Trong giai đoạn thai kỳ đặc biệt là những tháng cuối bà bầu thường bị tiểu đường. Vậy thực đơn cho bà bầu tiểu đường 3 tháng cuối phải chú trọng những gì? Nếu dinh dưỡng không phù hợp sẽ ảnh hưởng đến cả mẹ và con.
Vậy nên hãy tham khảo bài viết dưới đây nhé! Đây là thực đơn, chế độ dinh dưỡng khoa học dành cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ.
Rất nhiều chị em bị tiểu đường thai kỳ
Tiểu đường thai kỳ là gì?
Tiểu đường thai kỳ hay còn gọi là đái tháo đường trong thai kỳ. Đây là tình trạng rối loạn chuyển hóa đường trong cơ thể, thường xảy ra trong giai đoạn thai từ tháng thứ 4 trở đi và sẽ tự khỏi sau sinh khoảng 6 tuần.
Vậy làm thế nào để kiểm tra thai phụ có bị tiểu đường không? Mẹ chỉ cần làm xét nghiệm máu và xác định nồng độ đường trong máu nhé! Nếu bị tiểu đường thì sẽ có 2 chỉ số:
- Đường huyết lúc đói ≥ 150mg %.
- Đường huyết 2h sau khi uống 75g đường ≥ 140mg%.
Tiểu đường thai kỳ tác động như nào đến mẹ và thai nhi?
Ảnh hưởng tới mẹ
- Tăng cân nhiều, thường từ 20 kg trở lên, đa phần thai to, đa ối.
- Em bé sinh ra có thể nặng trên 4kg, mẹ sẽ phải thực hiện các biện pháp sinh mổ
- Ăn nhiều, uống nhiều và tiểu nhiều dễ bị nấm candida tái phát nhiều lần
- Nhiễm trùng viêm bể thận, viêm thận thậm chí là băng huyết sau sinh
- Có thể dẫn đến tình trạng xảy thai hoặc thai chết lưu không rõ lý do
Ảnh hưởng đối với thai nhi
- Thai nhi có thể bị biến dạng, di tật bẩm sinh về cơ hay thần kinh
- Kích thước thai to nên dễ bị gãy xương, hay gặp sang chấn khi sinh thường và khi sinh mổ
- Tăng tỉ lệ tử vong sau sinh trong những tuần đầu tiên từ 2-5 lần sao với bình thường
- Bé dễ bị suy hô hấp, hạ đường huyết, hạ canxi và có nguy cơ bị tiểu đường di truyền.
Vì vậy, để đảm bảo sức khỏe cho mẹ và bé, thực đơn cho bà bầu tiểu đường 3 tháng cuối là rất quan trọng, mọi người xung quanh đặc biệt là gia đình và bản thân thai phụ cần chú ý!
Tiểu đường thai kỳ nguy hiểm cho cả mẹ và con
Dấu hiệu nhận biết mẹ bị tiểu đường thai kỳ
Tiểu đường thai kỳ nếu kiểm soát tốt thì sẽ không ảnh hưởng nhiều đến mẹ và bé! Vậy nên thai phụ cần chú ý 1 số dấu hiệu dưới đây để phát hiện bệnh sớm và có phương pháp điều trị kịp thời.
Thường xuyên đi tiểu
Trong quá trình mang thai, hoóc-môn hCG và áp lực trên bàng quang gia tăng, thai phụ sẽ thường xuyên “buồn tiểu”. Đây là hiện tượng khá bình thường xảy ra ở bà bầu vì vậy nhiều mẹ không để ý, bỏ qua tiết này. Tuy nhiên theo các chuyê gia thì tiểu đường thai kỳ cũng là 1 trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng đi tiểu nhiều. Do đó mẹ nên cân nhắc khi thấy hiện tượng này, hãy hỏi ý kiến bác sĩ xem nhé!
Cảm thấy khô miệng, khát nước
Lượng đường trong máu cao, đi tiểu nhiều khiến cơ thể bị mất nước. Cứ như vậy, mẹ bầu bị tiểu đường sẽ thường có cảm giác khô miệng, muốn uống nước nhiều.
Thường xuyên khát nước là một trong những dấu hiệu dễ nhận biết nếu bị tiểu đường thai kỳ
Ăn không kiểm soát
Phải ăn cho 2 người nên ăn nhiều là việc bình thường. Tuy nhiên nếu thai phụ thường xuyên thấy đói, lúc nào cũng thèm ăn dù vừa ăn xong thì nên xem xét lại. Thai phụ bị tiểu đường thường là do insulin trong cơ thể không chuyển hóa hết glucose thành năng lượng nuôi cơ thể. Nếu không đủ năng lượng cần thiết, mẹ sẽ luôn cảm thấy đói và muốn ăn.
