Video hướng dẫn giải
- Câu 1
- Câu 2
- Câu 3
- Câu 4
- Câu 5
- Luyện tập
- Tóm tắt
- Bố cục
- ND chính
Câu 1
Video hướng dẫn giải
Câu 1 [trang 42 SGK Ngữ văn 10 tập 1]
Chi tiết liên quan đến nhân vật An Dương Vương:
-Vua An Dương Vương xây thành, làm nỏ thần được Rùa Vàng giúp đỡ: Vua An Dương Vương nước Âu Lạc, họ Thục tên Phán... bèn xin hòa.
- Vua gả con gái cho con trai Triệu Đà là Trọng Thủy.
- Quân Đà sang đánh, vua vẫn điềm nhiên, khi lấy nỏ thần ra bắn thì không kịp, nước mất.
- Vua chém Mị Châu, rồi rẽ xuống nước cùng rùa thần
a]
- Do An Dương Vương lập đàn trai giới cầu thần linh nhờ giúp việc xây thành.
- Qua đây dân gian muốn ca ngợi nhà vua, tự hào về chiến công xây thành, chế nỏ, chiến thắng ngoại xâm của dân tộc.
b]
- Thứ nhất, vua cho con gái lấy con trai của kẻ thù.
- Thứ hai, khi quân giặc tiến đánh lại mất cảnh giác ngồi ung dung đánh cờ, chủ quan, ỷ vào nỏ thần nên mất nước.
c]
Nhân dân muốn gửi gắm lòng kính trọng đối với thái độ dũng cảm, sự dứt khoát phân biệt việc nước, việc nhà, giữa kẻ thù và tình thân của An Dương Vương, phê phán thái độ mất cảnh giác của Mị Châu.
Câu 2
Video hướng dẫn giải
Câu 2 [trang 43 SGK Ngữ văn 10 tập 1]
Đánh giá việc Mị Châu lén đưa cho Trọng Thủy xem nỏ thần:
- Nhận xét về ý kiến thứ nhất: Nếu chấp nhận cách đánh giá này thì lỗi của Mị Châu rất lớn. Nàng là một người vì tình riêng mà không có trách nhiệm với quốc gia, không quan tâm tới vận mệnh dân tộc khiến đất nước rơi vào bi kịch.
- Nhận xét về ý kiến thứ hai: Cách đánh giá này xuất phát từ luân lý của chế độ phong kiến, người phụ nữ phải nghe theo lời chồng.
=> Cả hai cách nghĩ đều chưa xác đáng. Mị Châu là một nạn nhân đáng thương của một mưu đồ chính trị. Nàng nhẹ dạ, cả tin, ngây thơ, tin tưởng chồng một cách mù quáng mà mắc sai lầm. Đối với quốc gia, nàng có tội lớn, không thể tha thứ được. Nhưng chi tiết lời nguyền của nàng trước khi chết được ứng nghiệm đã nói lên rằng: Người Việt Nam không ai chịu bán nước mà họ chỉ bị kẻ địch lợi dụng mà thôi. Do đó, Mị Châu cũng đáng được chúng ta cảm thông và đáng thương nhiều hơn đáng trách.
Câu 3
Video hướng dẫn giải
Câu 3 [trang 43 SGK Ngữ văn 10 tập 1]
Thái độ và tình cảm của nhân dân đối với nhân vật Mị Châu:
- Để Rùa Vàng kết tội, bị vua cha chém đầu nhân dân ta đã nghiêm khắc trừng trị tội ác của kẻ bán nước, nối giáo cho giặc dù đó là vô tình hay cố ý. Điều này xuất phát từ truyền thống yêu nước, lòng tha thiết với độc lập tự do.
- Để máu nàng hóa thành ngọc trai, xác nàng hóa thành ngọc thạch nhân dân đã chứng minh tấm lòng trong sạch của Mị Châu khi không cố tình để lộ cơ mật quốc gia cho giặc. Qua đây, cũng thể hiện sự bao dung, vị tha của nhân dân ta với lỗi lầm của Mị Châu.
