Nhóm người Việt bị Facebook kiện

Cho thuê tài khoản chạy quảng cáo livestream bán hàng là một trong những dịch vụ của nhóm đối tượng người Việt bị Facebook kiện - Ảnh: Q.Đ.

Khi câu chuyện Facebook đâm đơn kiện 4 người Việt trục lợi 36 triệu USD lan truyền trên mạng, nhiều doanh nghiệp, những người làm trong ngành truyền thông ngao ngán. Tuổi Trẻ trích ý kiến bạn đọc về chuyện này.

Con sâu làm rầu nồi canh

Những người làm trong ngành thương mại điện tử hoặc có mua hàng qua mạng từ Amazon trước đây hẳn đều biết Amazon (Mỹ) cấm giao hàng về địa chỉ tại Việt Nam. Nguyên nhân đơn giản vì tình trạng ăn cắp tài khoản tín dụng của người nước ngoài rồi dùng để thanh toán mua hàng trên Amazon của người Việt Nam (hoặc địa chỉ mạng từ Việt Nam) quá nhiều. Nhiều trang thương mại điện tử khác của Mỹ sau đó cũng ban hành lệnh cấm tương tự với cùng nguyên nhân.

Hệ lụy đó đến nay vẫn còn. Hậu quả thời điểm đó không lớn lắm bởi nhu cầu mua hàng qua mạng ở Việt Nam chưa phổ biến so với thế giới. Trong thời điểm mua sắm qua mạng đang bùng nổ hiện nay, mới thấy hậu quả ghê gớm của việc "con sâu làm rầu nồi canh".

Theo đơn kiện của Facebook, thủ đoạn của các đối tượng người Việt nêu trên là dùng phần mềm giả mạo đưa lên kho ứng dụng di động để lừa người dùng (đối tượng bị giăng bẫy ở Mỹ, châu Âu, Ấn Độ, Brazil) tải về sử dụng và qua đó "trộm" các thông tin đăng nhập tài khoản của họ. Sau đó các đối tượng này dùng tài khoản nạn nhân (nhân viên đại lý quảng cáo) để chạy các chương trình quảng cáo cho khách hàng của mình và trục lợi từ đó. Chiêu trò này có thể xem là một biến tướng của các chiêu trò lừa đảo trên Facebook trong vài năm trở lại đây.

Nhiều người trong giới quảng cáo đồng tình với nhận xét: "Đây chỉ là một vụ việc tiêu biểu Facebook muốn làm để cảnh báo cho nhiều cá nhân, nhóm "tàu ngầm" khác chưa bị nêu tên (hoặc không nghĩ mình sẽ bị nêu tên)".

Theo đó, việc cảnh báo ở đây là Facebook biết hết những hành động mà nhiều cá nhân, nhóm người ở Việt Nam đang làm (kiếm tiền phạm pháp), chỉ là họ có muốn bêu tên lên hay không mà thôi. Và hậu quả không chỉ kẻ xấu gánh chịu. Nếu những vụ việc như thế này vẫn còn tiếp tục và bị Facebook hay các tổ chức, dịch vụ quốc tế phanh phui, hình ảnh người Việt Nam trong mắt quốc tế sẽ ngày càng tệ.

Bạn đọc HÂN MINH

Quýt làm cam chịu

Chúng ta có thể thấy không phải vô tình mà hơn một năm trở lại đây các tài khoản doanh nghiệp hoặc cá nhân tại Việt Nam thường bị làm khó dễ khi thực hiện các chiến dịch quảng cáo trên nền tảng Facebook.

Việc chạy "bùng" quảng cáo này đã tồn tại từ rất lâu trong giới "underground" (tạm dịch: thế giới ngầm - PV) gần đây đã trở thành một nỗi ám ảnh với các doanh nghiệp làm ăn chân chính. Việc này gây hệ lụy không hề nhỏ cho các doanh nghiệp truyền thông, quảng cáo và marketing trong nước.

Với việc chạy "bùng" thì các đối tượng này hoàn toàn có lợi thế (không tốn chi phí quảng cáo) trước những doanh nghiệp phải chi trả tiền quảng cáo để bán được hàng trên nền tảng mạng xã hội Facebook. Vụ việc chắc chắn gây ảnh hưởng rất lớn khi hầu như các tài khoản quảng cáo chạy cho khách hàng có thể bị "bức tử" đồng loạt không rõ nguyên nhân. Nếu có tạo tài khoản mới cũng rất khó để kích hoạt hoặc chạy ổn định.

Nhiều doanh nghiệp muốn thực hiện các chiến dịch quảng cáo cho đúng hợp đồng với khách hàng thì buộc lòng phải thuê lại tài khoản của bên thứ ba với mức phí 8-15% tùy chi phí hằng tháng. Facebook mạnh tay xử lý các tài khoản quảng cáo đến từ Việt Nam, thời gian sắp tới sẽ cực kỳ khó khăn đối với doanh nghiệp Việt đang sử dụng Facebook như một kênh bán hàng mang lại doanh thu chính nói chung và các doanh nghiệp hoạt động trong ngành truyền thông, quảng cáo.

Nguyễn Duy Vĩ (giám đốc Công ty truyền thông Buzi, TP.HCM)

Các chương trình livestream trên Facebook được nhóm đối tượng người Việt cho thuê tài khoản để chạy quảng cáo - Ảnh chụp màn hình

Trước đó, Facebook cho biết đã đệ trình đơn kiện chống lại thủ phạm lừa đảo trực tuyến đã vi phạm điều khoản và chính sách quảng cáo của mạng xã hội này. Người bị kiện là bốn cá nhân cư trú tại Việt Nam, gồm Thêm Hữu Nguyễn, Lê Khang, Nguyễn Quốc Bảo và Phạm Hữu Dung.