Vùng kín bị nhiễm trùng
Vì lượng đường cao nên vi khuẩn và các loại nấm men ở vùng kín tăng cao, nguy cơ bị viêm nhiễm âm đạo cũng cao hơn bình thường. Nếu mẹ thấy ngứa ngáy, rát buốt khi đi tiểu thì mẹ nên đi khám bác sĩ nhé!
Mắt mờ trong thời gian ngắn
Ngoài các dấu hiệu trên thì tiểu đường thai kỳ còn khiến mẹ bầu cảm thấy mắt mờ trong 1 thời gian ngắn, tầm nhìn sẽ bị hạn chế.
Những đốm tối màu trên da
Những đốm tối màu xuất hiện trên cổ, nách, xương chậu là những dấu hiệu sớm và rất phổ biến cho thấy nồng độ insulin trong cơ thể có vấn đề. Đặc biệt, phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang cũng thường xuyên xuất hiện dấu hiệu này. Hội chứng buồng trứng đa nang cũng làm tăng nguy cơ khiến lượng insulin bất thường.
Thực đơn cho bà bầu tiểu đường 3 tháng cuối nên chú ý những gì?
Vì sao cần chú ý thực đơn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ
– Giữ mức đường huyết ổn định
Lượng đường huyết quá cao hay quá thấp đều ảnh hưởng gây nguy hiểm cho cả mẹ và bé. Nếu kiểm soát tốt lượng đường huyết, mẹ sẽ sinh hoạt bình thường, sức khỏe ổn định, tốt cho quá trình vượt cạn
– Bảo vệ tim mạch
Thực đơn cho bà bầu tiểu đường 3 tháng cuối hợp lý còn có thể giúp mẹ đẩy lùi nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Vì thực phẩm trong thực đơn cho thai phụ tiểu đường thường là thực phẩm ít bảo, ít đường bột, giàu chất xơ … kiểm soát cân nặng và huyết áp tốt nên hệ tim mạch của mẹ sẽ được bảo vệ khỏe mạnh và ổn định.
– Duy trì cân năng hợp lý
Nếu có chế độ ăn uống hợp lý, với lượng thức ăn vừa phải và đầy đủ dinh dưỡng cơ thể mẹ bầu sẽ kiểm soát tốt lượng đường huyết tránh được cảm giác hay đói, thèm ăn vặt nhờ vậy bạn sẽ luôn duy trì được cân nặng hợp lý.
– Ngăn chặn biến chứng
Tiểu đường thai kỳ sẽ gây ra các biến chứng nguy hiểm cho thai phụ như co giật, võng mạc, đa ôi và gây ra biến chứng cho thai nhi dẫn đến tình trạng sảy thai, thai chết lưu … Vì vậy thực đơn cho bà bầu bị tiểu đường 3 tháng cuối cần phải hợp lý, khoa học để kiểm kiểm soát tốt lượng đường huyết ngăn ngừa các biến chứng do đái tháo đường gây nên. Nếu có điều kiện mẹ nên đi khám tổng quát, sử dụng các gói khám dịch vụ tại bệnh Viện Vinmec để hạn chế những biến chứng.
– Tốt cho sức khỏe mẹ bầu
Chế độ ăn uống hợp lý sẽ giúp bà bầu duy trì lượng đường trong máu ổn định, đảm bảo mẹ bầu có một cuộc sống bình thường, sức khỏe tốt và tinh thần thoải mái.
Mẹ bầu cần có chế độ ăn uống hợp lý để đảm bảo cân bằng lượng đường trong cơ thể
Xây dựng chế độ ăn uống hợp lý cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ như thế nào?
– Bữa sáng lành mạnh
Bữa sáng rất quan trọng không chỉ với bà bầu mà với tất cả mọi người nhé! Với mẹ bầu bị tiểu đường bữa sáng nên chọn thực có chỉ số GI [chỉ số phản ánh tốc độ làm tăng đường huyết] thấp nhưng vẫn giàu protein. Mẹ có thể chọn cháo và ngũ cốc nguyên cám, bánh mì ăn kèm với một số thực phẩm giàu protein,…
– Ăn nhiều bữa trong 1 ngày
Bình thường mỗi ngày có 3 bữa. Nhưng với bà bầu, mẹ nên bổ sung thêm 2-3 bữa phụ/ ngày, chia nhỏ thành 5-6 bữa. Chế độ ăn như này sẽ giúp lượng đường trong máu ổn định suốt cả ngày.
– Bổ sung thực phẩm giàu chất xơ có chỉ số GI thấp
Những thực phẩm giàu chất xơ và có xu hướng GI thấp sẽ phù hợp với thực đơn cho bà bầu tiểu đường 3 tháng cuối. Chúng không làm tăng lượng đường trong máu khi ăn xong.
