Quyết định số 4333/QĐ-UBND ngày 02/12/2020 của UBND tỉnh về việc phê duyệt Chương trình quan trắc môi trường tỉnh Nghệ An, giai đoạn 2021-2025 và Quyết định số 1378/QĐ-UBND ngày 13/5/2021 của UBND tỉnh về việc phê duyệt kinh phí thực hiện nhiệm vụ quan trắc môi trường tỉnh Nghệ An năm 2021. Theo báo cáo, chất lượng môi trường tỉnh Nghệ An năm 2021 như sau:
1. Môi trường nước mặt
Qua kết quả quan trắc cho thấy, chất lượng nước mặt trên địa bàn tỉnh Nghệ An năm 2021 tiếp tục có biểu hiện ô nhiễm một số thông số hữu cơ, vô cơ và vi sinh.
- Các hồ chứa nước có biểu hiện ô nhiễm bởi 13 thông số, trong đó các thông số pH, COD, DO, TSS, Cl-, F-, NO2-, PO43-, Mn, Coliform vượt Quy chuẩn rải rác tại một số điểm; các thông số BOD5, NH4+, E.Coli vượt Quy chuẩn tại nhiều điểm quan trắc trên lưu vực.
- Hệ thống sông Lam và phụ lưu có biểu hiện ô nhiễm/vượt Quy chuẩn bởi 13 thông số, trong đó các thông số ô nhiễm/vượt quy chuẩn rải rác gồm pH, Cl-, NO2-, Fe, ô nhiễm/vượt quy chuẩn trên diện rộng BOD5, COD, DO, TSS, NH4+, Mn và E.coli.
- Hệ thống sông Hiếu và phụ lưu có biểu hiện ô nhiễm/vượt Quy chuẩn bởi 10 thông số trong đó rải rác pH, BOD5, As, Cd, Pb, Mn, Fe, E.Coli, ô nhiễm/vượt quy chuẩn trên diện rộng COD, TSS.
- Các kênh mương tiếp nhận nước thải có biểu hiện ô nhiễm rải rác bởi 06 thông số, COD, TSS, Cl-, NO2-, Mn, Fe.
2. Môi trường nước biển ven bờ
Theo kết quả quan trắc cho thấy, nước biển ven bờ đã có biểu hiện ô nhiễm TSS, NH4+, F- và Fe. Ô nhiễm TSS xuất hiện tại một số điểm nước biển ven bờ vùng bãi tắm; Ô nhiễm NH4+, F- và Fe xuất hiện tại một số điểm nước biển ven bờ vùng cửa lạch, cửa sông và vùng bãi tắm.
Đáng lưu ý, ô nhiễm NH4+ xuất hiện tất cả các đợt quan trắc trong năm tại một số điểm vùng cửa lạch, cửa sông và nhiều nhất vào đợt II - tháng 3/2021 với 4/7 điểm quan trắc [B2 - Lạch Cờn, cửa sông Hoàng Mai lấy tại cầu Quỳnh Phương; B5 - Lạch Quèn, cửa sông Mai Giang; B6 - Lạch Thơi, cửa sông Thái; B7 - Lạch Vạn, cửa sông Bùng] vượt quy chuẩn cho phép, với mức vượt dao động từ 1,12 đến 1,96 lần. Trong đó đáng chú ý tại điểm B6 - Lạch Thơi, cửa sông Thái có 4/4 đợt quan trắc đều cho Fe vượt quy chuẩn, dao động từ 1,18 - 1,96 lần.
3. Môi trường nước dưới đất
Theo kết quả quan trắc năm 2021 cho thấy, chất lượng nước dưới đất đã có biểu hiện ô nhiễm bởi các thông số PH, Pemangannat, NH4+, Clorua [Cl-] Cadimi [Cd], Mangan [Mn] và Sắt [Fe] tại một số điểm quan trắc. Riêng thông số Coliform và E.Coli. xuất hiện ô nhiễm hầu hết tất cả các điểm quan trắc.
