Đặt câu nghi vấn bộc lộ cảm xúc trước số phận của một nhân vật văn học

Câu 1:

Trời ơi,sao Dế Mèn lại đáng thương đến vậy ?

Câu 2:.               

Tôi yêu ngôi trường, ngôi trường thân thuộc, ngôi trường giản dị mà mộc mạc chất phác, luôn dang rộng cánh tay ôm ấp những cô cậu học trò vào lòng[ câu trần thuật]. Ngôi trường mới đẹp làm sao! [ câu cảm thán]. Từ cánh cổng trước luôn rộng mở đón trào học sinh, đến bác bảo vệ, và cả đến những nhóm bạn cùng chia sẻ vui buồn,… là bao kí ức, bao kỉ niệm. Ngôi trường chính là dòng sông chi thức, mà trên đó các thầy cô giáo đang tận tụy, cần mẫn ngày đêm lái con đò về đích – nơi mà nó thuộc về: trường như một người mẹ luôn dìu dắt và ngày ngày nói với em rằng: Hãy cố ắng hết sức, con yêu![ câu cầu khiến] . Có lẽ chính vì vậy mà các thế hệ học sinh luôn dành cho ngôi trường những tình cảm dạt dào, những tình cảm khó phai để rồi bước qua cánh cổng trường, lòng ai cũng đầy sự lưu luyến, bồn chồn mà không dám quay lại. Trong con tim luôn im đậm những ngày còn vui buồn bên bạn bè, những lúc được nghe những lời giảng sâu lắng của các thầy cô, cho đến những mùa hoa phượng nở rực cháy sân trường, từng bông hoa như từng tấm lòng của học sinh, thật sâu sắc. Dù có rời xa quê hương, xa đất nước, nhưng trong trái tim ta luôn còn hình bóng ngôi trường, vẫn thân quen, vẫn trầm ấm như ngày nào. Liệu mái trường này có phải là người mẹ thứ 2 của tôi??[ câu nghi vấn]

I. KIẾN THỨC CẦN NHỚ   Trong nhiều trường hợp, câu nghi vấn không dùng để hỏi mà dùng để cầu khiến, khẳng định, phủ định, đe dọa, bộc lộ tình cảm, cảm xúc... không yêu cầu người đối thoại trả lời.   Nếu không dùng để hỏi thì trong một số trường hợp câu nghi vấn có thể kết thúc bằng dấu chấm, dấu chấm than hoặc dấu chấm lửng.  

II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI

 

Xét những đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:

  a] Câu nghi vấn: Hồn ở đâu bây giờ? không dùng để hỏi mà dùng để bộc lộ cảm xúc, niềm thương xót đối với một lớp người đã thuộc về dĩ vãng.   b] Câu nghi vấn: Mày định nói cho cha mày nghe đấy à? không dùng để hỏi mà để bộc lộ thái độ kẻ cả của Cai Lệ đôi với Chị Dậu.   c] Câu nghi vấn: Đê vỡ rồi! Đê vỡ rồi, thời ông cách cổ chúng mày, thời ông bỏ tù chúng mày! Có biết không?... Không còn phép tắc gì nữa à? Câu này không dùng để hỏi mà đế thể’ hiện thái độ hăm dọa.   d] Đoạn văn là một câu nghi vấn được dùng với mục đích khẳng định giá trị của văn chương.   e] Câu nghi vấn: Con gái tôi vẽ đây ư? Chả lẽ lại đúng là nó, cái con Mèo hay lục lọi ấy! Dùng với mục đích biểu thị thái độ ngạc nhiên - Kết thúc câu bằng dấu chấm than.  

III. HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP

 

Câu 1. Đọc những đoạn trích sau và trả lời câu hỏi, câu nào được sử dụng với mục đích nghi vấn?.

  a] Hỡi ai lão Hạc! Thì ra đến lúc cùng lão cũng có thể làm liều như ai hết... Một người như thế ấy!... Một người đã khóc vi trót lừa một con chó!... Một người nhịn ăn để tiền lại làm ma, bởi không muốn liên lụy đến hàng xóm, láng giềng... Con người đáng kính ấy bây giờ củng theo gót Binh Tư để có ăn ư? Cuộc đời quả thật cứ mỗi ngày một thêm dáng buồn.   + Câu nghi vấn thứ nhất: Một người như thế ấy? Kết thúc bằng dấu chấm than biểu thị sự khẳng định về tư cách của Lão Hạc.   + Câu nghi vấn thứ hai: Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư? Biểu thị sự hoài nghi và thất vọng.  

b] Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối

Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan? Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới? Đâu những bình minh cây xanh nắng gội, Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng? Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt, Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật?

- Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu? [Thế Lữ - Nhớ rừng]   5 câu nghi vấn trong đoạn không dùng với mục đích để hỏi mà để biểu thị sự tiếc nuối thời oanh liệt ở rừng già của con hổ bị nhốt trong vườn bách thú.  

c] Mỗi chiếc lá rụng là một cái biểu hiện cho một cảnh biệt li. Vậy thì sự biệt li không chỉ có một nghĩa buồn rầu, khổ sở. Sao ta không ngắm sự biệt li theo tâm hồn một chiếc lá nhẹ nhàng rơi?

  Câu nghi vấn nằm ở cuối đoạn có ý nghĩa cầu khiến, khuyên mọi người hãy ngắm sự biệt li theo tâm hồn chiếc lá nhẹ nhàng rơi!  

d] Vâng, thử tưởng tượng một quả bong bóng không bao giờ vỡ, không thể bay mất, nó cứ còn mãi như một vật lì lợm... Ôi, nếu thế thì còn đâu là quả bóng bay?

[Hoàng Phủ Ngọc Tường - Người ham chơi]   Câu nghi vấn nằm ở cuối câu, biểu thị cảm xúc.  

Câu 2. Xét những đoạn trích sau và trả lời câu hỏi?


- Những đoạn trích sau câu nào là câu nghi vấn? Đặc điểm hình thức nào cho biết đó là câu nghi vấn?  

- Những câu nghi vấn đó dùng để làm gì?

 

a] Sao cụ lo xa quá thế? [1] Cụ còn khoẻ lắm, chưa chết đâu mà sợ! [2]. Cụ cứ để tiền ấy mà ăn, lúc chết hãy hay? [3 ]Tội gì bây giờ nhịn đói mà tiền để lại? [4].

 

- Không, ông giáo ạ! [5] Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo tiêu? [6]

[Nam Cao - Lão Hạc]   + Câu 6 là câu nghi vấn. Đặc điểm hình thức: kết thúc bằng dấu chấm hỏi.   + Dùng để thể hiện cảm xúc, nỗi lòng băng khoăn lo lắng của Lão Hạc.  

b] Nghe con giục, bà mẹ đến hỏi phú ông [2]. Phú ông ngần ngại. [2] Cả đàn bò giao cho thằng bé không ra người không ra ngợm ấy chăn dắt làm sao? [3]

[Sọ Dừa]   + Câu thứ 3 là câu nghi vấn, đặc điểm hình thức: kết thúc bằng dấu chấm hỏi.   + Tác dụng thể hiện tâm trạng nghi ngại của phú ông.  

c] Dưới gốc tre, tua tủa những mầm măng [1]. Măng trồi lên nhọn hoắt như một mũi gai khổng lồ xuyên qua đất luỹ mà trỗi dậy, bẹ măng bọc kín thân cây non, ủ kĩ như áo mẹ trùm lẫn trong lẫn ngoài cho đứa con non nớt [3]. Ai dám bảo thảo mộc tự nhiên không có tình mẫu tử? [4]

[Ngô Văn Phú - Lũy làng]   + Câu 4 là câu nghi vấn, đặc điểm hình thức: dấu hỏi ở cuối câu.   + Được dùng với mục đích khẳng định: loài tre cũng có tình mẫu tử.  

d] Vua sai lính điệu em bé vào, phán hỏi: [1]

 

+ Thằng bé kia, mày có việc gì? [2] Sao lại đến đây mà khóc? [3]

[Em bé thông minh]   - Câu 2, 3 là câu nghi vấn, đặc điểm hình thức: dấu hỏi ở cuối câu.  

- Mục đích dùng để diễn đạt điều còn hoài nghi muốn được giải đáp. Trong các câu nghi vấn trên ta có thể thay thế câu: Ai dám bảo thảo mộc tự nhiên không có tình mẫu tử? bằng một câu tường thuật có ý nghĩa tương đương, ví dụ: Như vậy thảo mộc tự nhiên cũng có tình mẫu tử.

 

Câu 3. Đặt hai câu nghi vấn không dùng để hỏi mà dùng để:

  Yêu cầu một người bạn kể lại nội dung của bộ phim vừa được trình chiếu.   Cậu kể cho mình nghe bộ phim nứt cậu vừa xem chiều nay được không?   Bộc lộ tình cảm, cảm xúc trước số phận của nhân vật văn học.   Cái chết của cụ Bơ-Men đã tháp lẽn sự sống cho Giôn-xi, cái chết như vậy làm sao không lay dộng lòng người?  

