Đòn bẩy tài chính là mức độ sử dụng vốn vay trong tổng nguồn vốn của doanh nghiệp nhằm tăng tỉ suất lợi nhuận. Cùng tìm hiểu 5 đòn bẩy tài chính phổ biến hiện nay.
Nội dung chính
- Khái niệm về đòn bẩy tài chính
- Ý nghĩa và vai trò của đòn bẩy tài chính đối với thị trường
- Những đòn bẩy tài chính phổ biến hiện nay
- Cách áp dụng hiệu quả đòn bẩy tài chính trong đầu tư chứng khoán
Đòn bẩy tài chính là công cụ hữu ích giúp doanh nghiệp gia tăng doanh thu và lợi nhuận bằng cách đầu tư từ nguồn vốn đi vay. Cùng TOPI tìm hiểu 5 đòn bẩy tài chính phổ biến và những rủi ro doanh nghiệp có thể gặp phải khi sử dụng loại hình này.
1. Đòn bẩy tài chính là gì?
Đòn bẩy tài chính [tiếng Anh là Financial Leverage - viết tắt là FL] - là sự kết hợp giữa vốn chủ sở hữu và vốn vay từ ngân hàng hoặc các tổ chức tài chính để gia tăng tỉ suất lợi nhuận cho doanh nghiệp.
Trong chiến lược kinh doanh của các doanh nghiệp không thể thiếu được đòn bẩy tài chính bởi không ai có thể thành công nếu chỉ kinh doanh chỉ bằng nguồn vốn mình có. Biết cách sử dụng đòn bẩy tài chính hiệu quả sẽ mang lại những khoản lợi nhuận không nhỏ cho doanh nghiệp, bên cạnh đó cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu doanh nghiệp hoạt động kém hiệu quả hơn dự tính.
Tìm hiểu về đòn bẩy tài chính trong chứng khoán
Nhiều công ty coi đòn bẩy tài chính là công cụ hữu ích để gia tăng thu nhập, tăng lợi nhuận vốn chủ sở hữu. Tuy nhiên, một số doanh nghiệp đã bị chính việc lạm dụng chiến lược này dẫn đến tình trạng lâm vào nợ nần, thậm chí là phá sản.
Hệ số đòn bẩy tài chính là một trong những đòn bẩy kinh doanh thể hiện tương quan giữa vốn vay và vốn chủ sở hữu. Chỉ số thấp cho thấy nhà đầu tư có khả năng tự chủ tài chính, ngược lại là nhà đầu tư chưa sử dụng hiệu quả ưu thế từ công cụ này.
2. Ý nghĩa và vai trò của đòn bẩy tài chính
Có thể coi đòn bẩy tài chính là con dao hai lưỡi, có thể mang đến lợi nhuận cao nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro cho nhà đầu tư. Tuy vậy, trong đầu tư chứng khoán, hầu hết các nhà đầu tư [cả cá nhân và tổ chức] dù ít hay nhiều đều sử dụng công cụ này.
Phần lớn những nhà đầu tư sử dụng đòn bẩy tài chính là những người mạo hiểm, thích lướt sóng. Đòn bẩy tài chính có ý nghĩa như sau:
Đòn bẩy tài chính giúp tăng lợi nhuận nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro
Bù đắp thiếu hụt vốn cho doanh nghiệp để duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh, và gia tăng tỷ suất lợi nhuận của doanh nghiệp trong tương lai.
Là công cụ thúc đẩy mức tăng lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp từ nguồn vốn chủ sở hữu.
Là “lá chắn thuế” cho doanh nghiệp bởi theo luật thì khoản vay và lãi phải trả được tính vào chi phí của doanh nghiệp và được khấu trừ vào phần thu nhập chịu thuế khi quyết toán. Do đó, doanh nghiệp sẽ phải nộp ít thuế hơn mà vẫn lợi nhuận vẫn tăng.