Trong 14 điểm quan trắc, đáng lưu ý nhất là điểm N14 – Mẫu nước dưới đất lấy tại xóm Sen 3, xã Kim Liên, huyện Nam Đàn có chất lượng nước có biểu hiện xấu nhất với tần suất xuất hiện ô nhiễm NH4+, Mangan [Mn], Sắt [Fe], Coliform và E.Coli tại tất cả các đợt quan trắc trong năm [4/4 đợt quan trắc].
4. Môi trường không khí xung quanh
Kết quả quan trắc môi trường không khí xung quanh năm 2021 cho thấy chất lượng môi trường không khí trên địa bàn tỉnh Nghệ An năm 2021 cơ bản đáp ứng yêu cầu về chất lượng môi trường không khí xung quanh theo các Quy chuẩn kỹ thuật do Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành.
Hầu hết giá trị các thông số quan trắc đều thấp hơn Quy chuẩn hiện hành. Trong 07 thông số quan trắc chất lượng môi trường không khí xung quanh, chỉ có thông số tiếng ồn tại một số điểm đã vượt quy chuẩn cho phép với mức vượt không đáng kể. Ô nhiễm tiếng ồn tập trung tại một số điểm thuộc các nút giao thông K12 – Mẫu không khí trung tâm thị xã Thái hoà lấy tại ngã 5, phường Hoà Hiếu, thị xã Thái Hoà, K33 – Mẫu không khí lấy tại ngã tư Quán Hành, huyện Nghi Lộc; K34 – Mẫu không khí lây tại ngã tư Diễn Châu, huyện Diễn Châu; K36- Thị xã Hoàng Mai [giao QL1 và QL36] với mức vượt không đáng kể [dao động từ 1,01 đến 1,1 lần]. Trong đó, đáng chú ý là mẫu K12 – Mẫu không khí trung tâm thị xã Thái hoà lấy tại ngã 5, phường Hoà Hiếu, thị xã Thái Hoà có biểu hiện ô nhiễm tại 3/4 đợt quan trắc với mức vượt quy chuẩn cho phép từ 1,01 đến 1,08 lần.
5. Môi trường trầm tích
Chất lượng môi trường trầm tích tỉnh Nghệ An năm 2021 hầu hết đều có chất lượng tốt với 5/7 mẫu không có thông số nào bị ô nhiễm. Có 2/7 [TT8 – Mẫu trầm tích sông Dinh lấy tại cầu Nậm Tôn, thị trấn Quỳ Hợp và TT2 – Mẫu trầm tích lạch Quèn lấy tại khu vực sau bến cá 100 m, xã Tiến Thủy, huyện Quỳnh Lưu] có dấu hiệu ô nhiễm từ 01 - 02 thông số vượt quy chuẩn cho phép, trong đó đáng lưu ý là mẫu TT8 – Mẫu trầm tích sông Dinh lấy tại cầu Nậm Tôn, thị trấn Quỳ Hợp có dấu hiệu ô nhiễm As với mức vượt quy chuẩn cho phép 9,29 lần và ô nhiễm Hg với mức mức vượt quy chuẩn cho phép 1,01 lần.
6. Đánh giá chất lượng môi trường đất
Kết quả quan trắc chất lượng môi trường đất tại 04 điểm quan trắc khu vực trồng rau tại các địa phương trong đợt II - tháng 03/2021 cho thấy: Môi trường đất tại các khu vực trồng rau lớn trên địa bàn tỉnh Nghệ An hiện không có biểu hiện ô nhiễm bởi kim loại nặng và thuốc bảo vệ thực vật nhóm Clo hữu cơ. Kết quả phân tích các thông số trên tại 04/04 điểm quan trắc đều thấp hơn ngưỡng quy định tại QCVN 03-MT:2015/BTNMT [cột đất nông nghiệp] – Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về giới hạn cho phép của một số kim loại nặng trong đất [đất nông nghiệp] và QCVN 15:2008/BTNMT - Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về dư lượng hóa chất bảo vệ thực vật trong đất.