Bản Whitepaper trong lĩnh vực crypto là tài liệu mô tả chi tiết về dự án ICO nhằm giải thích mục đích và công nghệ đằng sau dự án đó. Khi đọc whitepaper nhà đầu tư có thể hiểu được dự án khác biệt như thế nào so với các đối thủ trong cùng lĩnh vực, từ đó đưa ra chiến lược đầu tư đồng coin/token đúng đắn. Vậy cụ thể Whitepaper là gì? Một bản whitepaper gồm những gì và cách viết whitepaper như thế nào? Mời bạn cùng Coin568 tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây!
Whitepaper là gì?
Whitepaper hay sách trắng [theo từ điển cổ gọi là bạch thư] là một bản báo cáo hoặc bảng hướng dẫn được định dạng dưới dạng PDF, được sử dụng trước khi bán hàng nhằm mục đích giúp cộng đồng có góc nhìn tổng quan nhất về dự án.
Trong lĩnh vực marketing doanh nghiệp [B2B], sách trắng thường được các nhà tiếp thị nội dung sử dụng nhằm giúp người đọc có thể hiểu được các tính năng vượt trội của giải pháp, sản phẩm hoặc dịch vụ mà công ty đó dự định cung cấp. Whitepaper cũng được chính phủ sử dụng như một phương pháp trình bày các chính sách và luật pháp tới công chúng.
Trong lĩnh vực Crypto, whitepaper còn được gọi là “bản cáo bạch” là một tài liệu mô tả chi tiết về dự án ICO [Initial Coin Offering – phát hành token lần đầu] nhằm giải thích mục đích và công nghệ đằng sau dự án.
Một số whitepaper thành công trong lĩnh vực tiền điện tử:
- “Bitcoin – Hệ thống tiền điện tử ngang hàng” được xuất bản bởi Satoshi Nakamoto vào năm 2008 là một trong những whitepaper về tiền điện tử nổi tiếng nhất.
- Whitepaper của Ethereum – gọi vốn 15.5 triệu USD
- Whitepaper của Quoine – gọi vốn 105 triệu USD
- Whitepaper của DigixDAO – gọi vốn 5.5 triệu USD
Ethereum Useless là dự án tiền điện tử phát hành whitepaper ngắn nhất trong lịch sử. Whitepaper của dự án chỉ có một vài dòng được đăng lên website, kèm theo khẩu hiệu “Đừng mua bất kì Token nào tại đây”. Tuy nhiên, nhờ whitepaper này mà họ đã kiếm được số tiền đầu tư lên đến 257.213 USD.
Mục đích của việc viết White paper
Một dự án khởi nghiệp blockchain thực hiện viết whitepaper nhằm mục đích:
- Cung cấp các thông tin chuẩn xác nhất: Trong whitepaper bạn sẽ tìm thấy được mọi thông tin chính thống và đầy đủ về dự án.
- Chứng minh dự án là hợp pháp và chuyên nghiệp: Whitepaper được tạo ra để gây dựng sự uy tín và tạo sự tin tưởng cho các nhà đầu tư về một công ty khởi nghiệp blockchain có thật và có kế hoạch phát triển sản phẩm của họ trong tương lai.
- Gọi vốn: Một bản whitepaper trong crypto thường cung cấp số liệu thống kê, sơ đồ và các dữ kiện để thuyết phục các nhà đầu tư quan tâm mua đồng token họ phát hành.
Một bản sách trắng đầy đủ gồm những gì?
Trong lĩnh vực crypto, độ dài ngắn của một bản whitepaper của mỗi dự án là khác nhau tùy thuộc vào giải pháp và công nghệ mà dự án đó cung cấp. Tuy nhiên về cơ bản, một bản sách trắng cần có những thông tin như sau:
- Đưa ra vấn đề trong thị trường crypto hiện tại. Lý do vì sao vấn đề đó cần giải quyết.
- Giải pháp giải quyết vấn đề đề cập trên. Mô tả đầy đủ về sản phẩm/dịch vụ dự kiến ra mắt và công nghệ được trang bị.
- Thông tin về token và vai trò của token trong dự án.
- Chiến lược ICO bao gồm số lượng token phát hành, cách phân bổ tokenomic, các giai đoạn mở bán ICO, hình thức thanh toán, kế hoạch phát hành token.
- Lộ trình phát triển của dự án [roadmap].
- Nhóm dự án, cố vấn và đối tác.
- Các dự án [đối thủ] liên quan.
- Chiến lược marketing cho dự án.
