Lý Bạch là nhà thơ nổi tiếng trong nền văn học Trung Quốc đương thời. Không giống với Đỗ Phủ, hồn thơ Lý Bạch thích phóng túng, viễn vông, không muốn động chạm đến thế thái nhân tình mà thường mang tính hoài cổ.
Kho thơ văn đồ sộ với hơn 20.000 bài là tài sản quý giá mà ông để lại cho đời. Chùm thơ hay nhất của Lý Bạch mà THECOTH sưu tầm dưới đây hy vọng bạn sẽ yêu thích.
1. Đôi dòng tiểu sử cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của nhà thơ Lý Bạch
Tiểu sử nhà thơ Lý Bạch
Nhà thơ Lý Bạch sinh ngày 19-5-701 sau Công nguyên tại Thành phố Tây Vực, nước Trung Quốc, mất ngày 30 tháng 11, 762 sau Công nguyên.
Phác họa chân dung nhà thơ Lý Bạch
Ông sống và làm việc chủ yếu ở Thành phố Trường Giang, nước Trung Quốc. Ông sinh thuộc cung Song Ngư, cầm tinh con [giáp] trâu [Tân Sửu 701]. Lý Bạch xếp hạng nổi tiếng thứ 31130 trên thế giới và thứ 84 trong danh sách Nhà thơ nổi tiếng.
Lý Bạch là một trong những nhà thơ nổi tiếng nhất thời đường tại Trung Hoa. Ông được hậu thế gọi là "Thi tiên" [tức là thơ tiên], là một Thi tiên vĩ đại của đất nước Trung Quốc. Ông còn có bút hiệu khác là Thái Bạch, Tràng Canh,Thanh Liên cư sĩ. Ông còn được gọi là Tửu trung tiên, Lý Trích Tiên.
Năm 15 tuổi, nhà thơ Lý Bạch viết bài phú ngạo khá nổi tiếng, có tên "Tư Mã Tương Như" để gửi cho Hàn Kinh Châu.
Năm 16 tuổi, cái tên Lý Bạch đã nổi tiếng khắp vùng Tứ Xuyên. Nhưng vì chán trần gian nên nhà thơ Lý Bạch đã bỏ lên núi Đái Thiên Sơn học đạo, bắt đầu cuộc đời ẩn sĩ.
Sự nghiệp sáng tác của nhà thơ Lý Bạch
Trong sự nghiệp văn chương, nhà thơ Lý Bạch đã sáng tác hơn 20.000 bài thơ, nhưng làm bài nào vứt bài đó, nên được biết tới là nhờ dân gian ghi chép hơn cả.
Sự nghiệp nhà thơ Lý Bạch
Đến nay thì thơ Lý Bạch còn trên dưới 1000 bài, bài nào cũng được đánh giá rất cao, nhưng nổi tiếng trong dân gian thì có: Tương Tiến Tửu, Hiệp khách hành, Thanh Bình Điệu, Hành lộ nan...
Trong thơ Lý Bạch thích viển vông, phóng túng, ít đụng chạm đến thế sự mà thường vấn vương hoài cổ.
Đề tài trong thơ ông cũng khá đa dạng: tả cảnh thiên nhiên tươi đẹp, cảm thông cho người chinh phụ, viết về tình bạn hữu, tình trai gái, quê hương. Và nhiều nhất vẫn là về rượu.
Lý Bạch làm thơ lối Cổ Phong rất được yêu thích, ngoài ra còn có thơ tứ cú, bát cú. Những bài thơ tiêu biểu như:
- Nguyệt Hạ Độc Chước
- Một mình uống rượu dưới trăng
- Vọng Lư sơn bộc bố
- Xa ngắm thác núi Lư
- Hành lộ nan
- Đường đi khó
- Sắp mời rượu
- Thanh bình điệu kỳ 1
- Bài ca người hiệp khách [ Sau này, được Kim Dung dựng thành phim] ...