Câu 4. Trong giao tiếp, những câu nghi vấn như “Anh ăn cơm chưa”, “Cậu đọc sách đấy à?”, “Em đi đâu đấy?” dùng dể làm gì?. Mối quan hệ giữa người nói với người nghe.

  + Trong giao tiếp ta thường bát gặp những câu nghi vấn như: Anh ăn cơm chưa? Cậu đọc sách đấy à? Em đi đâu đấy? Mục đích không nhằm để hỏi mà để thay thế cho lời chào, hoặc tỏ sự thân thiện.  

+ Mối quan hệ giữa người nói với người nghe ở đây thường là thân quen gần gũi.

Câu 3: Trang 24 sgk ngữ văn 8 tập 2

Đặt hai câu nghi vấn không dùng với mục đích để hỏi:

Yêu cầu một người bạn kể lại nội dung của một bộ phim vừa được trình chiếu.

Bộc lộ tình cảm, cảm xúc trước số phận của một nhân vật văn học.


  • Yêu cầu một người bạn kể lại nội dung của một bộ phim vừa được trình chiếu: "Đảo địa ngục" có nội dung gì mà nhiều người xem đến vậy Trang nhỉ?
  • Bộc lộ tình cảm, cảm xúc trước số phận của một nhân vật văn học: Trời ơi, sao số phận lão Hạc lại bi thảm đến vậy?

Trắc nghiệm ngữ văn 8 bài: Câu nghi vấn [tiếp theo]

Từ khóa tìm kiếm Google: câu 3 trang 24 văn 8 tập 2, soạn văn câu 3 trang 24 văn 8 tập 2, trả lời câu 3 trang 24 văn 8 tập 2, đặt hai câu nghi vấn không dùng để hỏi.

Câu 1:

Trời ơi,sao Dế Mèn lại đáng thương đến vậy ?

Câu 2:.               

Tôi yêu ngôi trường, ngôi trường thân thuộc, ngôi trường giản dị mà mộc mạc chất phác, luôn dang rộng cánh tay ôm ấp những cô cậu học trò vào lòng[ câu trần thuật]. Ngôi trường mới đẹp làm sao! [ câu cảm thán]. Từ cánh cổng trước luôn rộng mở đón trào học sinh, đến bác bảo vệ, và cả đến những nhóm bạn cùng chia sẻ vui buồn,… là bao kí ức, bao kỉ niệm. Ngôi trường chính là dòng sông chi thức, mà trên đó các thầy cô giáo đang tận tụy, cần mẫn ngày đêm lái con đò về đích – nơi mà nó thuộc về: trường như một người mẹ luôn dìu dắt và ngày ngày nói với em rằng: Hãy cố ắng hết sức, con yêu![ câu cầu khiến] . Có lẽ chính vì vậy mà các thế hệ học sinh luôn dành cho ngôi trường những tình cảm dạt dào, những tình cảm khó phai để rồi bước qua cánh cổng trường, lòng ai cũng đầy sự lưu luyến, bồn chồn mà không dám quay lại. Trong con tim luôn im đậm những ngày còn vui buồn bên bạn bè, những lúc được nghe những lời giảng sâu lắng của các thầy cô, cho đến những mùa hoa phượng nở rực cháy sân trường, từng bông hoa như từng tấm lòng của học sinh, thật sâu sắc. Dù có rời xa quê hương, xa đất nước, nhưng trong trái tim ta luôn còn hình bóng ngôi trường, vẫn thân quen, vẫn trầm ấm như ngày nào. Liệu mái trường này có phải là người mẹ thứ 2 của tôi??[ câu nghi vấn]

Khái niệm nhân hóa [Ngữ văn - Lớp 9]

3 trả lời

Cảm nhận của em về bài thơ sau [Ngữ văn - Lớp 8]

1 trả lời

Phát biểu cảm nghĩ của em về bài thơ sau: [Ngữ văn - Lớp 6]

1 trả lời

Nếu trẻ em chăm chỉ học tập thì? [Ngữ văn - Lớp 6]

1 trả lời

Viết một đoạn văn miêu tả dòng sông [Ngữ văn - Lớp 6]

2 trả lời

Những lợi ích khi trẻ tự giác học; chịu khó học [Ngữ văn - Lớp 6]

4 trả lời

Video liên quan

Video liên quan

Chủ Đề