=> Nhân dân muốn nhắn gửi đến thế hệ trẻ: Trong việc giải quyết mối quan hệ giữa nước với nhà, giữa việc chung với việc riêng, giữa cá nhân với cộng đồng cần tỉnh táo, riêng tư phân minh để giải quyết các mối quan hệ được trọn vẹn, hòa thuận.
Câu 4
Video hướng dẫn giải
Câu 4 [trang 43 SGK Ngữ van 10 tập 1]
- Hình ảnh "ngọc trai - giếng nước" là một hình ảnh đẹp và giàu ý nghĩa.
+ Chi tiết máu của Mị Châu khi chết đi được loài trai ăn phải thì hóa thành ngọc trai đã chứng thực được tấm lòng trong sáng của nàng.
+ Việc Trọng Thủy gieo mình xuống giếng nước đã thể hiện sự hối hận của nhân vật khi phụ lại tình cảm người vợ.
+ Việc ngọc trai kia đem rửa trong nước giếng này lại càng sáng đẹp hơn còn nói lên rằng Trọng Thủy đã tìm được lời hóa giải trong tình cảm của Mị Châu ở thế giới bên kia. Nếu đứng ở bình diện này, ta càng thấy thương xót cho mối tình của Mị Châu Trọng Thủy.
Câu 5
Video hướng dẫn giải
Câu 5 [trang 43 SGK Ngữ văn 10 tập 1]
- Cốt lõi lịch sử của truyện: nước Âu Lạc thời An Dương Vương được dựng lên, có thành cao, hào sâu, vũ khí đủ mạnh để chiến quân xâm lược Triệu Đà, sau đó lại để mất nước vào tay Triệu Đà, và Cao Lỗ là người sáng chế ra nỏ thần chính là nỏ Liên Châu.
- Cốt lõi lịch sử được dân gian thần kì hóa: nhân vật Rùa Vàng xuất hiện thần kì hóa chiến công xây thành, chế nỏ của dân tộc ta. Mối tình Mị Châu và Trọng Thủy được thần kì hóa để giải thích cho việc mất nước, nhằm giảm bớt nỗi đau. Chi tiết Mị Châu và Trọng Thủy hóa ngọc trai và giếng nước nhằm thể hiện sự trong sạch của Mị Châu và lòng chung thủy của Trọng Thủy.
Luyện tập
Câu 1 [trang 43 SGK Ngữ văn 10 tập 1]
- Cả hai lời nhận xét đều chưa thỏa đáng.
+ Với nhân dân Âu Lạc: Trọng Thủy là tên gián điệp, người trực tiếp gây nên cái chết cho An Dương Vương, khiến nước ta rơi vào bi kịch.
+ Với Mị Châu, Trọng Thủy thương tiếc vô cùng, khi đi tắm như tưởng thấy bóng Mị Châu dưới giếng bèn lao đầu xuống giếng mà chết
=> Tình yêu Trọng Thủy dành cho Mị Châu không chỉ là giả dối. Trọng Thủy cũng là một kẻ si tình đáng thương.
Câu 2 [trang 43 SGK Ngữ văn 10 tập 1]
Cách xử lý này phù hợp với đạo lý truyền thống của dân tộc ta. Đó là sự bao dung đối với những đứa con của dân tộc đã trót có thời lầm lỡ gây tai họa cho nhân dân, nhưng về sau đã biết hối hận và chịu hình phạt xứng đáng.
Câu 3 [trang 43 SGK Ngữ văn 10 tập 1]
Mị Châu Trọng Thủy
Một đôi kẻ Việt người Tần
Nửa phần ân ái, nửa phần oán thương
Vuốt rùa chàng đổi máy
Lông ngỗng thiếp đưa đường
Thề nguyền phu phụ
Lòng nhi nữ
Việc quân vương
Duyên nọ tình kia dở dở dang!