2. Tập thơ Lý Bạch hay nhất - những kiệt tác đi cùng năm tháng
Sau đây, Thecoth xin giới thiệu cùng quý bạn đọc tập thơ Lý Bạch hay nhất. Đây đều là những kiệt tác để đời, được nhiều độc giả yêu thích.
Bài 1: Thơ Lý Bạch về quê hương - Tĩnh dạ tư
Tĩnh dạ tư
Ngắm trăng nhớ cố hương
Sàng tiền minh nguyệt quang
Nghi thị địa thượng sương
Cử đầu vọng minh nguyệt
Đê đầu tư cố hương.
Dịch nghĩa:
Đầu giường ánh trăng chiếu rọi
Ngỡ là sương trên mặt đất
Ngẩng đầu ngắm trăng sáng
Cúi đầu nhớ quê cũ.
Dịch thơ
Ánh trăng chiếu sáng đầu giường
Ngỡ là mặt đất phủ sương móc dày
Ngẩng đầu ngắm ánh trăng đầy
Cúi đầu bỗng nhớ những ngày cố hương
Bài thơ ngắn chỉ gói gọn trong 20 chữ với nguồn cảm hứng chủ đạo là nỗi buồn, nỗi nhớ da diết của Lý Bạch.
Trong cái không gian tĩnh lặng ấy, bốn bề vắng lặng, không một tiếng côn trùng kêu, không có một tiếng gió thổi, không một tiếng chuông chùa ngân, nhà thơ bất chợt thấy ánh trăng rọi đầu giường.
Cái không gian trăng ấy cùng với nỗi nhớ cố hương hòa quyện với nhau tạo thành một sự liên tưởng cảm động, chấp cánh cho hồn thơ bay bổng. Nhà thơ đã rất tinh tế khi lấy hình ảnh ánh trăng để thể hiện tâm trạng nhớ quê nhà của mình.
Bài 2: Nguyệt dạ giang hành ký Thôi viên ngoại Tông Chi
Phiêu phiêu giang phong khởi
Tiêu táp hải thụ thu
Đăng lô mỹ thanh dạ
Quải tịch di khinh chu
Nguyệt tùy bích sơn chuyển
Thủy hợp thanh thiên lưu
Diểu như tinh hà thượng
Đán giác vân lâm u
Quy lộ phương hạo hạo
Tồ xuyên khứ du du
Đồ bi huệ thảo yết
Phúc thính lăng ca sầu
Ngạn khúc mê hậu phố
Sa minh hám tiền châu
Hoài quân bất khả kiến
Lưu viễn tăng ly ưu.
Bài 3: Thơ Lý Bạch về rượu - Nguyệt hạ độc chước kỳ 1
Uống rượu một mình
Hoa gian nhất hồ tửu,
Độc chước vô tương thân.
Cử bôi yêu minh nguyệt,
Đối ảnh thành tam nhân.
Nguyệt ký bất giải ẩm,
Ảnh đồ tùy ngã thân.
Tạm bạn nguyệt tương ảnh,
Hành lạc tu cập xuân.
Ngã ca nguyệt bồi hồi,
Ngã vũ ảnh linh loạn.
Tỉnh thì đồng giao hoan,
Tuý hậu các phân tán.
Vĩnh kết vô tình du,
Tương kỳ mạc Vân Hán.
Dịch nghĩa
Trong đám hoa với một bình rượu
Uống một mình không có ai làm bạn
Nâng ly mời với trăng sáng
Cùng với bóng nữa là thành ba người
Trăng đã không biết uống rượu
Bóng chỉ biết đi theo mình
Tạm làm bạn với trăng và bóng
Hưởng niềm vui cho kịp với ngày xuân
Ta hát trăng có vẻ bồi hồi không muốn đi
Ta múa bóng có vẻ quay cuồng mê loạn
Lúc tỉnh cùng nhau vui đùa
Sau khi say thì phân tán mỗi một nơi
Vĩnh viễn kết chặt mối giao du vô tình này
Cùng nhau ước hẹn lên trên Thiên hà gặp lại.