Lộ trình phát triển của HashGains [HGS]
Đọc bản whitepaper là cách nhanh nhất giúp nhà đầu tư thu thập các thông tin chuẩn xác nhất về dự án. Trong Whitepaper nhà đầu tư biết được cốt lõi dự án đó đang muốn làm gì, từ đó nhận định được tiềm năng của dự án.
Ngoài ra, nếu bạn là người thường xuyên đọc các bản whitepaper, bạn sẽ dễ dàng phát hiện ra một số dự án chỉ đơn giản là bản copy hay fork của một dự án trước đó. Ví dụ như hầu hết các dự án sàn DEX AMM đều là bản fork của Uniswap, hay các sản phẩm Lending đều là fork của Aave, Compound hay MakerDAO.
Hướng dẫn cách viết whitepaper
Để có thể viết được hoàn chỉnh whitepaper của một dự án đòi hỏi nhà phát triển thật sự am hiểu về giải pháp mà mình mang lại. Tại phần này, Coin568 sẽ hướng dẫn bạn cách triển khai các phần nội dung quan trọng cần có trong whitepaper của một dự án Crypto nói chung, từ đó giúp bạn có góc nhìn tổng quan nhất trước khi bạn tiến hành đi triển khai chi tiết.
1. Viết phần giới thiệu
Phần giới thiệu của whitepaper cần đảm bảo đủ các nội dung như sau:
- Phác thảo được những vấn đề mà dự án định giải quyết.
- Đưa ra lời giải thích về sự quan trọng của vấn đề này.
- Đề cập đến hậu quả nếu không thể giải quyết vấn đề trên.
- Đưa ra những lợi ích của việc đọc sách trắng và cung cấp cái nhìn tổng quan về những gì người đọc có thể mong đợi từ nó.
2. Mô tả về dự án
Để viết tốt phần này, bạn cần dành thời gian nghiên cứu thật kỹ để cung cấp nội dung chuyên sâu về dự án, nêu lên điểm khác biệt của dự án so với đối thủ hiện tại. Bạn có thể triển khai theo các nội dung dưới đây:
- Xác định vấn đề: Tại phần này bạn cần phác thảo vấn đề theo cách dễ hiểu và đơn giản để giúp nhà đầu tư dễ dàng hình dung nhất. Nếu nhà đầu tư không thấy được giải pháp mà bạn đưa ra ngay từ đầu thì họ sẵn sàng thoát khỏi bản whitepaper của bạn.
- Đưa ra giải pháp: Ở đây chính là sản phẩm/dịch vụ mà bạn dự định cung cấp. Bạn cần làm nổi bật được công nghệ đằng sau dự án. Nếu có thể bạn hãy trình bày bố cục đảm bảo cả những người am hiểu về công nghệ blockchain và cả những nhà đầu tư chỉ quan tâm đến lợi nhuận thu về từ dự án đều hiểu. Ví dụ như bạn sẽ chia phần này thành hai mục. Mục thứ nhất là đề cập đến chi tiết kỹ thuật và công nghệ đặc biệt. Mục thứ hai sẽ đưa ra hàng loạt các lợi ích từ giải pháp mà dự án mang lại.
- Tình trạng dự án hiện tại: Phần lớn nhà đầu tư nghiêm túc sẽ chỉ ủng hộ các dự án đã có thứ gì đó được công bố. Tốt nhất tại phần này bạn nên nêu lên tình trạng/tiến độ hiện tại của dự án. Ví dụ như người dùng đầu tiên, dữ liệu nguyên mẫu hay chiến lược phát triển và mục tiêu tổng thể…
- Tài chính: Hãy cho nhà đầu tư thấy được bạn đã có một nguồn tài chính ổn định để triển khai những gì ghi trong sách trắng. Bạn có thể giải thích rõ lý do tại sao dự án cần có token riêng, cách thức và thời điểm chính xác để chúng được phân phối, việc phát hành token có bị giới hạn, khi nào bắt đầu bán ra thị trường…
- Kế hoạch sử dụng kinh phí: Phần này bạn cần cho nhà đầu tư biết chính xác tiền của họ sẽ được sử dụng cho những mục đích gì và cần bao nhiêu tiền để có thể hoàn thành các nhiệm vụ quan trọng.