– Ăn rau củ quả
Thực đơn hàng ngày cho bà bầu tiểu đường nên đảm bảo có cả quả và rau. Nên ăn quả vào các bữa sáng và ăn rau trong các bữa ăn chính.
– Không bỏ bữa
Tuyệt đối không được bỏ bữa! Việc này sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ. Cơ thể không tiếp thu đường để chuyển hóa thành năng lượng. Nếu dùng lượng đường có sắn sẽ dẫn đến tình trạng hạ đường huyết và mệt mỏi.
– Hạn chế thức ăn chứa nhiều đường
Những thực phẩm, thức ăn đồ uống nhiều đường như kẹo ngọt, thức uống có ga, bánh ngọt,… không tốt cho bà bầu bị tiểu đường. Để giảm lượng đường trong máu, bà bầu cần phải pha nước ép trái cây loãng để uống hoặc dùng những loại thức uống có thành phần đường thấp nhé!
– Cắt giảm những thực phẩm có chất béo bão hòa
Mẹ bầu chỉ nên sử dụng những loại chất béo nguồn gốc từ thực vật như dầu olive, dầu hướng dương hay các loại hạt thôi nhé!
Tham khảo thực đơn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ 3 tháng cuối
Bữa sáng
Một bữa sáng lý tưởng cho bà bầu bị tiểu đường phải đủ dinh dưỡng từ các nhóm thức ăn: tinh bột, đạm, béo và vitamin,.. Mẹ có thể lựa chọn bữa sáng bằng 1 số món ăn tốt cho sức khỏe như:
- Một quả trứng chiên với một lát bánh mì và một ít rau trộn salad
- Một phần phở, bún bò hoặc hủ tiếu nhỏ dùng kèm giá luộc
- Một chén cháo yến mạch nấu với thịt băm…
Sau mỗi bữa sáng, mẹ nên uống thêm 1 ly sữa không đường nữa nhé!
Bữa sáng lành mạnh cho bà bầu bị tiểu đường
Bữa trưa và bữa tối
Thực đơn bữa trưa và bữa tối cho bà bầu bị tiểu đường sẽ phong phú hơn bữa sáng. 1 số món ăn gợi ý cho 2 bữa chính này là:
- Thay cơm trắng bằng gạo Lứt
- Một cái sandwich gà kèm salad rau quả
- Một chén cơm gạo lứt với canh rau và thịt luộc/rán
- Một lát cá hồi nướng dùng kèm súp bí đỏ và bông cải hấp…
Bà bầu bị tiểu đường nên ăn cơm gạo lứt thay vì gạo trắng
Các bữa phụ
Các bữa phụ sẽ giúp mẹ bổ sung năng lượng kịp thời, điều hòa đường huyết. Bữa phụ sẽ có một chút tinh bột và protein. Ví dụ như:
- Một lát bánh mì phết bơ đậu phộng
- Một hũ yaourt trái cây
- Một chén salat cá hồi,..
Mẹ bầu có thể chọn yaourt trái cây bổ sung vào bữa phụ nhé!
Thực đơn dành cho người tiểu đường xây dựng trong tuần
Tham khảo lời tư vấn của bác sĩ Trần Thị Minh Nguyệt, thực đơn dành cho người tiểu đường trong tuần được thiết kế như sau:
| Bữa sáng
[6h30- 7h30] |
Bữa phụ sáng
[9h] |
Bữa trưa
[11h -11h30] |
Bữa xế trưa
[ 14h – 14h30] |
Bữa chiều
[ 17h – 17h30] |
Bữa tối
[20h – 20h30] |
|
| Thứ hai | – Một tô phở gà vừa phải: Bánh phở 70g, 30g thịt gà, 30g giá đỗ
– Hai múi bưởi đỏ |
140ml sữa loại dành cho người bị tiểu đường | – 1 chén cơm
– Canh bí đỏ thịt nạc [ 80g bí đỏ, 5g thịt nạc] – Chả trứng [ 27g thịt nạc, nửa quả trứng, nấm mèo, bún tàu…] – Salad dưa leo, cà chua – 1 miếng dưa hấu 150g |
– Bánh flan một cái nhỏ | – Một chén cơm
– Canh cải soong tôm [ 10g tôm, 50g cải soong] – Thịt kho sốt cà chua đậu hũ [ đậu hũ 50g, thịt 25g, nấm mèo 5g, cà chua 3 quả.] – Dưa cải, dưa giá 100g – 3 trái táo ta nhỏ |
230ml sữa dành cho người bị tiểu đường |
| Thứ ba | – Một đĩa há cảo 6 cái vừa.