Nệm gấm vó câu
Trăm năm giọt lệ
Ngọc trai nước giếng
Nghìn thu khói nhang
Khi quay lại chém con sau yên ngựa
An Dương Vương, người đã nghĩ suy gì?
Hay cùng đường, ai cũng là giặc giã
Và nghe lời mách bảo của Kim Quy.
[Tản Đà]
Mỵ Châu
[Vương Đình Trọng]
Kẻ thù ở sau lưng - dù lời thần đi nữa
Người phải trông bằng chính mắt của mình
Công chúa Mị Châu nép Vua cha, run sợ
Khi nửa trời khói lửa đao binh
Lông ngỗng rơi, lông ngỗng rơi trắng lối
Dứt áo ra như dứt thịt da mình
Phút ly loạn, chàng ở đâu chẳng tới
Trọng Thủy ơi, thiếp đã chạy xa thành!
Nước mắt rơi xoay tròn cơn gió
Lưng Cha cùng lưng ngựa đẫm mồ hôi
Lông ngỗng hết, thiếp sẽ rời lưng ngựa
Làm chiếc lông cuối cùng đợi chàng đấy, chàng ơi.
Và bất ngờ, An Dương Vương quay lại
Tưởng có lời an ủi của vua cha
Mị Châu ngửng mặt nhìn chờ đợi
Từ trời cao, một đường kiếm sáng loà
Không phải lông ngỗng rơi mà đầu lăn xuống đất
Nằm cuối đường như dấu chấm câu
Sao bị chém? Mỵ Châu không hề biết
Máu tụ thành sỏi đá đất Hoan Châu.
Đã là vua lại có thần mách bảo
Tưởng sáng suốt hai lần và công lý gấp đôi
Mà người chết, không hiểu sao mình chết
Thì hồn oan còn đập cửa muôn đời.
Mấy ngàn năm dâu bể, lở bồi
Lúc yên bình và cả khi giặc giã
Xin đừng trách Mị Châu thêm nữa
Yêu chân thành, thật có tội gì đâu?
Viết về Mị Châu Trọng Thủy đã có rất nhiều bài thơ ra đời. Có thể nói tác phẩm đã có sức dư âm mãnh liệt và làm người đọc day dứt bởi mối tình sâu nặng, oan trái giữa hai người.
[Tản Đà]
Tóm tắt
- An Dương Vương xây thành xong lại đổ. Rùa Vàng hiện lên giúp đỡ. Thành xây xong, Rùa vàng tặng một cái móng để làm lấy nỏ chống giặc.
- Trọng Thủy sau khi lấy Mị Châu đã tìm cách lấy nỏ thần. Triệu Đà phát binh đánh Âu Lạc. An Dương Vương thua trận cùng con gái chạy khỏi loa thành.
- Thần Kim Quy kết tội Mị Châu là giặc. An Dương Vương chém Mị Châu rồi đi xuống biển.
- Trọng Thủy thương tiếc Mị Châu nhảy xuống giếng tự tử. Máu Mị Châu thành ngọc trai, rửa giếng nước đó thì sáng hơn.
Bố cục
Video hướng dẫn giải
Bố cục [ 3 đoạn ]
- Đoạn 1[Từ đầu đến bèn xin hoà]: An Dương Vương được thần giúp xây thành, chế nỏ để bảo vệ đất nước.
- Đoạn 2[Tiếp đó đến Dẫn vua xuống biển]: Cảnh mất nước nhà tan.
- Đoạn 3[Còn lại ]: Thái độ, tình cảm của nhân dân đối với An Dương Vương, Mị Châu và Trọng Thủy.
ND chính
Video hướng dẫn giải
| Truyện An Dương Vương và Mị Châu Trọng Thủy là một cách giải thích nguyên nhân việc mất nước Âu Lạc. Qua đó, nhân dân ta muốn nêu lên bài học lịch sử về tinh thần cảnh giác với kẻ thù và cách xử lý đúng đắn mối quan hệ giữa riêng và chung, giữa nhà với nước, giữa cá nhân và cộng đồng. |