3. Công thức tính đòn bẩy tài chính
Nhà đầu tư có thể áp dụng công thức sau để tính đòn bẩy tài chính:
Sau khi có thêm khoản lãi vay I, bộ phận kế toán có thể áp dụng cách tính sau:
Ví dụ:
Doanh nghiệp A kinh doanh loại sản phẩm B với tổng vốn là 100.000.000 VNĐ, trong đó bao gồm 50.000.000 VNĐ đi vay với lãi suất 10%/năm. Dự kiến trong năm 2021, doanh nghiệp có khả năng tiêu thụ được 10.000 sản phẩm, giá mỗi sản phẩm là 20.000 VNĐ. Mỗi sản phẩm có chi phí biến đổi là 14.000 VNĐ với tổng chi phí kinh doanh cố định là 40.000.000 VNĐ. Bài toán đặt ra là cần xác định mức độ ảnh hưởng của đòn bẩy tài chính đối với doanh nghiệp.
Ta có:
4. 5 đòn bẩy tài chính phổ biến
4.1: Dùng nguồn tiền từ người khác
Đòn bẩy này cũng được chia làm 2 hình thức phổ biến:
Vay từ các ngân hàng hoặc công ty tài chính để đầu tư và trả lãi theo kỳ hạn. Tuy nhiên, khoản nợ cao dễ dẫn đến nguy cơ cao bị kiệt quệ tài chính thậm chí phá sản.
Huy động vốn từ các cổ đông: Các công ty cổ phần phát hành cổ phiếu để thu hút nguồn vốn vào hoạt động của công ty cũng là một đòn bẩy tài chính.
4.2: Tận dụng ý tưởng hữu ích từ người khác
Không phải lúc nào ý tưởng cá nhân cũng đủ để đi đến thành công, vì vậy bạn cần biết cách sử dụng ý tưởng sáng tạo của người khác hoặc lắng nghe và tổng hợp những quan điểm từ nhiều phía để tạo nên một kế hoạch đầu tư hiệu quả. Hãy liên kết những người cùng chí hướng với mình và khai thác ý tưởng từ họ.
Học hỏi ý tưởng sáng tạo từ người khác để thành công nhanh nhất
4.3: Tận dụng kinh nghiệm từ các nhà đầu tư chuyên nghiệp
Hãy học hỏi và kết hợp kinh nghiệm của bản thân với kinh nghiệm của những nhà đầu tư chuyên nghiệp khác, từ đó đúc rút ra nguyên tắc và bí quyết đầu tư thành công. Điều này sẽ giúp tối đa hóa kết quả đầu tư của bạn trong khoảng thời gian tối thiểu. Đây có thể coi là con đường tắt để dẫn đến thành công.
4.4: Sử dụng thời gian của người khác để tạo ra tài sản
Chủ doanh nghiệp thường sử dụng thời gian của đội ngũ nhân sự nhằm tạo ra nhiều tài sản hơn, nhanh hơn và có giá trị hơn thay vì tự mình làm toàn bộ.
4.5: Thuê người làm việc thay mình
Hãy thuê nhân sự và giao phó trách nhiệm cho người khác những thứ mà bạn không có khả năng làm. Đây chính là loại đòn bẩy mà các chủ doanh nghiệp rất hay sử dụng và đã đạt được thành công nhờ tạo nên sức mạnh cộng hưởng.
5. Giải pháp sử dụng đòn bẩy tài chính hiệu quả
Để sử dụng đòn bẩy tài chính hiệu quả trong đầu tư chứng khoán, nhà đầu tư cần ghi nhớ bí kíp sau:
Bí quyết sử dụng đòn bẩy tài chính hiệu quả
- Cần thận trọng trong khâu đánh giá bởi giá trị các loại chứng khoán sẽ tăng theo kỳ, vì vậy nên xây dựng chiến lược tài chính thấp hơn một chút so với mục tiêu hướng đến.
- Chỉ nên đăng ký khoản vay mà bạn có thể chi trả ổn định
- Tập trung vào dòng tiền để thu lợi nhuận cao.
Để giảm thiểu rủi ro khi sử dụng FL, nhà đầu tư cần lưu ý: Lợi nhuận cao đi kèm với rủi ro cao, nếu sử dụng đòn bẩy để giao dịch khối lượng lớn có thể dẫn đến thua lỗ nếu thị trường biến động. Vì vậy phải xác định mức độ tổn thất trong trường hợp xấu nhất và đừng quên theo dõi TOPI để cập nhật những kiến thức hay về đầu tư chứng khoán.
