa
nhận là nghề dạy học hiện nay khó xin việc làm
[96,0%], thu nhập thấp [90,5%], triển vọng phát
triển của nghề [83,5%]. Ngoài ra vị trí xã hội của
nghề, chưa nhận thức được giá trị của nghề, nghề
có nhiều áp lực, phải đầu tư học hành nhiều…
cũng là những nguyên nhân khiến sinh viên có thái
độ chưa tích cực đối với nghề dạy học. Đây cũng
là những thực tiễn đang hiện hữu mà giáo dục của
chúng ta còn đang bế tắc. Giải quyết tốt những vấn
đề này sẽ là cú hích mạnh đưa chất lượng giáo dục
đi lên.
4. Kết luận
Nhiều năm gần đây ở nước ta, nhiều thanh
niên sinh viên có khuynh hướng lựa chọn nghề
ngành nghề có thu nhập cao, thời thượng, có điều
kiện phát triển và không coi trọng nghề dạy học.
Sinh viên Trường Đại học Sư phạm – Đại học Đà
Nẵng cũng không là ngoại lệ, vào trường sư phạm
do những nguyên nhân về hoàn cảnh, điều kiện bắt
buộc chứ không phải do các em có nguyện vọng
thật sự. Chính vì vậy mà rất nhiều em không hứng
thú, không yên tâm với nghề mà mình đã chọn… Số lượng
137
79
74
159
192
152
181
167 Tỷ lệ %
68,5
39,5
37,0
79,5
96,0
76,0
90,5
83.5 Thứ bậc
6
7
8
5
1
4
2
3 từ đó thiếu tích cực trong học tập và rèn luyện
nghiệp vụ, thậm chí có em có tư tưởng chán nản
dẫn dến kết quả học tập và rèn luyện chưa cao….
Kết quả nghiên cứu là cơ sở quan trọng để
chúng tôi đề xuất một số kiến nghị để khắc phục
tình trạng trên, góp phần nâng cao chất lượng đào
tạo giáo viên:
- Cần quan tâm thích đáng và có kế hoạch tổ
chức tốt việc hướng nghiệp cho học sinh phổ thông.
- Trong nhà trường sư phạm, đặc biệt là đối
với sinh viên năm thứ nhất cần tiến hành giáo dục
nhận thức các giá trị nghề dạy học, giáo dục thái
độ đối với nghề dạy học. Cụ thể là giáo dục những
giá trị và những yếu tố hấp dẫn của nghề dạy học,
hình thành niềm tin, lòng tự hào, yêu mến nghề
nghiệp, từ đó giúp sinh viên học tập hứng thú, tích
cực hơn và đạt kết quả cao hơn.
- Tăng cường tổ chức các cuộc thi nghiệp vụ
sư phạm, đi thực tế và thực tập ở cơ sở giáo dục để
các em có điều kiện cọ sát với nghề nghiệp.
- Cần có những chính sách cụ thể và thiết
thực để thu hút những người giỏi, những người thực
sự có đam mê vào học các trường sư phạm… TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Kỷ yếu Hội thảo: “Tập huấn quốc gia về phát triển kỹ năng nghề nghiệp cho sinh viên sư phạm qua
hệ thống trường thực hành – Vinh”, 2012, NXB GD Việt Nam. [2] Hoàng Thế Hải [2012], “Sự thích ứng với hoạt động học tập theo học chế tín chỉ của sinh viên
Trường ĐHSP – ĐHĐN”, Đề tài cấp cơ sở Trường ĐHSP – ĐHĐN.
[3] Thái Duy Tuyên [1994], Tìm hiểu định hướng giá trị của thanh niên Việt Nam trong điều kiện kinh tế
thị trường, Hà Nội.
59 This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.
Video liên quan