Bài 4: Thơ Lý Bạch về thiên nhiên - Bạch đầu ngâm
Cẩm thuỷ đông bắc lưu,
Ba đãng song uyên ương.
Hùng sào Hán cung thụ,
Thư lộng Tần thảo phương.
Ninh đồng vạn tử toái ỷ dực,
Bất nhẫn vân gian lưỡng phân trương.
Thử thì A Kiều chính kiều đố,
Độc toạ Trường Môn sầu nhật mộ.
Đãn nguyện quân ân cố thiếp thâm,
Khởi tích hoàng kim mãi từ phú.
Tương Như tác phú đắc hoàng kim,
Trượng phu hiếu tân đa dị tâm.
Nhất triêu tương sính Mậu Lăng nữ,
Văn Quân nhân tặng “Bạch đầu ngâm”.
Đông lưu bất tác tây quy thuỷ,
Lạc hoa từ điều tu cố lâm.
Thố ty cố vô tình,
Tuỳ phong nhiệm khuynh đảo.
Thuỳ sử nữ la chi,
Nhi lai cưỡng oanh bão.
Lưỡng thảo do nhất tâm,
Nhân tâm bất như thảo.
Mạc quyển long tu tịch,
Tòng tha sinh võng ty.
Thả lưu hổ phách chẩm,
Hoặc hữu mộng lai thì.
Phúc thuỷ tái thu khởi mãn bôi,
Khí thiếp dĩ khứ nan trùng hồi.
Cổ lai đắc ý bất tương phụ,
Chỉ kim duy kiến Thanh Lăng đài.
Dịch nghĩa
Dòng nước như gấm trôi về đông bắc
Trên sóng chấp chới đôi uyên ương
Con trống đậu trên cây ở Hán cung
Con mái đùa trong cỏ thơm đất Tần
Thà cùng nhau chết vạn lần, nát lông cánh
Chứ không chịu chia lìa nhau trong mây
Khi A Kiều trong cơn ghen thủa ấy
Ngồi một mình buồn ngày tàn ở Trường Môn
Chỉ mong ơn vua thương tới nàng hơn
Há tiếc hoàng kim mua từ phú
Tương Như làm phú được hoàng kim
Trượng phu ưa mới sinh lòng khác
Một sớm muốn cưới cô gái Mậu Lăng
Văn Quân nhân tặng “Bạch đầu ngâm”
Nước đã về đông chẳng quay lại hướng tây
Hoa lìa cành thẹn với rừng cũ
Cỏ thố ty vốn vô tình
Theo gió mà ngả nghiêng
Ai xui khiến dây cỏ nữ la
Tìm tới quấn quýt không rời
Hai loài cỏ, chung một tấm lòng
Lòng người sao chẳng như cỏ ấy
Đừng cuốn chiếc chiếu long tu [râu rồng]
Mặc cho tơ nhện chăng đầy
Hãy để lại chiếc gối hổ phách
Biết đâu sẽ có lúc về trong giấc mơ
Nước đổ đi rồi, há thu lại đầy chén sao
Chàng khinh bạc bỏ thiếp đi, khó mà quay lại
Xưa nay khi đắc ý, không ruồng rẫy nhau
Giờ chỉ còn thấy đài Thanh Lăng mà thôi
Trăng và rượu là hai hình ảnh xuất hiện nhiều trong thơ Lý Bạch. Bộ 3: trăng, thơ, rượu luôn được xem là người bạn tri kỷ của nhà thơ này. Bài thơ thể hiện rất rõ mối tình thân thiết ấy, là chủ đề giúp hồn thơ Lý Bạch cất cánh phiêu du.
