Để xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp trong trường đại học cần trải qua bao nhiều giai đoạn

Bởi Phạm, T.T., Ngô, H.C., Hoàng, M.H., Williams, P., Hoàng, T.L., Đào Thị, L.C.

Giới thiệu về cuốn sách này

18/03/2022 08:31

Bài 1: Những điểm chính trong việc hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp

Trường ĐHTV là nơi nghiên cứu và phát triển những công nghệ mới, những mô hình kinh doanh mới. Vì vậy, việc truyền cảm hứng mạnh mẽ tinh thần khởi nghiệp trong sinh viên toàn trường là nhiệm vụ thiết yếu nhằm trang bị các kiến thức, kỹ năng về khởi nghiệp cho sinh viên trong thời gian học tập tại nhà trường, tạo môi trường thuận lợi để hỗ trợ sinh viên hình thành và hiện thực hóa các ý tưởng, dự án khởi nghiệp góp phần tạo việc làm cho sinh viên sau khi tốt nghiệp.

Đoàn Đại sứ quán Canada xem kết quả ý tưởng khởi nghiệp của học viên tại Vườn ươm Doanh nghiệp thuộc Trường ĐHTV.  

Ông Nguyễn Văn Vũ An, Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo và Khởi nghiệp thuộc Trường ĐHTV cho biết: vai trò của trường đại học trong hệ sinh thái khởi nghiệp là lấy câu chuyện hệ sinh thái khởi nghiệp làm trọng tâm, việc xây dựng mô hình đi theo 03 giai đoạn phát triển chính của khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Theo đó, Trường ĐHTV đóng vai trò quan trọng trong cả 03 giai đoạn chính: hình thành ý tưởng, phát triển sản phẩm và tăng trưởng. Trong giai đoạn đầu tiên, giảng viên và các đơn vị hỗ trợ đóng vai trò là những người truyền cảm hứng, cung cấp thông tin, giới thiệu những thành công, điển hình, kinh nghiệm, hỗ trợ phát triển đội, nhóm thông qua thúc đẩy hợp tác liên ngành trong sinh viên. Đối với giai đoạn thứ hai, khi DN có sản phẩm, dịch vụ, Trường ĐHTV cần cung cấp những kiến thức cơ bản cần thiết về kinh doanh như luật pháp, thuế, kế toán cho đến hỗ trợ về nơi làm việc cho các nhà sáng lập DN.

Đối với giai đoạn thứ ba khi hệ sinh thái có nhiều DN khởi nghiệp phát triển tốt, Trường ĐHTV luôn đóng vai trò tiên phong cung cấp những tài năng kinh doanh, nguồn lực chất lượng tốt với tư duy, kỹ năng và trải nghiệm hữu ích để DN tăng trưởng bền vững. Chính vì thế, Trường ĐHTV vừa trang bị cho người học những kỹ năng, kiến thức và trải nghiệm để sẵn sàng khởi nghiệp khi có hướng đi đổi mới sáng tạo thực sự vừa thực thi tốt vai trò của mình trong cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho xã hội.

Theo ông Nguyễn Văn Vũ An, nếu cách tiếp cận về vai trò trường đại học trong nền kinh tế là nhấn mạnh vào yếu tố nội lực của trường đại học để đổi mới sáng tạo, thì cách tiếp cận về vai trò của trường đại học trong hệ sinh thái khởi nghiệp cho thấy tính hiệu quả khi đưa sản phẩm dịch vụ từ trường đại học ra bên ngoài và thương mại hóa. Trong khi cách tiếp cận thứ nhất chỉ rõ, để chuyển giao tốt sản phẩm của mình ra bên ngoài, các trường đại học cần thúc đẩy đổi mới sáng tạo mạnh mẽ và hợp tác với khu vực tư nhân, cách tiếp cận thứ hai nhấn mạnh vai trò của trường đại học rất lớn trong truyền cảm hứng, hỗ trợ thẩm định ý tưởng và phát triển đội nhóm trong các trường đại học. Cả hai cách tiếp cận đều toát lên những điểm chính về vai trò của trường đại học trong đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp: tinh thần doanh nhân và truyền cảm hứng, cung cấp nhân lực chất lượng cao; hợp tác với DN và nắm bắt nhu cầu thị trường.