Nhiều công ty sử dụng đòn bẩy tài chính trong quá trình kinh doanh hàng ngày. Mặc dù đòn bẩy tài chính đi kèm với những lợi ích nhất định tùy thuộc vào ngành và mục tiêu của cá nhân hoặc công ty sử dụng loại hình vay nợ này, nhưng cũng có những nhược điểm của việc sử dụng nó.
Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài trực tuyến 24/7: 1900.6568
1. Đòn bẩy tài chính là gì?
– Đòn bẩy tài chính [ Financial Leverage -FL] là việc sử dụng tiền đi vay [nợ] để tài trợ cho việc mua tài sản với kỳ vọng rằng thu nhập hoặc vốn thu được từ tài sản mới sẽ vượt quá chi phí đi vay. Trong hầu hết các trường hợp, nhà cung cấp khoản nợ sẽ đưa ra giới hạn về mức độ rủi ro mà nó sẵn sàng chấp nhận và chỉ ra giới hạn về mức độ đòn bẩy mà nó sẽ cho phép. Trong trường hợp cho vay đảm bảo bằng tài sản, nhà cung cấp tài chính sử dụng tài sản đó để thế chấp cho đến khi người đi vay hoàn trả khoản vay. Trong trường hợp cho vay theo dòng tiền, mức độ tín nhiệm chung của công ty được sử dụng để hoàn trả khoản vay.
– Đòn bẩy được sử dụng để tăng lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu . Tuy nhiên, việc sử dụng quá nhiều đòn bẩy tài chính sẽ làm tăng nguy cơ thất bại, do đó việc trả nợ trở nên khó khăn hơn.
– Đòn bẩy hoạt động được định nghĩa là tỷ lệ giữa chi phí cố định với chi phí biến đổi mà một công ty phải gánh chịu trong một thời kỳ cụ thể. Nếu chi phí cố định vượt quá lượng chi phí biến đổi, một công ty được coi là có đòn bẩy hoạt động cao. Một công ty như vậy rất nhạy cảm với những thay đổi về khối lượng bán hàng và sự biến động có thể ảnh hưởng đến EBIT của công ty và lợi tức trên vốn đầu tư.
– Đòn bẩy hoạt động cao thường gặp ở các công ty thâm dụng vốn như các công ty sản xuất vì họ yêu cầu một số lượng lớn máy móc để sản xuất sản phẩm của mình. Bất kể công ty có bán hàng hay không, công ty cần phải trả các chi phí cố định như khấu hao thiết bị, chi phí đầu vào của nhà máy sản xuất và chi phí bảo trì.
2. Công thức và ý nghĩa của đòn bẩy tài chính:
* Công thức: – Công thức đòn bẩy tài chính được đo lường bằng tỷ lệ giữa tổng nợ trên tổng tài sản. Khi tỷ trọng nợ trên tài sản tăng lên, thì lượng đòn bẩy tài chính cũng tăng theo. Đòn bẩy tài chính có lợi khi việc sử dụng nợ có thể tạo ra lợi nhuận lớn hơn chi phí lãi vay liên quan đến khoản nợ đó. Nhiều công ty sử dụng đòn bẩy tài chính thay vì mua thêm vốn cổ phần, điều này có thể làm giảm thu nhập trên mỗi cổ phiếu của các cổ đông hiện hữu .
– Mức độ đòn bẩy tài chính là một tỷ lệ đòn bẩy đánh giá thu nhập trên mỗi cổ phiếu của một công ty bị ảnh hưởng như thế nào bởi những thay đổi trong thu nhập hoạt động sau khi thực hiện những thay đổi đối với cấu trúc vốn của nó. Khi mức độ đòn bẩy tài chính cao, điều đó có nghĩa là công ty sẽ có những thay đổi nhanh chóng trong thu nhập. Điều này có thể dẫn đến lợi nhuận tuyệt vời, nhưng chỉ khi thu nhập hoạt động của công ty tăng lên. Để tính toán DFL, các nhà phân tích có thể sử dụng công thức sau:
DFL =% thay đổi trong EPS% / thay đổi EBIT
EBIT thể hiện thu nhập trước lãi vay và thuế.