Thơ-trăng-rượu là những người bạn tri kỉ của nhà thơ
Bài 5: Thơ Lý Bạch về rượu - Tương Tiến Tửu
Quân bất kiến:Hoàng Hà chi thuỷ thiên thượng lai,Bôn lưu đáo hải bất phục hồi!Hựu bất kiến:Cao đường minh kính bi bạch phát,Triêu như thanh ty mộ thành tuyết.Nhân sinh đắc ý tu tận hoan,Mạc sử kim tôn không đối nguyệt!Thiên sinh ngã tài tất hữu dụng,Thiên kim tán tận hoàn phục lai.Phanh dương tể ngưu thả vi lạc,Hội tu nhất ẩm tam bách bôi.Sầm phu tử,Đan Khâu sinh.Thương tiến tửu,Bôi mạc đình!Dữ quân ca nhất khúc,Thỉnh quân vị ngã khuynh nhĩ thính:“Chung cổ soạn ngọc bất túc quý,Đãn nguyện trường tuý bất nguyện tỉnh!Cổ lai thánh hiền giai tịch mịch,Duy hữu ẩm giả lưu kỳ danh.Trần vương tích thời yến Bình Lạc,Đẩu tửu thập thiên tứ hoan hước”.Chủ nhân hà vi ngôn thiểu tiền,Kính tu cô thủ đối quân chước.Ngũ hoa mã,Thiên kim cừu,Hô nhi tương xuất hoán mỹ tửu,
Dữ nhĩ đồng tiêu vạn cổ sầu.
Dịch thơ [ Ngô Tất Tố]
Con sông Hoàng lưng trời tuôn nước,Xuống biển rồi, có ngược lên đâu!Nhà cao, gương xót mái đầu,Sớm còn tơ biếc, tối hầu tuyết pha.Vui cho đẫy, khi ta đắc ýDưới vầng trăng, đừng để chén không.Sinh ra, trời có chỗ dùng,Nghìn vàng tiêu hết, lại trông thấy về.Chén đi đã, trâu dê cứ giết,Ba trăm ly, phải hết một lần.Khâu, Sầm hai bác bạn thân,Rượu kèo xin chớ ngại ngùng ngừng thôi!Ta vì bác, hát chơi một khúc!Bác vì ta, hãy chúc bên tai:“Ngọc, tiền, chuông, trống mặc ai,Tỉnh chi? Chỉ muốn cho dài cuộc say.Bao hiền thánh đến nay đã rõ?Phường rượu ta tên họ rành rành:Trần Vương bữa tiệc quán Bình,Mười nghìn đấu rượu thỏa tình đùa vui”.Chủ nhân chớ ngậm ngùi tiền ít,Mua rượu ta chén tít cùng nhau.Áo cừu, ngựa gấm, để đâu?Gọi con đem đổi vài bầu rượu ngon.
Uống cho muôn thuở tan buồn!
Bài 6: Thơ Lý Bạch về rượu - Bả tửu vấn nguyệt
Rượu và trăng
Thanh thiên hữu nguyệt lai kỷ thì,
Ngã kim đình bôi nhất vấn chi!
Nhân phan minh nguyệt bất khả đắc,
Nguyệt hành khước dữ nhân tương tuỳ.
Kiểu như phi kính lâm đan khuyết,
Lục yên diệt tận thanh huy phát
Đãn kiến tiêu tòng hải thượng lai,
Ninh tri hiểu hướng vân gian một.
Bạch thố đảo dược thu phục xuân,
Thường nga cô thê dữ thuỳ lân.
Kim nhân bất kiến cổ thì nguyệt,
Kim nguyệt tằng kinh chiếu cổ nhân.
Cổ nhân kim nhân nhược lưu thuỷ,
Cộng khan minh nguyệt giai như thử.
Duy nguyện đương ca đối tửu thì,
Nguyệt quang thường chiếu kim tôn lý.
Dịch nghĩa
Trời xanh có vầng trăng đã bao lâu rồi?
Nay ta ngừng chén hỏi trăng đây!
Người thường không thể vin với được vầng trăng sáng,
Trăng đi đâu thì vẫn cứ theo người.
Ánh sáng trắng như gương vút tận cửa son,
Khói biếc tan đi hết, để lộ vẻ trong trẻo lan tỏa ra.
Chỉ thấy ban đêm trăng từ biển tới,
Nào hay sớm lại tan biến giữa trời mây.
Thỏ trắng giã thuốc mãi thu rồi lại xuân,
Thường Nga lẻ loi cùng ai bầu bạn?
