Công thức tính đường kính tiết diện của dây

Tiết diện là gì và cách tính như thế nào? Ứng dụng trong đời sống? Nếu bạn đang tìm kiếm câu trả lời cho những câu hỏi này. Thì bài viết dưới đây của Antshome sẽ dành cho bạn.

1. Tiết diện là gì?

Công thức tính đường kính tiết diện của dây
(Tiết diện là hình phẳng có được do cắt một hình khối bằng một mặt phẳng)

Theo wiki, tiết diện là hình phẳng có được do cắt một hình khối bằng một mặt phẳng. Mặt cắt của hình khối thường nói về một độ lớn nào đó, hoặc mặt có một hình.

Ví dụ: khi cắt hình cầu bằng một mặt phẳng. Ta có tiết diện của hình cầu là hình tròn.

Tiết diện của dây dẫn điện là gì?

Tiết diện của dây dẫn điện là một hình phẳng có được sau khi cắt vuông góc với lõi dây (nhôm, đồng pha nhôm, đồng… không tính lõi dây).

Công thức tính đường kính tiết diện của dây
(Tiết diện của dây dẫn điện là một hình phẳng có được sau khi cắt vuông góc với lõi dây)

Nếu cắt trực tiếp và vuông góc với dây dẫn, bạn sẽ thấy điểm cuối của dây (phần bị cắt) sẽ có dạng hình tròn. Hình tròn này chính là tiết diện ngang của dây. Diện tích có mặt cắt lớn sẽ có điện trở trên mm2 thấp hơn dù sử dụng cùng một loại dây. Tuy nhiên, điều này chỉ đúng cho dây dẫn có lõi đơn. Còn với trường hợp phần nhân là cáp sợi, thì bạn cần tính tiết diện của 1 sợi sau đó nhân với số lượng sợi. Diện tích bề mặt hoặc độ dày càng lớn, cáp càng có khả năng dẫn điện tốt.

2. Vì sao phải tính tiết diện dây dẫn?

Tính tiết diện dây dẫn là một trong những việc bắt – buộc – phải – làm khi thực hiện các công việc về điện. Mục đích của việc này là nhằm chọn ra các loại dây dẫn phù hợp để truyền tải điện tốt cho hệ thống điện dân dụng hay công nghiệp.

Các cách tính tiết diện:

  • Tính toán theo công thức (cách phổ biến)
  • Chọn theo quy chuẩn
  • Tính toán dựa trên kinh nghiệm thi công. Cách này trong thực tế thường được sử dụng nhiều vì tiết kiệm thời gian. Tuy nhiên, việc này đòi hỏi người thi công phải có kinh nghiệm và am hiểu về dây dẫn.

3. Công thức tính tiết diện dây dẫn

Công thức tính như sau:

S = I/J

Trong đó:

  • S: tiết diện dây dẫn (mm2)
  • I: dòng điện khi đi qua mặt cắt vuông (A)
  • J: mật độ dòng điện cho phép (A/mm2)

Ví dụ: Tính tiết diện dây dẫn cho bếp từ có công suất 6KW dùng điện 1 pha: I = 6000 / (220×0.8) = 34.2A -> khi I = 32.2A thì nên chọn dây có tiết diện S = 34.2 / 6 = 5.7 mm2

Trong trường hợp này, để sử dụng cho bếp từ có công suất 6KW thì nên chọn dây dẫn có tiết diện khoảng từ 5.7mm2 trở lên.

4. Ứng dụng trong xây dựng

Trong xây dựng, tiết diện được sử dụng để tính toán đường kính cho các loại sắt thép hoặc chọn cột móng cho công trình.

Các phần khác nhau sẽ cần sử dụng thép có tiết diện khác nhau. Ví dụ, khi xây cột thì cần sử dụng thép hộp có tiết diện lớn hơn so với khi làm cửa sổ.

Ngoài ra, trong khi làm nhà cũng sẽ cần chọn cột và các loại sắt thép phù hợp dựa trên số tầng muốn xây. Tiết diện cột cho nhà 3 tầng sẽ khác với cột cho nhà 5 hoặc 7 tầng.