Xem thêm: Tài sản ngắn hạn là gì? Cách tính tài sản ngắn hạn mới nhất năm 2022
Ngoài ra, các nhà phân tích có thể sử dụng công thức này: DFL = EBIT / [EBIT – Tiền lãi]
* Ý nghĩa của đòn bẩy tài chính
– Đòn bẩy tài chính đem lại thu nhập cao: Đòn bẩy tài chính có thể cho phép một thực thể kiếm được một số tiền không cân xứng trên tài sản của mình.
– Đòn bẩy tài chính đem lại những thuận lợi về thuế: Trong nhiều khu vực pháp lý về thuế, chi phí lãi vay được khấu trừ thuế , điều này làm giảm chi phí ròng cho người vay .
– Sự thay đổi lớn bất thường trong lợi nhuận do một lượng lớn đòn bẩy gây ra làm tăng sự biến động giá cổ phiếu của một công ty. Đây có thể là một vấn đề khi tính toán các quyền chọn mua cổ phiếu phát hành cho nhân viên , vì cổ phiếu có tính biến động cao được coi là có giá trị hơn và do đó tạo ra chi phí bồi thường cao hơn so với cổ phiếu ít biến động hơn.
– Đòn bẩy tài chính là một cách tiếp cận đặc biệt rủi ro trong kinh doanh theo chu kỳ, hoặc một trong đó có rào cản gia nhập thấp , vì doanh thu và lợi nhuận có nhiều khả năng biến động đáng kể từ năm này sang năm khác, làm tăng nguy cơ phá sản theo thời gian. Ngược lại, đòn bẩy tài chính có thể là một lựa chọn thay thế có thể chấp nhận được khi một công ty nằm trong ngành có mức doanh thu ổn định, lượng tiền mặt dự trữ lớn và các rào cản gia nhập cao , vì các điều kiện hoạt động đủ ổn định để hỗ trợ lượng đòn bẩy lớn mà ít có nhược điểm. Thường có một giới hạn tự nhiên đối với số lượng đòn bẩy tài chính, vì người cho vay ít có khả năng chuyển thêm tiền cho người đi vay đã vay một khoản nợ lớn.
– Nói tóm lại, đòn bẩy tài chính có thể mang lại lợi nhuận vượt trội cho các cổ đông , nhưng cũng có nguy cơ phá sản hoàn toàn nếu dòng tiền giảm xuống dưới mức kỳ vọng. Khi mua tài sản, công ty có sẵn ba lựa chọn để tài trợ: sử dụng vốn chủ sở hữu, nợ và thuê. Ngoài vốn chủ sở hữu, phần còn lại của các phương án phải chịu chi phí cố định thấp hơn thu nhập mà công ty dự kiến kiếm được từ tài sản đó. Trong trường hợp này, chúng tôi giả định rằng công ty sử dụng nợ để tài trợ cho việc mua lại tài sản.
– Ví dụ:
Xem thêm: Các loại nghĩa vụ tài chính, khoản tiền phải nộp của người sử dụng đất
Giả sử rằng Công ty X muốn mua một tài sản có giá 100.000 tỷ. Công ty có thể sử dụng vốn chủ sở hữu hoặc tài trợ bằng nợ. Nếu công ty chọn phương án đầu tiên, công ty sẽ sở hữu 100% tài sản và sẽ không phải trả lãi suất. Nếu tài sản tăng giá 30%, giá trị của tài sản sẽ tăng lên 130.000 tỷ và công ty sẽ kiếm được 30.000 tỷ lợi nhuận. Tương tự, nếu tài sản giảm giá 30%, tài sản sẽ được định giá 70.000 tỷ và công ty sẽ bị lỗ 30.000 tỷ
Ngoài ra, công ty có thể đi theo lựa chọn thứ hai và tài trợ tài sản bằng cách sử dụng 50% cổ phiếu phổ thông và 50% nợ. Nếu tài sản tăng giá 30%, tài sản sẽ được định giá là 130.000 tỷ . Có nghĩa là nếu công ty trả lại khoản nợ 50.000 tỷ , nó sẽ còn lại 80.000 tỷ , tương ứng với lợi nhuận là 30.000 tỷ. Tương tự, nếu tài sản giảm giá 30%, tài sản đó sẽ được định giá là 70.000 tỷ . Điều này có nghĩa là sau khi trả khoản nợ 50.000 tỷ , công ty sẽ còn lại 20.000 tỷ , tương đương với khoản lỗ 30.000 tỷ [50.000 – 20.000 tỷ].
