Bình đẳng giới là thuật ngữ không mấy xa lạ trong xã hội hiện đại ngày nay. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu khái niệm bình đẳng giới là gì và những thông tin xoay quanh nó.
1. Khái niệm về bình đẳng giới
1.1. Giới tính có nghĩa là gì?
Trong hầu hết các xã hội, khi đề cập đến đàn ông hay phụ nữ không chỉ đơn giản là vấn đề về các đặc điểm sinh học và thể chất khác nhau. Đàn ông và phụ nữ phải đối mặt với những kỳ vọng khác nhau về cách họ nên ăn mặc, cư xử hoặc làm việc. Quan hệ giữa nam và nữ dù trong gia đình, nơi làm việc hay nơi công cộng cũng phản ánh sự hiểu biết về tài năng, đặc điểm và cách cư xử phù hợp với phụ nữ và nam giới.
Do đó, giới tính mang bản chất xã hội và văn hóa hơn là bản chất sinh học. Các thuộc tính và đặc điểm về giới bao gồm sự khác nhau, vai trò của nam giới và phụ nữ và những kỳ vọng đặt vào họ rất khác nhau giữa các xã hội và chúng thay đổi theo thời gian.
1.2. Bình đẳng giới là gì?
Bình đẳng giới là khi mọi người thuộc mọi giới tính đều có quyền, trách nhiệm và cơ hội như nhau. Mọi người đều bị ảnh hưởng bởi sự bất bình đẳng giữa phụ nữ và nam giới, những người chuyển giới và đa dạng giới, trẻ em và gia đình. Nó ảnh hưởng đến mọi người ở mọi lứa tuổi và hoàn cảnh.
Bình đẳng giới ngăn chặn bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái và nó cần thiết cho sự thịnh vượng kinh tế. Các quốc gia, xã hội coi trọng phụ nữ và nam giới như nhau sẽ an toàn và lành mạnh hơn. Đây là một quyền của con người và mọi người đều được hưởng lợi từ bình đẳng giới.
2. Những câu hỏi xoay quanh việc bình đẳng giới
2.1. Sự khác biệt giữa công bằng giới, bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ là gì?
Bình đẳng giới là quá trình công bằng cho phụ nữ và nam giới. Để đảm bảo sự công bằng thì các chiến lược và biện pháp thường phải có sẵn để bù đắp cho những bất lợi về lịch sử và xã hội của phụ nữ. Chúng khiến phụ nữ và nam giới không thể hoạt động trên một xã hội công bằng dẫn đến bình đẳng.
Bình đẳng giới đòi hỏi phụ nữ và nam giới được hưởng bình đẳng về hàng hóa, cơ hội, nguồn lực và phần thưởng có giá trị xã hội. Ở những nơi tồn tại bất bình đẳng, phụ nữ thường bị loại trừ hoặc bị thiệt thòi trong việc ra quyết định và tiếp cận các nguồn lực kinh tế và xã hội. Do đó, một khía cạnh quan trọng của thúc đẩy bình đẳng là trao quyền cho phụ nữ. Trong đó tập trung vào việc xác định và khắc phục sự mất cân bằng quyền lực và trao cho phụ nữ quyền tự chủ nhiều hơn trong việc quản lý cuộc sống của họ.
Khái niệm này không có nghĩa là nam và nữ trở nên giống nhau mà nó chỉ ra rằng khả năng tiếp cận các cơ hội và thay đổi cuộc sống không phụ thuộc và cũng không bị ràng buộc bởi giới tính của họ. Để đạt được bình đẳng đòi hỏi sự trao quyền của phụ nữ, đảm bảo rằng việc ra quyết định giữa công tư và tiếp cận các nguồn lực không còn nghiêng về phía nam giới. Để cả phụ nữ và nam giới đều có thể tham gia bình đẳng như những đối tác bình đẳng trong đời sống sản xuất và sinh sản.
