Hướng dẫn Soạn Bài 30 sách giáo khoa Ngữ văn 8 tập hai. Nội dung bài Soạn bài Chữa lỗi diễn đạt [lỗi lô-gíc] sgk Ngữ văn 8 tập 2 bao gồm đầy đủ bài soạn, tóm tắt, cảm thụ, phân tích, thuyết minh,… đầy đủ các bài văn mẫu lớp 8 hay nhất, giúp các em học tốt môn Ngữ văn 8.
1. Câu 1 trang 127 sgk Ngữ văn 8 tập 2
Những câu dưới đây mắc một số lỗi diễn đạt liên quan đến lô-gíc. Hãy phát hiện và chữa những lỗi đó.
a] Chúng em đã giúp các bạn học sinh những vùng bị bão lụt quần áo, giày dép và nhiều đồ dùng học tập khác.
b] Trong thanh niên nói chung và trong bóng đá nói riêng, niềm say mê là nhân tố quan trọng dẫn đến thành công.
c] Lão Hạc, Bước đường cùng và Ngô Tất Tố đã giúp chúng ta hiểu sâu sắc thân phận của người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám 1945.
d] Em muốn trở thành một người trí thức hay một bác sĩ?
e] Bài thơ không chỉ hay về nghệ thuật mà còn sắc sảo về ngôn từ.
g] Trên sân ga chỉ còn lại hai người. Một người thì cao gầy, còn một người thì mặc áo ca rô.
h] Chị Dậu rất cần cù, chịu khó nên chị rất mực yêu thương chồng con.
i] Nếu không phát huy những đức tính tốt đẹp của người xưa thì người phụ nữ Việt Nam ngày nay không thể có được những nhiệm vụ vinh quang và nặng nề đó.
k] Hút thuốc lá vừa có hại cho sức khỏe, vừa làm giảm tuổi thọ của con người.
Trả lời:
a] – Lỗi: Quần áo, giày dép là đồ dùng sinh hoạt, không nằm trong nhóm đồ dùng học tập.
– Sửa: Chúng em đã giúp các bạn học sinh những vùng bị bão lụt quần áo, giày dép và các vật dụng sinh hoạt khác.
b] – Lỗi: Thanh niên và bóng đá là hai khái niệm không đồng chất với nhau.
– Sửa: Trong thể thao nói chung và trong bóng đá nói riêng, niềm say mê là nhân tố quan trọng dẫn tới thành công.
c] – Lỗi: Lão Hạc, Bước đường cùng và Ngô Tất Tố là ba khái niệm không đồng chất với nhau.
– Sửa: Lão Hạc, Bước đường cùng và Tắt đèn đã giúp chúng ta hiểu sâu sắc thân phận của người nông dân Việt Nam trước cách mạng tháng Tám 1945.
d] – Lỗi: Trí thức và bác sĩ không phải là hai khái niệm đồng chất với nhau.
– Sửa: Em muốn trở thành bác sĩ hay kĩ sư?
e] – Lỗi: Hay về nghệ thuật đã bao gồm sắc sảo về ngôn từ.
– Sửa: Bài thơ không chỉ hay về nghệ thuật mà còn giàu ý nghĩa về nội dung.
d] – Lỗi: Cao gầy và mặc áo ca-rô không phải hai từ đồng chất
– Sửa: Trên sân ga còn chỉ còn lại hai người. Một người cao gầy, còn một người thấp béo.
h] – Lỗi: Cần cù, chịu khó không phải nguyên nhân dẫn tới kết quả yêu thương chồng con.
– Sửa: Chị Dậu rất cần cù, chịu khó nên chị đã đảm đang, gánh vác mọi trách nhiệm nhà chồng.
i] – Lỗi: có được.
– Sửa: Nếu như không phát huy những đức tính tốt đẹp của người phụ nữ xưa thì phụ nữ Việt Nam ngày nay không thể đảm đương được những nhiệm vụ vinh quang và nặng nề đó.
k] – Lỗi: Có hại cho sức khỏe đã bao gồm việc giảm tuổi thọ.