Dùng phần mềm giả mạo ăn cắp tài khoản

Theo "tố cáo" từ Facebook, tháng 10-2020, các đối tượng trên đã đưa lên kho ứng dụng trực tuyến chính thức Google Play của hệ điều hành Android phần mềm có tên Ads Manager (quản lý chiến dịch quảng cáo).

Cuối tháng 12-2020, các đối tượng bắt đầu tiến hành đổi tên ứng dụng của mình thành "Ads Manager for Facebook" song song với chạy quảng cáo trên chính nền tảng của mạng xã hội này. Đối tượng chiến dịch quảng cáo nhắm đến người dùng ở Mỹ, châu Âu, Ấn Độ và Brazil. 

Theo tài liệu từ Facebook, chỉ sau 4 ngày chạy chiến dịch, khoảng 1.700 người dùng đã bấm vào quảng cáo.

Những người dùng ứng dụng nêu trên chủ yếu là nhân viên các đại lý quảng cáo hoặc những người hay thực hiện chạy các chiến dịch quảng cáo trên Facebook cho những chương trình riêng của mình (quảng cáo bán hàng, livestream, sản phẩm...).

Khi sử dụng ứng dụng "Ads Manager for Facebook", họ phải dùng tài khoản chạy quảng cáo (thường gắn liền với tài khoản Facebook) của mình để đăng nhập. Khi đó, các thông tin đăng nhập (gồm tên tài khoản, mật khẩu, xác thực) của nạn nhân sẽ được gửi về tài khoản quản lý ứng dụng của các đối tượng trên.

Thủ đoạn trục lợi hàng chục triệu USD

Khi có được thông tin cần thiết, các đối tượng trên sẽ đăng nhập và sử dụng các tài khoản của nạn nhân để chạy các chương trình quảng cáo của mình trên Facebook. 

Thông thường, các tài khoản chạy quảng cáo đều được tích hợp sẵn thông tin của các thẻ thanh toán quốc tế (Visa, Mastercard...) của chủ tài khoản với chức năng thanh toán tự động trong quá trình chạy quảng cáo. 

Theo chia sẻ của nhiều chuyên gia trong ngành, đây chính là kẽ hở để các đối tượng nêu trên trục lợi hàng chục triệu USD.

Đơn kiện của Facebook - Ảnh chụp màn hình

Theo đó, các đối tượng có thể mở dịch vụ chuyên chạy quảng cáo trên Facebook cho mọi khách hàng (người dùng cá nhân, doanh nghiệp) với giá cạnh tranh để hút khách. 

Khi có khách hàng thuê chạy chiến dịch quảng cáo, các đối tượng sẽ sử dụng tài khoản của các nạn nhân đã chiếm đoạt (ở Mỹ, châu Âu, Ấn Độ và Brazil) được để chạy quảng cáo, thay vì dùng tài khoản quảng cáo của mình.

Khi đó, chi phí thanh toán cho Facebook để hiển thị các quảng cáo của các đối tượng người Việt nêu trên lại do tài khoản của nạn nhân chi trả bởi các tài khoản đó là bên chạy quảng cáo. Còn toàn bộ số tiền khách hàng chi trả cho chiến dịch sẽ vào túi riêng của các đối tượng này.

Với thủ đoạn này, theo Facebook, các đối tượng trong nhóm người Việt nêu trên đã chạy "chùa" đến hơn 36 triệu USD, tức khoảng 830 tỉ đồng. Đồng nghĩa với số tiền các đối tượng trên bỏ túi chắc chắn hơn hàng trăm tỉ đồng. 

Điều đó phần nào được chứng minh qua các tài liệu được chính Facebook "vạch trần" về những bức hình khoe cuộc sống xa hoa, giàu sang của các đối tượng này.

Không chỉ có một tại Việt Nam

Vụ việc Facebook tố cáo các đối tượng người Việt nêu trên thu hút sự quan tâm rất lớn từ cộng đồng mạng, đặc biệt là những người làm trong lĩnh vực quảng cáo trên các nền tảng số. Theo ghi nhận của Tuổi Trẻ Online, hầu hết các ý kiến đều "hả hê" với việc vạch trần cách làm ăn mang tính cướp đoạt của các cá nhân nêu trên.

Song song đó, nhiều người cũng tỏ ra bức xúc với thủ đoạn làm giàu bằng hành vi lừa đảo, chiếm đoạt. 

"Việt Nam ngày càng vươn ra làm ăn với rất nhiều đối tác trên thế giới. Nhưng những vụ việc như thế này chỉ khiến hình ảnh người Việt trong mắt các đối tác nước ngoài luôn đáng ngờ và ngày càng xấu xí. Điều đó khiến nhiều người Việt khác muốn làm ăn đàng hoàng ra nước ngoài rất khó khăn" - anh Đ., giám đốc một hệ thống bán hàng qua mạng tại TP.HCM (đề nghị không nêu tên), nhận xét.

Trong khi đó, nhiều chuyên gia trong lĩnh vực tiếp thị số tại Việt Nam cho rằng nhóm đối tượng nêu trên chỉ là một trong khá nhiều nhóm, đối tượng tương tự đang hoạt động tại Việt Nam hiện nay. 

"Không phải ngẫu nhiên mà người dùng Facebook Việt Nam thường xuyên nhìn thấy các quảng cáo livestream bán hàng. Chính những dịch vụ chạy quảng cáo siêu rẻ - như các đối tượng vừa bị Facebook kiện - đã khiến việc quảng cáo livestream bán hàng diễn ra tràn lan. 

Và tất nhiên, nhóm bị Facebook kiện lần này chỉ là một nhóm tiêu biểu mà thôi", giám đốc một công ty truyền thông tại TP.HCM tiết lộ.