Để hoạt động khởi nghiệp trong sinh viên đạt hiệu quả hơn nữa, Trường ĐHTV tiếp tục đẩy mạnh công tác đào tạo kiến thức, kỹ năng khởi nghiệp cho sinh viên toàn trường với nhiều hình thức đào tạo khác nhau, chú trọng đào tạo về thực tiễn cao. Trong đó, Trường ĐHTV xây dựng thêm bộ tài liệu và xuất bản sách phục vụ cho công tác đào tạo môn học khởi nghiệp; cụ thể là “Hướng dẫn xây dựng bộ nhận dạng thương hiệu cho DN khởi nghiệp”. Trung tâm Hỗ trợ Phát triển dạy và học phối hợp với Khoa Kinh tế, Luật xây dựng chương trình thạc sĩ khởi sự DN, đây là chương trình thạc sĩ đầu tiên trong cả nước về khởi nghiệp có tính thực tiễn cao, luận văn tốt nghiệp được thay thế bằng kế hoạch kinh doanh nhằm đáp ứng mục tiêu của chương trình là học viên ra trường có thể khởi nghiệp thành công. Tiếp nối hoạt động xây dựng và chuẩn hóa các cuộc thi khởi nghiệp tại Trường ĐHTV đã thực hiện trong các năm trước. Phát triển các cuộc thi mang tính khu vực tiến tới quốc tế hóa các cuộc thi và nâng cao chất lượng chương trình đào tạo hỗ trợ các dự án tham gia nhằm kết nối các chương trình đầu tư mang tầm quốc gia và khu vực. Qua đó, thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp của giới trẻ; phát hiện và ươm tạo những ý tưởng, sản phẩm sáng tạo.

Thời gian tới, Trường ĐHTV tiếp tục tổ chức nhiều sự kiện khởi nghiệp nhằm kết nối sinh viên khởi nghiệp với cựu sinh viên thành đạt, chuyên gia, các vườn ươm DN, nhà đầu tư/quỹ đầu tư. Đẩy mạnh hình thành các liên minh hỗ trợ khởi nghiệp mang tính quốc tế, trước tiên là khu vực Đông Nam Á để trao đổi các chương trình ươm tạo, tạo môi trường tốt nhất cho sinh viên có thể thay đổi về mặt tư duy và khởi nghiệp thành công. Hình thành mạng lưới hỗ trợ học sinh các trường THPT trong và ngoài tỉnh nhằm đào tạo kiến thức, kỹ năng về đổi mới sáng tạo giúp các em hình thành tư duy đổi mới sáng tạo và tiến tới khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong tương lai.

Bên cạnh đó, định kỳ hàng năm, nhà trường tổ chức các khóa Coding Bootcamp [mã hóa Bootcamp] tại Trường ĐHTV trong 01 tuần dành cho học sinh THPT, đây là mô hình đào tạo dưới dạng trại huấn luyện cường độ cao trong thời gian ngắn, tập trung giảng dạy các vấn đề “thực chiến” về đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp. Đặc biệt quan tâm đến đối tượng học sinh THPT vì đây là đối tượng đầu vào của nhà trường, giúp nhà trường có thể phát triển bền vững trong tương lai. Đẩy mạnh học tập kinh nghiệm tại các trường đại học trong và ngoài nước về công tác hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp nhằm tìm ra hướng đi phù hợp, nhanh nhất có thể để tạo một môi trường thuận lợi nhất để sinh viên có thể khởi nghiệp sau khi tốt nghiệp ra trường.

Bài, ảnh: MỸ NHÂN

>> FESTIVAL KHỞI NGHIỆP 2022: Thúc đẩy mạnh mẽ Chương trình Khởi nghiệp Quốc gia

Đồng chí Nguyễn Đức Hiển – Phó Trưởng ban Kinh tế TW, đồng chí Phạm Tấn Công – Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp VN, Bà Caitlin Wiesen - Đại diện thường trú, UNDP Việt Nam, đồng chí Trần Văn Tùng - Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ cùng các vị khách mời gõ trống phát động Chương trình Khởi nghiệp Quốc gia 2022

Xu hướng khởi nghiệp của các doanh nghiệp ở nhiều tỉnh/thành hiện nay vẫn dựa vào nguồn tài nguyên bản địa nên chủ yếu vận hành theo mô hình truyền thống [doanh nghiệp SME], có vận dụng một chút yếu tố đổi mới sáng tạo. Trong khi đó, tại các đô thị lớn, số lượng các doanh nghiệp khởi nghiệp [startup] đã gia tăng. Bởi vậy, Việt Nam hiện nay có 2 đối tượng là doanh nghiệp SME và startup – đóng vai trò không thể thiếu trong Hệ sinh thái khởi nghiệp.

Thiên thời - Địa lợi

Các doanh nghiệp khi khởi nghiệp tại địa phương đã nhận được sự hỗ trợ và kết nối tích cực từ chính quyền các cấp tỉnh/thành. Thực tế này thể hiện ở rất nhiều hoạt động khởi nghiệp được chính quyền địa phương quan tâm, tạo môi trường thuận lợi nhất. Nhiều tỉnh/thành đã ban hành quyết định phê duyệt kế hoạch hỗ trợ phát triển Hệ sinh thái khởi nghiệp địa phương theo giai đoạn.