– Sửa: Hút thuốc lá vừa có hại cho sức khỏe của chính mình, vừa gây hại cho sức khỏe của những người xung quanh.
2. Câu 2 trang 128 sgk Ngữ văn 8 tập 2
Hãy tìm những lỗi diễn đạt tương tự [lỗi lô-gíc] trong bài tập làm văn của mình hoặc của các bạn cùng lớp, trong lời nói hằng ngày hoặc trên các phương tiện truyền thông đại chúng.
Trả lời:
Có thể lấy một số ví dụ của việc viết câu sai sau đây. Các em học sinh thử chữa lại cho đúng:
– [1] Thực tế khách quan cho thấy: thành công chỉ có thể có qua những lần rút kinh nghiệm, khắc phục từ những thất bại bước đầu.
– [2] Vì trong trào “ba đảm đang” đang phát triển sôi nổi khắp nơi, nên chị em phụ nữ của chúng ta đã đóng góp rất nhiều thành tích to lớn vào công cuộc đấu tranh chống ngoại xâm, xây dựng Tổ quốc giàu mạnh.
– [3] Tác phẩm “Tắt đèn” tác giả đề cập đến nhiều vấn đề ở nông thôn Việt Nam và cái đói của gia đình chị Dậu.
Bài trước:
- Soạn bài Chương trình địa phương [phần Văn] sgk Ngữ văn 8 tập 2
Bài tiếp theo:
- Hướng dẫn Viết bài tập làm văn số 7 – Văn nghị luận sgk Ngữ văn 8 tập 2
Xem thêm:
Trên đây là phần Hướng dẫn Soạn bài Chữa lỗi diễn đạt [lỗi lô-gíc] sgk Ngữ văn 8 tập 2 đầy đủ và ngắn gọn nhất. Chúc các bạn làm bài Ngữ văn tốt!
“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com“
Bài có đáp án. Câu hỏi và bài tập trắc nghiệm ngữ văn 8 bài: Chữa lỗi diễn đạt [lỗi lô-gíc]. Học sinh luyện tập bằng cách chọn đáp án của mình trong từng câu hỏi. Dưới cùng của bài trắc nghiệm, có phần xem kết quả để biết bài làm của mình. Kéo xuống dưới để bắt đầu.
Câu 1: Câu nào diễn đạt đúng?
- A. Tuy trời mưa nhưng đường lầy lội.
- C. Mặc dù trười mưa nhưng đường lầy lội.
- D. Cả A,B,C đều đúng.
Câu 2: Câu văn nào hợp lô gíc?
- A. Trên sân ga chỉ còn hai người: Một người cao, gầy và một người mặc áo trắng.
- B. Trên sân ga chỉ còn hai người: Một người cao, gầy và một người thấp, béo.
- D. Chọn B và C.
Câu 3: Cho câu: “Nó không chỉ học giỏi mà còn rất chăm học”. Cách nào chữa hợp lí mà ít làm thay đổi nghĩa của câu đã cho.
- B. Tuy nó học giỏi nhưng nó không kiêu căng.
- C. Nó học giỏi vì nó rất chăm học.
- D. Mặc dù nó chăm học nhưng nó không học giỏi.
Câu 4: Câu nào không mắc lỗi diễn đạt liên quan đến lôgíc ?
- A. Trong bóng đá nói riêng và học tập nói chung, Minh đều đạt được những thành tích xuất sắc.
- B. Vừa đi học Mai vừa học giỏi.
- C. Tuy học giỏi nhưng Quân vẫn đỗ đại học.
Câu 5: Nguyên nhân của việc mắc lỗi diễn đạt ở câu “Xuân Quỳnh, Xuân Diệu, Phạm Tiến Duật, Nguyễn Khoa Điềm,... đều là những nhà thơ trẻ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ của dân tộc” là gì ?
- A. Vì tên các nhà thơ không được kể theo một trật tự nhất định.