Người ngày nay không thấy bóng trăng xưa.
Trăng nay thì đã từng soi người xưa.
Người xưa nay tựa như giòng nước chảy,
Cùng ngắm vầng trăng sáng như vậy đó.
Chỉ mong trong lúc ca say trước cuộc rượu,
Ánh trăng cứ mãi sáng soi vào chén vàng.
Bài 7: Xuân Nhật Túy Khởi Ngôn Chí
Xử thế nhược đại mộngHồ vi lao kỳ sinh?Sở dĩ chung nhật túyĐồi nhiên ngọa tiền doanhGiác lai miện đình tiềnNhất điểu hoa gian minhTá vấn thử hà nhật?Xuân phong ngữ lưu oanhCảm chi dục thán tứcĐối chi hoàn tự khuynhHạo ca đãi minh nguyệt
Khúc tận dĩ vong tình.
Tạm dịch [Ngô Tất Tố dịch]
Ở đời như giấc chiêm baoLàm chi mà phải lao đao cho đời?Vậy nên say suốt hôm maiBên cây cột trước, nằm dài khểnh chânTỉnh rồi, chợt ngó trước sânTiếng chim đâu đã nghe gần trong hoaNgày chi? Thử hỏi cho raGió xuân đang giục oanh già véo vonCảm thương, lòng những bồn chồnĐoái trông cảnh vật dốc luôn chén quỳnhHát ngao chờ bóng trăng thanh
Lời ca vừa hết, mối tình đã quên.
Bài 8: Thơ Lý Bạch về mỹ nhân - Thanh bình điệu kỳ 1
Dương Quý Phi trong thơ Lý Bạch
Vân tưởng y thường, hoa tưởng dung,
Xuân phong phất hạm, lộ hoa nùng.
Nhược phi Quần Ngọc sơn đầu kiến,
Hội hướng Dao Đài nguyệt hạ phùng.
Dịch nghĩa
Nhìn mây nhớ đến xiêm áo, thấy hoa nhớ đến dung nhan,
Gió xuân thổi nhẹ qua hiên, sương hoa nồng nàn.
Nếu không phải người ở mé núi Quần Ngọc,
Thì cũng là thấy ở dưới trăng chốn Dao Đài.
Đây là bài thơ hay viết về Dương Quý Phi, người phụ nữ đẹp sắc nước hương trời được sự sủng ái của Đường Minh Hoàng Lý Long Cơ. Vẻ đẹp của người đàn bà này đã trở thành đề tài trong thơ văn Lý Bạch
Bài 9: Bắc phong hành
Chúc long thê hàn môn,
Quang diệu do đán khai.
Nhật nguyệt chiếu chi hà bất cập thử,
Duy hữu bắc phong hào nộ thiên thượng lai.
THE COTH - Top sản phẩm bán chạy
-31%
Kích thướt: S M L XL 2XL
-31%
Kích thướt: S M L XL 2XL
-31%
Kích thướt: S M L XL 2XL
-31%
Kích thướt: S M L XL 2XL
-31%
Kích thướt: S M L XL 2XL
-31%
Kích thướt: S M L XL 2XL
Yên sơn tuyết hoa đại như tịch,
Phiến phiến xuy lạc Hiên Viên đài.
U Châu tư phụ thập nhị nguyệt,
Đình ca bãi tiếu song nga tồi.
Ỷ môn vọng hành nhân,
Niệm quân Trường Thành khổ hàn lương khả ai.
Biệt thời đề kiếm cứu biên khứ,
Di thử hổ văn kim bính cách xoa.
Trung hữu nhất song bạch vũ tiễn,
Tri thù kết võng sinh trần ai.
Tiễn không tại,
Nhân kim chiến tử bất phục hồi.
Bất nhẫn kiến thử vật,
Phần chi dĩ thành khôi.
Hoàng Hà phủng thổ thượng khả tái,
Bắc phong vũ tuyết hận nan tài.
Dịch nghĩa
Đuốc rồng mà đến nhà nghèo
Ánh nắng buổi mai cũng chiếu sáng
Trời trăng soi rọi sao đến chốn này được
Chỉ có gió bấc từ trời cao giận dữ gầm thét
Núi Yên Chi hoa tuyết lớn như những chiếc chiếu [cuốn hết mọi thứ]
Từng mãng từng mãng thổi sập đài Hiên Viên
Tháng 12 người thiếu phụ đất U Châu tư lự
Không còn ca hát cười đùa, đôi mày ngài tiều tuỵ
Tựa cửa trông người đi
Nhớ chàng ở Trường Thành khổ lạnh thật đáng thương
Hồi đó chia tay chàng mang gươm đi cứu nguy biên ải
Để lại túi đựng tên [chĩa ba] vằn da hổ
Trong đó thường có một cặp tên đuôi buộc lông chim trắng
Bây giờ nhện giăng đầy bụi bặm
Cặp tên không còn nữa
Và chinh phu đã chết vì chiến đấu, không trở về
Nàng không cam lòng nhìn những vật ấy
Nên muốn đốt cháy thành tro
Sông Hoàng Hà đất đào đem đi chỗ khác có thể lấp được
Còn gió bấc tuyết mưa đầy hờn oán kia làm sao dập đứt nổi.
Lý Bạch làm thơ tặng vua
Bài 10: Quân hành
Lưu mã tân khoa bạch ngọc an,
Chiến bãi sa trường nguyệt sắc hàn.
Thành đầu thiết cổ thanh do chấn,
Hạp lý kim đao huyết vị can.
Dịch nghĩa
Ngựa hoa lưu mới cưỡi, yên cẩn ngọc trắng,
Sa trường sau cuộc chiến mặt trăng sắc lạnh lẽo.
Ở đầu thành tiếng trống sắt như còn vang động,
Đao mạ vàng trong bao còn chưa khô máu quân thù.
Bài 11: Thục đạo nan
Y hu hy
Nguy hồ cao tai
Thục đạo chi nan, nan ư thướng thanh thiên
Tàm Tùng cập Ngư Phù
Khai quốc hà mang nhiên
Nhĩ lai tứ vạn bát thiên tuế
Bất dữ Tần tái thông nhân yên
Tây đương Thái Bạch hữu điểu đạo
Khả dĩ hoành tuyệt Nga My điên
Địa băng sơn tồi tráng sĩ tử
Nhiên hậu thiên thê thạch sạn phương câu liên
Thượng hữu lục long hồi nhật chi cao tiêu
Hạ hữu xung ba nghịch chiết chi hồi xuyên
Hoàng hạc chi phi thượng bất đắc quá
Viên nhứu dục độ sầu phan viên
Thanh Nê hà bàn bàn
Bách bộ cửu chiết oanh nham loan
Môn Sâm lịch Tỉnh ngưỡng hiếp tức
Dĩ thủ phủ ưng toạ trường thán
Vấn quân tây du hà thời hoàn
Uý đồ sàm nham bất khả phan
Đãn kiến bi điểu hào cổ mộc
Hùng phi tòng thư nhiễu lâm gian
Hữu văn tử quy đề dạ nguyệt, sầu không san.
Thục đạo chi nan nan ư thướng thanh thiên
Sử nhân thính thử điêu chu nhan
Liên phong khứ thiên bất doanh xích
Khô tùng đảo quái ỷ tuyệt bích
Phi suyền bộc lưu tranh huyên hôi
Phanh nhai chuyển thạch vạn hác lôi
Kỳ hiểm dã nhược thử
Ta nhĩ viễn đạo chi nhân
Hồ vi hồ lai tai
Kiếm Các tranh vanh nhi thôi ngôi
Nhất phu đang quan
Vạn phu mạc khai
Sở thủ hoặc phi thân
Hoá vi lang dữ sài
Triều tị mãnh hổ
Tịch tị trường xà
Ma nha doãn huyết
Sát nhân như ma
Cẩm thành tuy vân lạc
Bất như tảo hoàn gia
Thục đạo chi nan nan ư hướng thanh thiên
Trắc thân tây vọng trường tư ta.
Bài thơ Thục đạo nam
Dịch nghĩa
Ôi,
Nguy hiểm thay, cao thay!
Đường Thục khó, khó hơn lên trời xanh.
Các vua Tàm Tùng và Ngư Phù
Ở chốn xa xôi biết bao!
Từ đó đến nay, đã bốn vạn tám nghìn năm,
Mới thông suốt với chỗ có khói người ở ải Tần.
Phía tây là núi Thái Bạch có đường chim bay,
Có thể vắt ngang đến tận đỉnh núi Nga Mi.
Đất lở, núi sập, tráng sĩ chết,
Rồi mới có thang trời, đường đá móc nối liền nhau.
Phía trên có ngọn cao sáu rồng lượn quanh mặt trời.
Phía dưới có dòng sông uốn khúc sóng xô rẽ ngược.
Hạc vàng còn không bay qua được;
Vượn khỉ muốn vượt qua, cũng buồn khi vin tới, leo trèo.
Rặng núi Thanh Nê khuất khúc biết bao!
Cứ trăm bước lại có chín khúc quặt vòng quanh núi non hiểm trở.
Đứng trên cao, tưởng chứng như mó được sao Sâm, lướt qua sao Tỉnh ngẩng trông nín thở,
Đưa tay vỗ bụng, ngồi than thở hoài.
Hỏi bạn đi chơi phía Tây, bao giờ trở lại?
Đường đi cheo leo, nguy hiểm, không với tới được.
Chỉ nghe thấy tiếng chim kêu đau thương trong hàng cây cổ thụ,
Con trống bay theo con mái, lượn quanh trong rừng.
Lại nghe thấy tiếng chim tứ quí kêu dưới bóng trăng đêm, buồn trong núi vắng.
Đường Thục khó, khó hơn lên trời xanh.
Khiến người ta nghe nói đến cảnh đó, phải héo hắt vẻ mặt trẻ trung.
Các ngọn núi liền nhau, cách trời không đầy một thước.
Cây thông khô vắt vẻo tựa vào vách đá cao ngất.
Nước bay, thác chảy đua tiếng ào ào.
Đập vào sườn núi, rung động đá, muôn khe suối vang ầm như sấm.
Đường Thục hiểm trở là như thế!
Thương thay cho các bạn, những người đi đường xa,
Tại sao đến nơi đây?
Miền Kiếm Các cheo leo, chót vót!
Chỉ một người canh giữ ải,
Đến muôn người cũng không mở nổi.
Những kẻ giữ ải có thể không phải là người thân,
Lại biến đổi thành ra loài sài lang.
Còn những người đi đường thì ban sáng phải lánh cọp dữ,
Buổi tối phải tránh rắn dài;
Bọn chúng mài nanh, hút máu,
Giết hại người nhiều như cây gai.
Thành Cẩm Quan tuy rằng có vui,
Nhưng sao bằng sớm trở về nhà.
Đường Thục khó, khó hơn lên trời xanh.
Nghiêng mình trông sang phía tây, than thở hoài.
Bài 12: Thơ của Lý Bạch về tình yêu - Cổ ý
Cổ ý - một trong những bài thơ nổi tiếng của Lý Bạch
Quân vi nữ la thảo,
Thiếp tác thố ti hoa.
Khinh điều bất tự hành,
Vị trục xuân phong tà.
Bách trượng thác viễn tùng,
Triền miên thành nhất gia.
Thuỳ ngôn hội diện dị,
Các tại thanh sơn nha [nhai].
Nữ la phát hinh hương,
Thố ty đoạn nhân trường.
Chi chi tương củ kết,
Diệp diệp cánh phiêu dương.
Sinh tử bất tri căn,
Nhân thuỳ cộng phân phương.
Trung sào song phỉ thuý,
Thượng túc tử uyên ương.
Nhược thức nhị thảo tâm,
Hải triều diệc khả lường.