3. Giới thiệu về đội ngũ
Đội ngũ dự án EOS
Đội ngũ phát triển là một thành phần quan trọng, không thể thiếu của bất kỳ dự án nào. Trừ một số trường hợp ngoại lệ thì đa phần các dự án ICO ẩn danh nhà phát triển thường thất bại. Tại phần này bạn cần nêu bật kinh nghiệm của các thành viên trong nhóm với các dự án về blockchain hoặc tiền ảo có liên quan khác. Bản sách trắng có hình ảnh và tiểu sử của các nhà phát triển sẽ là một điểm cộng cho dự án của bạn trong mắt các nhà đầu tư.
4. Lộ trình phát triển [Road map]
Whitepaper không chỉ bản là mô tả kỹ thuật chi tiết của dự án mà bạn cũng cần đưa lộ trình phát triển của dự án vào đây. Bởi tất cả các nhà đầu tư đều quan tâm rằng liệu dự án của bạn có mở rộng, phát triển hơn nữa trong tương lai hay không. Bạn phải thể hiện cho nhà đầu tư thấy rằng số tiền họ đầu tư sẽ sinh lời.
Thông thường lộ trình phát triển của một dự án crypto sẽ bao gồm các mốc thời gian hoàn thành các bản cập nhất mới diễn ra từ 1 – 2 năm và nên có một phiên bản beta. Một số nhiệm vụ đã hoàn thành, bạn cần nêu rõ trong sách trắng để nhà đầu tư thấy được tình trạng hiện tại của dự án.
5. Chiến lược marketing cho dự án
Một dự án crypto mang giải pháp đặc biệt nhưng không có cộng đồng lớn sẽ phát triển rất chậm chạp. Do đó, tốt nhất trong bản whitepaper bạn nên dành một chuyên mục trình bày chiến lược marketing cho dự án.
Một số lưu ý khi viết whitepaper
Trong quá trình triển khai whitepaper bạn cần lưu ý các vấn đề sau:
- Độ dài: Thông thường, người đọc sẽ thích những trang dài nói về dự án ICO tiền điện tử. Một bản whitepaper trung bình có thể dài khoảng 25 trang nhưng bạn phải đảm bảo nội dung sách trắng của bạn dễ tiếp cận, có mục lục và cấu trúc đầy đủ thông tin.
- Cấu trúc Whitepaper nên bao gồm các phần như sau: tiêu đề, mục lục, tóm tắt nội dung, phần giới thiệu [mở đầu], giả thuyết về giải pháp và kết luận cho vấn đề được đưa ra.
- Định dạng: Sách trắng nên được định dạng PDF theo hướng dọc với kích thước 8,5’’ x 11’’.
- Văn phong: White Paper nên được viết theo phong cách chuyên nghiệp, ngắn gọn, tránh lan man để nhà đầu tư dễ dàng hiểu vấn đề.
- Nên áp dụng chuẩn SEO [Search Engine Optimization] vào sách trắng: Whitepaper cũng giống như một bản giới thiệu cho một dự án ICO hoàn toàn mới. Việc áp dụng các yếu tố chuẩn SEO sẽ giúp người dùng dễ dàng tìm kiếm thông tin dự án trên công cụ tìm kiếm Google.
- Thiết kế đẹp mắt: Việc chỉn chu trong thiết kế bố cục, hình ảnh và màu sắc sẽ là điểm cộng giúp whitepaper hấp dẫn với người đọc.
- Nơi đăng whitepaper: Bạn có thể đăng whitepaper trên website chính thức của dự án. Ngoài ra, bạn cũng có thể đăng liên kết sách trắng của mình đến các diễn đàn nhưng cần đảm bảo có một điểm trung tâm duy nhất để hấp dẫn người đọc truy cập.
Kết luận
Nhìn chung whitepaper chính là phần nội dung quan trọng mà một dự án khởi nghiệp blockchain cần tiên quyết thực hiện đầu tiên. Do đó, nếu bạn là nhà phát triển nhất định phải dành thời gian nghiêm túc để triển khai bản sách trắng chuyên nghiệp gửi đến nhà đầu tư. Nếu bạn là nhà đầu tư, hãy chăm chỉ đọc whitepaper, đó chính là kim chỉ nam giúp bạn theo dõi tiến độ của dự án.
Hy vọng thông qua bài viết đã giúp bạn hiểu rõ whitepaper là gì? Hiểu được whitepaper trong crypto là gì và tầm quan trọng của một bản whitepaper. Ngoài ra bạn đừng quên truy cập tới chuyên mục thuật ngữ crypto của Coin568 để hiểu thêm các thuật ngữ quan trọng trong thị trường crypto từ chuyên gia nhé!.