- B. Vì Xuân Quỳnh không phải là nhà thơ trẻ trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ của dân tộc.
- D. Cả A, B, C đều sai.
Câu 6: Nguyên nhân mắc lỗi lôgic của câu “Các tác phẩm của Ngô Tất Tố, Nguyễn Công Hoan, Lão Hạc,... đều phơi bày cảnh sống khổ cực của những người nông dân trước Cách mạng tháng Tám” là gì ?
- A. Truyện Lão Hạc không phải của Ngô Tất Tố hoặc Nguyễn Công Hoan.
- C. Ngô Tất Tố và Nguyễn Công Hoan còn sáng tác cả sau Cách mạng.
- D. Cả A, B, C đều sai.
Câu 7: Có một bạn viết “Chúng em đã giúp đỡ các bạn học sinh vùng bão lụt nhiều quần áo, giày dép và nhiều đồ dùng học tập khác”.
Câu nào có cách chữa hợp lí mà ít thay đổi nghĩa của câu đã cho trước.
- B. Chúng em đã giúp đỡ các bạn học sinh những vùng bão lụt nhiều giấy bút, cặp sách và nhiều đồ dùng học tập khác.
- C. Chúng em đã giúp đỡ các bạn học sinh những vùng bị bão lụt nhiều đồ dùng học tập.
- D. Chúng em đã giúp đỡ các bạn học sinh những vùng bão lụt nhiều quần áo, giày dép.
Câu 8: Câu nào dưới đây mắc lỗi diễn đạt liên quan đến logic?
- A. Anh cúi đầu thong thả chào.
- C. Linh là một học sinh chăm ngoan của lớp.
- D. Tuy phải làm nhiều việc trong gia đình nhưng bạn ấy vẫn học giỏi.
Câu 9: Câu "Tôi bị ngã hai lần, một lần ở bậc thềm nhà và một lần vào năm 1998" sai vì :
- A. Bậc thềm và năm 1998 cùng một trường nghĩa.
Câu 10: Trong số các câu sau câu nào đã chữa đúng ?
- A. Tôi bị ngã hai lần, một lần ở bậc thềm nhà và một lần do bị ốm.
- B. Tôi bị ngã hai lần, một lần ở bậc thềm nhà và một lần đi xe đạp.
- C. Tôi bị ngã hai lần, một lần dự thi điền kinh và một lần ở bậc thềm nhà.
Câu 11: Có hai lỗi chính lúc nói và lúc viết là lỗi về ý tưởng, lỗi về dùng từ, đặt câu. Đúng hay sai?
Câu 12: Đây là hai câu thơ nói về nhân nghĩa và sức mạnh nhân nghĩa Việt Nam: "Đem đại nghĩa để thắng hung tàn/ Lấy chí nhân để thay cười bạo." [Bình Ngô đại cáo]
Câu 13: Câu văn sau đúng hay sai: "Lão Hạc phải "bán con" bán chó, cuối cùng "chết đói" một cách thảm hại."
- A. Con lão Hạc đi phu đồn điền cao su, chứ không phải lão Hạc bán con
- B. Lão Hạc không chết đói mà lão Hạc tử tự bằng bả chó
Câu 14: Phát hiện lỗi sai ở câu văn sau: Tre là cánh tay của nhà nông, "nhưng" tre còn là người bạn thân thiết của họ đã bao đời nay.
- A. Dùng từ "nhưng" sai và thừa
- B. Có thể bỏ chữ "nhưng", thay dấu phẩy bằng dấu chấm phẩy
- C. Có thể bỏ chữ "nhưng", thay dấu phẩy bằng dấu chấm để tạo thành 2 câu đơn.
Câu 15: Phát hiện lỗi sai trong câu văn sau: Em muốn học tốt cơ bản vì em thích nghề bác sĩ.