Dịch nghĩa
Chàng là loài cỏ nữ la
Thiếp là loài hoa thố ti
Cành nhỏ nhắn không thể tự đi
Nghiêng ngả theo gió xuân
Gởi thân nơi cây tùng trăm trượng xa xôi
Lâu ngày thành chung một nhà
Ai bảo gặp nhau đã dễ
Mỗi bên ở một bên sườn núi xanh
Cỏ nữ la toả mùi thơm ngát
Hoa thố ti làm người ta đứt ruột
Cành cành kết lại với nhau chằng chịt
Lá lá phất phơ theo gió
Sinh con chẳng biết đến rễ
Nhờ ai mà cùng thơm
Bên trong là tổ phỉ thuý
Bên trên đôi uyên ương đậu
Ví như biết được tấm lòng của hai loài cỏ ấy
Thì có thể đo được nước triều ở biển.
Bài 13: Thơ Lý Bạch về trăng - Độ Kinh Môn tống biệt
Độ viễn kinh môn ngoạiLai tòng Sở quốc duSơn tuỳ bình dã tậnGiang nhập đại hoang lưuNguyệt hạ phi thiên kínhVân sinh kết hải lâuNhưng liên cố hương thuỷ
Vạn lý tống hành chu.
Thơ Lý Bạch về trăng
Dịch thơ: Đi thuyền qua Kinh Môn tiễn biệt
Kinh Môn vượt núi ra ngoàiĐến miền nước Sở đường dài biết baoĐồng bằng chấm dứt núi caoDòng sông thăm thẳm chảy vào xa khơiTrăng tà bay tấm gương trờiBiển xanh mây dựng lâu đài xa xaThương thay dòng nước quê nhà
Tiễn đưa muôn dặm thuyền ra xứ người.
Bài 14: Nga My sơn nguyệt
Nga My sơn nguyệt bán luân thu,Ảnh nhập Bình Khương giang thuỷ lưu.Dạ phát Thanh Khê hướng Tam Giáp,
Tư quân bất kiến há Du Châu.
Dịch nghĩa
Trăng lên đầu núi Nga My nửa vầng thuChiếu xuống sông Bình Khương lấp lánh dòng nước trôiÐi từ Thanh Khê ra hướng Tam Giáp
Nhớ anh, không thấy xuống Du Châu.
Bài 15: Thơ Lý Bạch về tình bạn - Xa ngắm thác núi Lư
Ngắm thác núi Lư
Phiên âm:
Nhật chiếu Hương Lô sinh tử yên,Dao khan bộc bố quải tiền xuyên.Phi lưu trực há tam thiên xích,
Nghi thị Ngân Hà lạc cửu thiên.
Dịch nghĩa:
Mặt trời chiếu xuống núi Hương Lô, sinh làn khói tía,Xa nhìn dòng thác treo trên dòng sông phía trước.Thác chảy như bay đổ thẳng xuống từ ba nghìn thước,
Ngỡ là sông Ngân Hà rơi tự chín tầng mây.
Một số bản dịch thơ:
Nắng rọi Hương Lô khói tía bay,Xa trông dòng thác nước sông này.Nước bay thẳng xuống ba nghìn thước,
Tưởng dải Ngân hà tuột khỏi mây.
[Tương Như dịch, trong Thơ Đường, tập II, NXB Văn học, Hà Nội, 1987]
Hương Lô nắng dọi khói hồng xâyXa trước dòng sông thác Bộc đầyBay thẳng xuống ba nghìn thước thẳm
Ngỡ sông Ngân tuột chín tầng mây.
Thơ Lý Bạch thường làm theo lối cổ phong nên được nhiều người yêu thích. Sự nghiệp thơ văn của ông mãi được người đời ca tụng và gìn giữ. Nếu bạn yêu thích hồn thơ của nhà thơ này, đừng quên thưởng thức những bài thơ hay mà THECOTH gửi tặng.
>>> Đừng bỏ lỡ: TẬP THƠ HÀN MẶC TỬ - TIẾNG LÒNG THỔN THỨC CỦA "NHÀ THƠ ĐIÊN"