– Một trái quýt |
140ml sữa loại dành cho người bị tiểu đường | – Một chén cơm
– Canh măng chua cá hồi: 20g cá, 50g măng, 2,5g dầu thực vật – Thịt kho trứng: 40g thịt đùi, 1 quả trứng nhỏ – 100g rau muống luộc – Nửa trái lê |
1 bánh flan nhỏ | – 1 chén cơm nhỏ
– Canh cải soong tôm [10g tôm, 50g cải soong] – Thịt kho sốt cà chua đậu hũ [ đậu hũ 50g, thịt 25g, nấm mèo 5g, cà chua 3 quả.] – Dưa cải, dưa giá 100g – 3 trái táo ta nhỏ |
230ml sữa dành cho người bị tiểu đường |
| Thứ tư | – 1 tô bánh canh thịt heo: [70g bánh canh, 25g thịt heo, hành ngò]
– 50g nho |
140ml sữa loại dành cho người bị tiểu đường | – 1 chén cơm
– Canh bầu tôm: [10g tôm, 50g bầu]. – Xíu mại: 60g thịt, 35g củ sắn – Salad: rau càng cua trộn dầu dấm – 1 trái sapoche |
2 cái bánh bích quy | – 1 chén cơm
– Canh cải xanh thịt nạc [10g thịt nạc, 100g cải xanh] – Gà nấu nấm [ thịt gà bỏ da, 50g nấm rơm, 100g cà chua, 3g dầu thực vật] – 1 miếng thanh long 100g. |
230ml sữa dành cho người bị tiểu đường |
| Thứ năm | – Một cái bánh mì nhỏ ăn kèm trứng rán [ 1 quả trứng nhỏ]– 50g mãng cầu xiêm | 140ml sữa loại dành cho người bị tiểu đường | – 1 tô bún mọc vừa: 90g bún, 30g thịt sườn heo, 10g mọc viên, rau giá, bắp chuối,…]– 1 cái bánh su kem nhỏ | Nửa trái bắp luộc | – 1 chén cơm
– Canh bắp cải thịt nạc [10g thịt heo, 50g bắp cải] – Cá hú kho thơm [50g dứa, 45g cá hú] – 100g rau lang luộc – 4 trái chôm chôm |
230ml sữa dành cho người bị tiểu đường |
| Thứ sáu | – 1 tô nhỏ hoành thánh
[16g hoành thánh, 13g thịt nạc, rau giá] – Nửa trái vú sữa |
140ml sữa loại dành cho người bị tiểu đường | – 1 chén cơm
– Canh cua mồng tơi, rau dền [50g cua đồng, 50g mồng tơi, rau dền] – Tôm kho củ hành: [50g tôm, 30g củ hành, 6g dầu thực vật] – 2 trái hồng vừa |
1 hũ sữa chua không đường | – 1 chén cơm
– 1 canh bí đao thịt nạc [50g bí đao, 5g thịt nạc] – Khổ qua xào trứng [ 70g khổ qua, nửa quả trứng, 2,5 g dầu thực vật] – Nửa trái táo |
230ml sữa dành cho người bị tiểu đường |
| Thứ bảy | – Một đĩa bánh cuốn vừa [ 26g bột gạo, 26g thịt nạc, 20g chả, dưa leo, hành phi, nước mắm]
– 60g dứa |
140ml sữa loại dành cho người bị tiểu đường | – 1 tô vừa hủ tíu bò kho [ 50g hủ tíu, 80g thịt bò, rau giá,…]
– 150g dưa hấu |
1 chiếc bánh flan nhỏ | – 1 chén cơm
– Canh đậu hũ hẹ thịt [ 20g thịt nạc, 20g đậu hũ, 30g hẹ] – Mực dồn thịt sốt cà chua [50g mực, 30g thịt, 5g dầu thực vật] – Bông cải xào tỏi [100g bông cải, 5g dầu thực vật] – Nửa trái ổi |
230ml sữa dành cho người bị tiểu đường |
| Chủ nhật | – 1 chén cháo đậu đỏ [10g gạo, 14g đậu đỏ, 12g dừa, 2g đường]
– Nửa trái cam |
140ml sữa loại dành cho người bị tiểu đường | – 1 tô vừa hủ tíu bò kho [ 50g hủ tíu, 80g thịt bò, rau giá,…]
– 150g dưa hấu |
100g dưa lê | – Một chén cơm
– Canh khổ qua hầm [ 100g khổ qua, 50g thịt nạc] – Cá chép chưng tương [100g cá chép nạc, 3g tương hột, nấm mèo, bún tàu…] – Một miếng thanh long 100g |
230ml sữa dành cho người bị tiểu đường |
==> Tham khảo: Note ngay nhóm thực phẩm tốt cho bà bầu trong giai đoạn thai kỳ
Trên đây là gợi ý thực đơn cho bà bầu tiểu đường 3 tháng cuối. Hy vọng bài viết này sẽ mang lại cho chị em nhiều thông tin bổ ích!