- B. Lỗi chính tả từ "nghề"
- C. Lỗi dùng từ xưng hô "em"
- D. Lỗi diễn đạt
Xem đáp án
Giải câu 1, 2, 3 trang 100 SBT Ngữ Văn 8 tập 2. Những câu sau đây có mắc lỗi diễn đạt không ? Vì sao ?. Soạn bài Chữa lỗi diễn đạt [lỗi lô-gic] SBT Ngữ Văn 8 tập 2 – Soạn bài Chữa lỗi diễn đạt [lỗi lô-gic]
1. Bài tập 1, trang 127 -128, SGK.
a] Khi một chuỗi liệt kê có kiểu A và B khác thì B phải cùng loại với A, như trong một mâm cơm có thịt cá và các món ăn khác. Nếu B khác loại với A thì không được kể tên cụ thể ra mà chỉ nói chung kiểu như và thứ khác hoặc các thứ khác [thứ khác ở đây là “thứ khác loại với A”].
Trong bài tập này, quần áo, giày dép có cùng loại với đồ dùng học tập không ? Dựa vào cách trả lời đúng câu hỏi này để phát hiện và chữa lỗi lô-gíc trong câu đã cho. Có hai cách chữa như trong ví dụ phân tích trên đây.
b] Khi viết một câu có kiểu kết hợp A nói chung và B nói riêng thì A và B phải cùng một loại, và nghĩa của từ ngữ A [nói chung] phải rộng hơn nghĩa của từ ngữ B [nói riêng] : A bao hàm B hay B bị bao hàm [nằm trong] A [xem hình bên dưới], gọi là nguyên tắc bao nhau. Nghĩa của thanh niên [là “lớp người”] và nghĩa của bóng đá [là “một môn thể thao”, và trong đó có thể có người quá tuổi thanh niên] không cùng loại, cho nên không thể nói thanh niên [nói chung] rộng hơn bóng đá [nói riêng].
Nếu muốn giữ lại các từ ngữ thanh niên nói chung, cần tìm trong lớp thanh niên những lớp người hẹp hơn mà cũng ở độ tuổi thanh niên, nhưng có một công việc cụ thể đòi hỏi niềm say mê mới thích hợp, như sinh viên [say mê học tập, nghiên cứu] chẳng hạn.
Hình minh hoạ : “Thanh niên nói chung và sinh viên nói riêng…”
Ngược lại, nếu muốn giữ lại các từ ngữ bóng đá nói riêng, theo em, cần chọn từ nào trong các từ sau đây làm cái chung : bóng chuyền, bóng bàn, thể thao ?
c] Lão Hạc là tên một truyện ngắn của nhà văn Nam Cao, trong đó nhân vật chính là một ông già có tên là Hạc, nên được gọi là lão Hạc ; Bước đường cùng là tên một tiểu thuyết của nhà văn Nguyễn Công Hoan với nhân vật chính là anh Pha ; Ngô Tất Tố là một nhà văn có tác phẩm Tắt đèn quen thuộc với nhân vật chính là anh Dậu. cả ba tác phẩm này đều nói đến cuộc sống của người nông dân trước,Cách mạng tháng Tám 1945.
Khi cần liệt kê, trong trường hợp này, phải tuân thủ nguyên tắc cùng loại, nghĩa là hoặc chỉ nêu tên nhân vật chính, hoặc chỉ nêu tên tác phẩm, hoặc chỉ nêu tên tác giả. Ví dụ : lão Hạc, anh Pha, anh Dậu hay Lão Hạc, Bước đường cùng, Tắt đèn.
d] Trong một câu hỏi lựa chọn giữa hai vật, ví dụ A hay B, thì hai vật phải cùng một hạng với nhau, nhưng giữa vật A và vật B phải có sự khác biệt nào đó, không nhiều thì ít, có khi chỉ do tâm lí người chọn, ví dụ hai vật cùng một loại, như hai đôi giày, nhưng màu sắc khác nhau, thì đây cũng là cơ sở để lựa chọn.