– Các tỷ lệ đòn bẩy khác: Các tỷ lệ đòn bẩy phổ biến khác được sử dụng để đo lường đòn bẩy tài chính bao gồm:
+ Tỷ lệ nợ trên vốn + Tỷ lệ nợ trên Ebitda + Tỷ lệ bao trả lãi suất
– Trong khi tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu là tỷ lệ đòn bẩy được sử dụng phổ biến nhất, ba tỷ số trên cũng được sử dụng thường xuyên trong tài chính doanh nghiệp để đo lường đòn bẩy của một công ty.
– Rủi ro của đòn bẩy tài chính: Mặc dù đòn bẩy tài chính có thể mang lại thu nhập nâng cao cho một công ty, nhưng nó cũng có thể dẫn đến các khoản lỗ không tương xứng. Các khoản lỗ có thể xảy ra khi các khoản thanh toán chi phí lãi vay cho tài sản lấn át người vay vì lợi tức từ tài sản đó không đủ. Điều này có thể xảy ra khi tài sản giảm giá trị hoặc lãi suất tăng lên mức không thể quản lý được.
– Lượng đòn bẩy tài chính tăng lên có thể dẫn đến sự thay đổi lớn trong lợi nhuận của công ty. Kết quả là, giá cổ phiếu của công ty sẽ tăng và giảm thường xuyên hơn, và nó sẽ cản trở việc tính toán hợp lý các quyền chọn cổ phiếu mà nhân viên của công ty sở hữu. Giá cổ phiếu tăng sẽ đồng nghĩa với việc công ty sẽ trả lãi cao hơn cho các cổ đông.
– Trong một doanh nghiệp có rào cản gia nhập thấp, doanh thu và lợi nhuận có nhiều khả năng biến động hơn so với một doanh nghiệp có rào cản gia nhập cao. Sự biến động về doanh thu có thể dễ dàng đẩy một công ty vào tình trạng phá sản vì nó sẽ không thể đáp ứng các nghĩa vụ nợ ngày càng tăng và chi trả các chi phí hoạt động của mình. Với những khoản nợ chưa thanh toán được, các chủ nợ có thể khởi kiện ra tòa phá sản để bán đấu giá tài sản của doanh nghiệp nhằm thu hồi các khoản nợ của mình.
– Tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu được sử dụng để xác định mức độ đòn bẩy tài chính của một thực thể và nó cho thấy tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu của công ty. Nó giúp ban quản lý của công ty, người cho vay, cổ đông và các bên liên quan khác hiểu được mức độ rủi ro trong cấu trúc vốn của công ty. Nó cho thấy khả năng chủ thể vay gặp khó khăn trong việc đáp ứng các nghĩa vụ nợ của mình hoặc nếu mức độ đòn bẩy của họ đang ở mức lành mạnh. Trong trường hợp này, tổng nợ đề cập đến các khoản nợ hiện tại của công ty [các khoản nợ mà công ty dự định trả trong vòng một năm trở xuống] và các khoản nợ dài hạn [các khoản nợ có thời gian đáo hạn trên một năm]. Vốn chủ sở hữu là vốn chủ sở hữu của cổ đông [số tiền mà cổ đông đã đầu tư vào công ty] cộng với số lợi nhuận để lại [số tiền mà công ty giữ lại từ lợi nhuận của mình].
Xem thêm: Vay tiền công ty tài chính không thanh toán xử lý thế nào?