Xem thêm:
2.2. Tại sao điều quan trọng là phải tính đến các mối quan tâm về giới trong triển khai và thực hiện các chương trình?
Quan tâm đến giới khi triển khai, thực hiện các chương trình dân số và phát triển là rất quan trọng vì hai lý do. Thứ nhất, có sự khác biệt giữa vai trò của nam giới và phụ nữ, sự khác biệt đòi hỏi các cách tiếp cận khác nhau. Thứ hai, có sự bất bình đẳng mang tính hệ thống giữa nam và nữ.
Nhìn chung, có những vấn đề rõ ràng về khả năng tiếp cận các nguồn lực và cơ hội của phụ nữ thấp hơn. Hơn nữa, phụ nữ không được đại diện một cách có hệ thống trong các quá trình ra quyết định hình thành xã hội và cuộc sống của họ. Hình thái bất bình đẳng này là một hạn chế đối với sự tiến bộ của bất kỳ xã hội nào vì nó hạn chế cơ hội phát triển của một nửa dân số. Khi phụ nữ bị hạn chế phát huy hết tiềm năng của mình, tiềm năng đó sẽ bị mất đi đối với toàn xã hội.
2.3. Lồng ghép giới là gì?
Lồng ghép giới là một chiến lược để lồng ghép các mối quan tâm về giới trong phân tích, xây dựng và giám sát các chính sách, chương trình và dự án. Do đó, nó là một phương tiện để kết thúc, chứ không phải là một sự kết thúc một quá trình cũng không phải một mục tiêu.
Mục đích của lồng ghép giới là thúc đẩy bình đẳng và trao quyền cho phụ nữ trong các hoạt động dân số và phát triển. Điều này đòi hỏi phải giải quyết cả tình trạng bệnh tật cũng như vị trí của phụ nữ và nam giới trong xã hội. Do đó, lồng ghép giới nhằm mục đích tăng cường tính hợp pháp của các giá trị bình đẳng giới. Bằng cách giải quyết các chênh lệch và khoảng cách giới đã biết trong các lĩnh vực như phân công lao động giữa nam và nữ, tiếp cận và kiểm soát các nguồn lực, tiếp cận các dịch vụ, thông tin và cơ hội, phân phối quyền lực và ra quyết định.
Trong một số trường hợp, phân tích giới trước khi thiết kế và phát triển chương trình cho thấy sự bất bình đẳng nghiêm trọng đòi hỏi phải có chiến lược ban đầu về các can thiệp dành riêng cho giới tính. Tuy nhiên, những can thiệp cụ thể về giới như vậy vẫn nên nhằm mục đích giảm bớt sự chênh lệch giới đã xác định. Bằng cách tập trung vào mục tiêu bình đẳng hoặc bất bình đẳng hơn là nam hoặc nữ như một nhóm mục tiêu.
2.4. Tại sao bình đẳng giới lại quan trọng?
Về bản chất, khái niệm này là gắn liền với phát triển bền vững và có ý nghĩa sống còn đối với việc thực hiện quyền con người cho tất cả mọi người. Mục tiêu tổng thể của bình đẳng giới là một xã hội trong đó phụ nữ và nam giới được hưởng các cơ hội, quyền và nghĩa vụ như nhau trong mọi lĩnh vực của cuộc sống.
Bình đẳng giữa nam và nữ tồn tại khi cả hai giới có khả năng chia sẻ bình đẳng trong việc phân phối quyền lực và ảnh hưởng. Có cơ hội bình đẳng về độc lập tài chính thông qua công việc hoặc thông qua thành lập doanh nghiệp. Được tiếp cận bình đẳng với giáo dục và có cơ hội phát triển tham vọng, sở thích và tài năng cá nhân. Được chia sẻ trách nhiệm với gia đình và trẻ em và hoàn toàn không bị ép buộc, đe dọa và bạo lực trên cơ sở giới cả tại nơi làm việc và gia đình.