Trong ví dụ này bác sĩ là một lớp nhỏ hơn bên trong lớp trí ửìức, hai lớp người này có quan hệ bao hầm [như là sinh viên với thanh niên nói ở điểm b trên đây], chứ không cùng một hạng với nhau. Như vậy phải chọn một lớp con cùng hạng với lớp con bác sĩ, ví dụ như kĩ sư, giáo viên thì mới có quan hệ lựa chọn được.
e] Sai lầm trong ví dụ này giống như sai lầm ở điểm b trên đáv, tức là sự vi phạm nguyên tắc không được bao nhau, vì đã hay về nghê thuật tất nhiên trong đó có sắc sảo về ngôn từ [cái trước bao hàm cái sau, nên nhắc đến cái sau là thừa].
g] Ví dụ này sai lầm ở chỗ người gầy cũng có thể mặc áo ca rô, như vậy là điểm phân biệt không đủ mạnh giúp người ta có thể nhận biết sự khác nhau. Về nguyên tắc, sai lầm này giống sai lầm nêu ở điểm d, tức là một kiểu vi phạm quan hệ lựa chọn.
Như vậy phải chọn một lớp con tương đương với lớp người gầy, nhưng khác biệt người gầy, tốt nhất là trái ngược, ví dụ người béo. Hai đặc điểm gầy và béo tương phản rất mạnh, đủ để phân biệt hai người với nhau. HS thử tìm một cách diễn đạt tương phản với mặc áo ca rô.
h] Câu ở điểm h này sai phạm về suy luận : cần cù và chịu khó không phải là điều kiện để rút ra kết luận yêu thương chồng con. Cần cù vả chịu khó chỉ là điều kiện đưa đến việc tránh đói nghèo.
i] Câu ở điểm isai phạm về suy luận, cụ thể là tối nghĩa ở hai chi tiết :
Quảng cáo– Không phải tất cả những đức tính tốt đẹp của người [phụ nữ] xưa là điều kiện để phụ nữ Việt Nam ngày nay có được những nhiệm vụ vinh quang và nặng nề đó. Chỉ có những đức tính cụ thể nào đó có thể giúp làm được những việc cụ thể nào đó.
– Nhiệm vụ vinh quang và nặng nề là viêc phải làm, cho nên nếu có đức tính cần cù thì có thể thực hiện được một việc đòi hỏi phải có đức tính đó, như ở đây là có “năng lực để làm những nhiệm vụ vinh quang và nặng nề đó”, chứ không phải “có một việc nào đó để làm”.
Một cấu như câu i là câu sáo rỗng, tối nghĩa, cần dựa theo các ý phân tích trên đây để viết lại một câu đầy đủ ý giúp người đọc có thể hiểu được.
k] Câu ở điểm k cũng sai phạm về suy luận, cụ thể là không phân biệt thứ bậc của các quan hệ.
Cách suy luận đúng là : Hút thuốc lá là một trong những nguyên nhân gây hại cho sức khoẻ sức khoẻ bị hại là một trong những nguyên nhân làm giảm tuổi thọ của con người. Suy luận này gồm có hai bậc, có thể hình dung như sau :
– Hút thuốc lá gây hại cho sức khoẻ.
– Sức khoẻ bị hại làm giảm tuổi thọ của con người.
Đê sửa chữa chỗ sai, cần xem lại cách dùng hai từ vừa. Dùng hai từ vừa như vậy là tạo ra quan hệ đồng thời [tức “cùng một lúc”], không cho thấy được quan hệ thứ bậc như trên.
2. Bài tập 2, trang 128, SGK.
Tham khảo bài tập 1 để thực hiện bài tập này.
3. Những câu sau đây có mắc lỗi diễn đạt không ? Vì sao ?
a] Ngoài việc dùng từ sai câu này còn mắc nhiều lỗi diễn đạt.
b] Dù trong lĩnh vực truyện ngắn hay văn xuôi ông đều có những đóng góp xuất sắc.
a] Câu a không mắc lỗi diễn đạt
b] Câu b mắc lỗi diễn đạt vì từ “dù” chỉ mối quan hệ tương phản giữa hai vế trong câu.