Hàng năm, Ủy ban Nhân dân các tỉnh đã cụ thể hóa quyết định bằng việc ban hành Kế hoạch hành động cụ thể. Trong đó, nhiều tỉnh tập trung: Nâng cao nhận thức cho lãnh đạo các cấp trong tỉnh về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; Đào tạo, tập huấn khởi nghiệp; Truyền thông; Tham gia các hội nghị, hội thảo, học tập kinh nghiệm để kết nối các mạng lưới khởi nghiệp trong và ngoài nước; Cuộc thi khởi nghiệp địa phương…

Bởi vậy, những thành phố lớn như Hà Nội, TP HCM, Đà Nẵng nhiều năm qua được ghi nhận triển khai tích cực và hiệu quả các hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp. Một số tỉnh, thành còn được cộng đồng khởi nghiệp nhắc đến như Bến Tre với chương trình “Đồng Khởi khởi nghiệp”, Đồng Tháp với “Đất Sen Hồng khởi nghiệp”, tỉnh Thừa Thiên – Huế - “Cố Đô khởi nghiệp” …

Bộ Khoa học và Công nghệ hàng năm đẩy mạnh các hoạt động hỗ trợ và kết nối khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của các địa phương thông qua Techfest vùng. Mục đích của Techfest vùng nhằm hướng đến việc thúc đẩy liên kết các thành phần của hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo vùng, địa phương [doanh nghiệp khởi nghiệp, trường đại học, viện nghiên cứu, quỹ đầu tư, tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp ,..] với Hệ sinh thái quốc gia và quốc tế; tạo dựng và lan tỏa tinh thần khởi nghiệp sáng tạo cho các bạn trẻ tại địa phương. Đây cũng chính là dịp để quảng bá các sản phẩm, dự án khởi nghiệp của các doanh nghiệp trong vùng; tôn vinh các tổ chức, cá nhân thành công.

>> FESTIVAL KHỞI NGHIỆP 2022: Thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp tạo tác động xã hội

>> FESTIVAL KHỞI NGHIỆP 2022: Tinh thần khởi nghiệp kinh doanh là "điểm sáng"

Cần lắm.. Nhân hòa

Từ thực tế xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp ở một số tỉnh, thành cho thấy, sự quan tâm, vào cuộc của các cấp chính quyền hết sức quan trọng. Nếu thiếu sự tham gia của các cấp chính quyền, hoạt động khởi nghiệp sẽ manh mún và khó bền vững. Hơn nữa, các cấu phần trong hệ sinh thái khởi nghiệp của tỉnh còn hoạt động rời rạc, chưa thiết lập nhiều quan hệ hợp tác đang là những yếu điểm của các địa phương.

Đánh giá về xây dựng Hệ sinh thái khởi nghiệp miền Trung, ông Lý Đình Quân, Tổng giám đốc Trung tâm Ươm tạo Sông Hàn [Sông Hàn Incubator], Phó Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo Quốc gia cho rằng: “Hệ sinh thái khởi nghiệp ở miền Trung cơ bản đã qua giai đoạn nhận thức, đặc biệt Đà Nẵng, Huế và Quảng Nam. Các địa phương còn lại chưa hình thành được hệ thống nguồn nhân lực, kết nối các thành tố, sự quan tâm cũa lãnh đạo, thiếu các nhân tố kiến tạo nên hệ sinh thái còn ở giai đoạn hình thành. Ba địa phương đầu tàu như Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam đã đẩy mạnh được hệ thống cơ chế, chính sách, kết nối các nguồn lực. Tuy nhiên, mỗi địa phương vẫn còn có điểm yếu khác nhau: như Đà Nẵng thiếu các chính sách hỗ trợ Hệ sinh thái khởi nghiệp theo chiều sâu, thiếu mạng lưới chuyên gia [cố vấn], mạng lưới nhà đầu tư hạt giống, các trường đại học vào cuộc vẫn chậm và thiếu động lực phát triển”.

Còn ông Đàm Quang Thắng, Tổng giám đốc Công ty TNHH Agricare Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo Quốc gia nhấn mạnh: “Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo địa phương là nòng cốt của Hệ sinh thái khởi nghiệp quốc gia nên việc xây dựng Hệ sinh thái khởi nghiệp địa phương chính là sử dụng nguồn lực địa phương để đầu tư xây dựng cho quốc gia.

Việc liên kết các nguồn lực chính là thể hiện sức mạnh Hệ sinh thái khởi nghiệp địa phương như tỉnh, thành có nhiều trường đại học có thế mạnh phát triển khoa học công nghệ, địa phương có nhiều doanh nghiệp sẽ có lợi phát triển các nhà đầu tư. Vì vậy, muốn phát triển Hệ sinh thái khởi nghiệp địa phương cần gắn liền với khai thác nguồn lực địa phương với liên kết nguồn lực bên ngoài [quốc gia và quốc tế], cần xây dựng mạng lưới các chuyên gia, cố vấn, nhà đầu tư – đây là những những thành tố quan trọng cho Hệ sinh thái khởi nghiệp”.

Đánh giá của bạn: