- I. Nhận xét
- II. Luyện tập
I. Nhận xét
Đọc đoạn văn sau [các câu văn đã được đánh số thứ tự] và thực hiện yêu cầu ở dưới.
[1]Mỗi lần dời nhà đi, bao giờ con khỉ cũng nhảy phóc lên ngồi trên lưng con chó to.[2]Hễ con chó đi chậm, con khỉ cấu hai tai chó giật giật.[3]Con chó chạy sải thì khỉ gò lưng như người phi ngựa.[4]Chó chạy thong thả, khỉ buông thõng hai tay, ngồi ngúc nga ngúc ngắc.
1. Gạch một gạch [ - ] dưới bộ phận chủ ngữ, gạch hai gạch [ = ] dưới bộ phận vị ngữ trong mỗi câu văn trên.
2. Xếp các câu trên vào nhóm thích hợp :
a] Câu đơn [câu do một cụm chủ ngữ - vị ngữ tạo thành].
Câu số.............................
b] Câu ghép [câu do nhiều cụm chủ ngữ - vị ngữ bình đẳng với nhau tạo thành]
Câu số........................
3. Có thể tách mỗi cụm chủ ngữ - vị ngữ trong các câu ghép nói trên thành một câu đơn được không ? Đánh dấu X vào trước ý em chọn :
Không được, vì các vế câu diễn tả những ý có quan hệ chặt chẽ với nhau, tách ra sẽ thành chuỗi câu rời rạc.
Được, vì mỗi vế câu [cụm chủ ngữ - vị ngữ] có cấu tạo như một câu đơn, diễn tả một ý hoàn chỉnh, có thể đứng độc lập.
Phương pháp giải:
1] Em làm theo yêu cầu của bài tập.
2]
- Câu đơn: Câu do một cụm chủ - vị tạo thành.
- Câu ghép: Câu do nhiều cụm chủ - vị bình đẳng với nhau tạo thành.
3] Em suy nghĩ và trả lời.
Lời giải chi tiết:
1]
2]
a] Câu đơn [câu do một cụm chủ ngữ - vị ngữ tạo thành]
Câu số1
b] Câu ghép [câu do nhiều cụm chủ ngữ - vị ngữ bình đẳng với nhau tạo thành]
Câu số2, 3, 4
3] Có thể tách mỗi cụm chủ ngữ - vị ngữ trong các câu ghép nói trên thành một câu đơn được không ? Đánh dấu X vào trước ý em chọn :
X Không được, vì các vế câu diễn tả những ý có quan hệ chặt chẽ với nhau, tách ra sẽ thành chuỗi câu rời rạc.
Được, vì mỗi vế câu [cụm chủ ngữ - vị ngữ] có cấu tạo như một câu đơn, diễn tả một ý hoàn chỉnh, có thể đứng độc lập.
II. Luyện tập
1.a] Đọc các câu văn đã được đánh số thứ tự. Ghi dấu X vào trước những câu là câu ghép :
[l]Biển luôn thay đổi màu tuỳ theo sắc mây trời.
[2]Trời xanh thẳm, biển cũng thẳm xanh, như dâng cao lên, chắc nịch.
[3]Trời rải mây trắng nhạt, biển mơ màng dịu hơi sương.
[4]Trời âm u mây mưa, biển xám xịt, nặng nề.
[5]Trời ầm ầm dông gió, biển đục ngầu, giận dữ.
[6]Biển nhiều khi rất đẹp, ai cũng thấy như thế.
[7]Nhưng vẻ đẹp của biển, vẻ đẹp kì diệu muôn màu muôn sắc ấy phần rất lớn là do mây, trời và ánh sáng tạo nên.
b] Đánh dấu gạch xiên [ / ] để xác định các vế câu trong từng câu ghép vừa tìm được.
2.Có thể tách mỗi vế câu ghép vừa tìm được ở bài tập trên thành một câu đơn được không ? Vì sao?
........................................
3.Thêm một vế câu thích hợp vào chỗ trống để tạo thành câu ghép :
a] Mùa xuân đã về............................
b] Mặt trời mọc,.................................
c] Trong truyện cổ tíchCây khế, người em chăm chỉ, hiền lành, còn
d] Vì trời mưa to
Phương pháp giải:
1] Câu ghép là câu do nhiều vế câu ghép lại.
2] Em thử tách ra xem câu có còn ý nghĩa và còn sự liên kết với nhau không?
3] Em đọc kĩ vế đã cho rồi điền thêm vế còn lại sao cho tạo thành câu có sự liên kết về nội dung và về ý nghĩa.
Lời giải chi tiết:
1]
a] Đọc các câu văn đã được đánh số thứ tự. Ghi dấu X vào trước những câu là câu ghép :
[1]Biển luôn thay đổi màu tuỳ theo sắc mây trời.
X[2]Trời xanh thẳm, biển cũng thẳm xanh, như dâng cao lên, chắc nịch.
X[3]Trời rải mây trắng nhạt, biển mơ màng dịu hơi sương.
X[ [4]Trời âm u mây mưa, biển xám xịt, nặng nề.
X[5]Trời ầm ầm dông gió, biển đục ngầu, giận dữ.
X[6]Biển nhiều khi rất đẹp, ai cũng thấy như thế.
[7]Nhưng vẻ đẹp của biển, vẻ đẹp kì diệu muôn màu muôn sắc ấy phần rất lớn là do mây, trời và ánh sáng tạo nên.
b] Đánh dấu gạch xiên [ / ] để xác định các vế câu trong từng câu ghép vừa tìm được.
X[2]Trời xanh thẳm, / biển cũng thẳm xanh, như dâng cao lên, chắc nịch.
X[3]Trời rải mây trắng nhạt, / biển mơ màng dịu hơi sương.
X[4]Trời / âm u mây mưa, / biển xám xịt, nặng nề.
X[5]Trời / ầm ầm dông gió, / biển đục ngầu, giận dữ.
X[6]Biển nhiều khi rất đẹp, / ai cũng thấy như thế.
2] Không thể tách mỗi vế câu ghép ở các câu trên thành câu đơn, vì mỗi ý trong câu có sự liên kết với nhau rất chặt chẽ, ý này nối tiếp ý kia.
3]
a] Mùa xuân đã về,hoa trong vườn đua nhau khoe sắc.
b] Mặt trời mọc,không khíấm dần lên.
c] Trong truyện cổ tíchCây khế,người em chăm chỉ, hiền lành, còn người anh thì tham lam, xảo quyệt.
d] Vì trời mưa tonên đường trơn trượt.