Bình đẳng giới là rất quan trọng vì nó sẽ cho phép phụ nữ và nam giới đưa ra các quyết định có tác động tích cực hơn đến sức khỏe tình dục và sinh sản của họ cũng như của vợ chồng và gia đình của họ. Việc ra quyết định đối với các vấn đề như tuổi kết hôn, thời điểm sinh con, sử dụng các biện pháp tránh thai cần được cải thiện cùng với việc đạt được bình đẳng giới.
Tuy nhiên, điều quan trọng cần thừa nhận là ở những nơi tồn tại bất bình đẳng, phụ nữ nói chung là những người bị loại trừ hoặc bị thiệt thòi trong quá trình ra quyết định và tiếp cận các nguồn lực kinh tế và xã hội. Do đó, một khía cạnh quan trọng của việc thúc đẩy bình đẳng giới là trao quyền cho phụ nữ, trong đó tập trung vào việc xác định và khắc phục sự mất cân bằng quyền lực.
2.5. Bình đẳng giới có phải là mối quan tâm của nam giới?
Việc đạt được bình đẳng giới bao hàm những thay đổi đối với cả nam và nữ. Các mối quan hệ bình đẳng hơn sẽ cần dựa trên việc xác định lại các quyền và trách nhiệm của phụ nữ và nam giới trong mọi lĩnh vực của cuộc sống bao gồm cả gia đình, nơi làm việc và xã hội nói chung. Bởi vì xu hướng coi các đặc điểm và thuộc tính của nam giới là chuẩn mực, còn của nữ giới là một biến thể của chuẩn mực.
Nhưng cuộc sống của nam giới cũng chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của giới tính như của nữ giới. Các chuẩn mực xã hội và quan niệm về nam tính là sự kỳ vọng với tư cách là người lãnh đạo, người chồng hoặc người con trai tạo ra nhu cầu đối với nam giới và hình thành hành vi của họ.
Đàn ông thường quá tập trung vào nhu cầu vật chất của gia đình hơn là vai trò nuôi dưỡng và chăm sóc được giao cho phụ nữ. Xã hội hóa trong gia đình, sau đó là trong trường học đã thúc đẩy hành vi chấp nhận ở nam thanh niên. Cuối cùng điều này thường được củng cố thông qua áp lực của bạn bè và định kiến của phương tiện truyền thông.
Vì vậy, lối sống mà nam giới yêu cầu đóng vai trò quan trọng thường dẫn đến việc họ phải đối mặt với nhiều nguy cơ mắc bệnh và tử vong hơn phụ nữ. Những rủi ro này bao gồm những rủi ro liên quan đến tai nạn, bạo lực và uống rượu bia.
Mặc khác của bình đẳng giới:
Nam giới cũng có quyền đảm nhận vai trò nuôi dưỡng nhiều hơn và cần có các cơ hội để họ làm điều đó để họ phát huy và trở thành thói quen. Tuy nhiên, nhìn theo một cách bình đẳng nam giới cũng có trách nhiệm liên quan đến sức khỏe trẻ em, sức khỏe sinh sản và tình dục của chính họ cũng như bạn tình của họ.
Giải quyết các quyền và trách nhiệm này đòi hỏi phải nhận ra các vấn đề sức khỏe cụ thể của nam giới, cũng như nhu cầu của họ và các điều kiện hình thành chúng. Việc chấp nhận quan điểm về giới là bước đầu tiên quan trọng vì nó cho thấy có những bất lợi và chi phí đối với nam giới do các hình thái khác biệt về giới tính. Nó cũng nhấn mạnh rằng bình đẳng giới không chỉ quan tâm đến vai trò, trách nhiệm, nhu cầu của phụ nữ và nam giới mà còn liên quan đến mối quan hệ giữa họ.
Nói cho cùng việc bình đẳng giới nên được áp dụng nhanh và thật nhiều ở các quốc gia và xã hội trên thế giới. Chúng không những liên quan đến quyền con người mà còn là sự phát triển sống còn của cả xã hội, quốc gia và thế giới. Bình đẳng giới làm sao để nam giới có thể hiểu rõ và chấp nhận chúng như một chân lý và đây là lẽ thường tình.