5. Bảng tra dây dẫn

(mm)Công Suất (kW)Công Suất (kW)Dòng Điện (A)
Tại 220VTại 380V220V
0.750.351.051.875
10.471.402.5
1.250.581.753.125
1.50.702.103.75
20.942.815
2.51.173.516.25
3.51.644.918.75
41.875.6110
5.52.577.7113.75
62.818.4215
83.7411.2220
104.6814.0325
115.1415.4327.5
146.5519.6435
167.4822.4440
2210.2930.8655
2511.6935.0662.5
3014.0342.0875
3516.3649.0987.5
3817.7753.3095
5023.3870.13125
6028.0584.15150
7032.7398.18175
8037.40112.20200
9544.41133.24237.5
10046.75140.25250
12056.10168.30300
12558.44175.31312.5
15070.13210.38375
15070.13210.38375
18586.49259.46462.5
20093.50280.50500
240112.20336.60600
250116.88350.63625
300140.25420.75750
400187.00561.001000
(Bảng tra dây dẫn)

6. Các yếu tố ảnh hưởng

Ngoài việc tra bảng, áp dụng công thức tính thì thực tế vẫn còn nhiều yếu tố ảnh hưởng khi chọn tiết diện dây dẫn như:

  • Độ sụt áp
  • Vị trí cần đi dây
  • Nhiệt độ môi trường
  • Cách thi công
  • Sự cố từ nguồn
  • Gia tăng các thiết bị phụ tải đột biến trong thời gian dài

Các yếu tố này đều có thể ảnh hưởng đến việc chọn tiết diện dây dẫn. Bạn cần cân nhắc hoặc tham khảo ý kiến kỹ thuật viên lành nghề để chọn tiết diện dây phù hợp với công trình và nhu cầu sử dụng.

7. Kinh nghiệm chọn tiết diện dây dẫn

Công thức tính đường kính tiết diện của dây
(Chọn dây dẫn phù hợp với công trình với kinh nghiệm dưới đây)

Để chọn tiết diện dây dẫn mà không cần tính toán phức tạp. Bạn có thể tham khảo một số kinh nghiệm sau:

  • Xác định rõ nguồn điện (1 pha hay 3 pha) hoặc nguồn điện cấp cho công trình. Nguồn điện hầu hết các gia đình sử dụng tại Việt Nam là điện 1 pha 2 dây.
  • Tính tổng công suất điện mà các thiết bị điện tiêu thụ. Thường con số này bạn có thể ước lượng dựa trên con số hiển thị cụ thể trên nhãn của từng thiết bị (đơn vị W hoặc kW).

Một số lưu ý không nên chọn tiết diện dây dẫn theo mật độ dòng điện khi:

  • Lưới điện công trình công nghiệp đến 1000V và số giờ phụ tải cực đại đạt 5000h
  • Lưới phân phối điện áp 1000V và lưới chiếu sáng chọn theo tổn thất điện áp cho phép
  • Dây dẫn đến biến trở và điện trở khởi động
  • Lười điện tạm thời và lưới điện có thời sử dụng dưới 5 năm

Lời kết

Trên đây là tổng hợp thông tin bạn cần nắm về tiết diện dây dẫn, công thức và cách tính đúng kỹ thuật. Mong rằng, bạn đã tìm thấy thông tin mình cần trong bài viết.

Chúc bạn thành công!

SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO TIẾT DIỆN DÂY DẪN

1. Sự phụ thuộc của điện trở vào tiết diện của dây

Để xác định điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào chiều dài dây thì thay đổi tiết diện của dây dẫn, chiều dài dây và vật liệu làm dây dẫn phải như nhau (giữ nguyên).

=> Kết quả: Điện trở của các dây dẫn có cùng chiều dài và được làm từ cùng một loại vật liệu tỉ lệ nghịch với tiết diện của mỗi dây: 

\(\dfrac{{{R_1}}}{{{R_2}}} = \dfrac{{{S_2}}}{{{S_1}}}\)

+ Tiết diện hình tròn: \(S = \pi {r^2} = \pi \frac{{{d^2}}}{4}\) với r, d lần lượt là bán kính và đường kính của hình tròn.

+ Khối lượng của dây dẫn có tiết diện đều: \(m = D.S\) với D là khối lượng riêng của vật liệu làm dây dẫn.

2. Liên hệ thực tế

Mỗi đường dây tải trong hệ thống đường dây tải điện 500kV của nước ta gồm bốn dây mắc song song với nhau. Mỗi dây này có tiết diện 373 mm2, do đó có thể coi rằng mỗi đường dây tải có tiết diện tổng cộng là 373 mm2.4 = 1492 mm2. Cách mắc dây như vậy làm cho điện trở của đường dây tải nhỏ hơn so với khi dùng một dây.

Sơ đồ tư duy về sự phụ thuộc của điện trở vào tiết diện dây dẫn - Vật lí 9

Công thức tính đường kính tiết diện của dây