Hóa chất dệt nhuộm hiện nay thường là các chất vô cơ, các loại muối và acid chuyên dùng để ứng dụng vào các giai đoạn dệt nhuộm, giai đoạn hoàn tất hàng dệt may.
Các loại hóa chất này được chia thành các nhóm hóa chất cơ bản trong ngành dệt nhuộm như : Nhóm hóa chất tẩy trắng, nhóm cầm màu, điều chỉnh dung dịch thuốc nhuộm, nhóm xử lý nước thải...
Các hóa chất dùng trong ngành dệt nhuộm
Vai trò và công dụng
Tùy theo từng công đoạn xử lý sản phẩm vải mà các hóa chất có vai trò:
Hóa chất dệt nhuộm giữ vai trò quan trọng trong ngành dệt nhuộm
- Là tác nhân để phân giải lượng tạp chất có trong vải.
- Tạo điều kiện hợp lý trong việc dệt, nhuộm vải.
- Là chất xúc tác khiến các phản ứng hóa học xảy ra trong quá trình nhuộm, in hoa.
Hóa chất dệt nhuộm có công dụng: tẩy trắng vải, nhuộm màu, làm đều màu, làm mềm, chống thấm, chống gãy mặt vải, chống nhăn,...
Top 5 hóa chất dệt nhuộm thường dùng
1. Silicone
Tồn tại ở dạng thức lỏng, trong suốt, có thể hòa tan trong nước lạnh. Silicone được sử dụng trong ngành dệt nhuộm như một chất làm mềm vải như cotton, vải sợi, cotton dệt kim. Bên cạnh đó, người ta còn sử dụng chất này để khắc phục những tác động vật lý gây ra cho vải trong quá trình trộn vải, căng vải.
2. Oxy già [H2O2]
Là chất lỏng không màu, nhớt, là chất oxi hóa mạnh vì thế oxy già được sử dụng để tẩy trắng trong ngành dệt nhuộm. Cụ thể hơn, oxy già dùng để tẩy trắng sợi dệt, khử trùng, khử mùi trong các công đoạn sản xuất vải.
3. Hóa chất dệt nhuộm Javen-NaClO
Là loại acid yếu, không màu, có mùi đặc trưng. Trong ngành công nghiệp dệt may, nước Javen dùng làm chất tẩy trắng, chất phá màu vải. Quá trình tẩy trắng bằng NaClO rất phức tạp vì ở môi trường trung tính có độ PH = 7 thì phản ứng phá hủy xơ sợi càng mạnh, khi tẩy màu buộc phải chú ý điều này.
4. Axit Axetic CH3COOH- Dấm công nghiệp
Hóa chất dạng chất lỏng, mùi gắt, vị chua, tan trong nước, nhiệt độ sôi cao 1180C, là loại axit yếu. Acid acetic hay còn gọi là dâm dùng trong các công đoạn nấu tẩy để trung hòa lượng kiềm dư [điều chỉnh độ pH], tạo môi trường acid trung bình trong công đoạn nhuộm vải. Ngoài ra chất này còn tác dụng với một số muối kim loại để tăng khả năng bền màu cho phẩm nhuộm trực tiếp.
Acid acetic còn được sử dụng để làm mềm vải
5. Acid Oxalic-COOH2
Acid oxalic có tính độc [làm chết người với hàm lượng từ 5g trở lên], hòa tan được các kim loại như Axit Sắt, Axit Mangan,...ngoài ra chất này làm mất màu quỳ tím.
Là chất cẩn màu trong công nghệ nhuộm và có thể khử được vết rỉ sét trên vải bông rất tốt. Do Axit Oxalic dễ làm hư xơ sợi nên sau khi sử dụng phải xả thật sạch nếu không xơ sợi sẽ dễ bị mục khi sấy khô.
Việt Nam có nhiều tài nguyên tự nhiên tuyệt vời như mây tre lá, được sử dụng bởi các nghệ nhân để tạo ra các vật dụng hữu ích trong cuộc sống hàng ngàn năm qua. Hôm nay, chúng tôi [maytrephuvinh.com] sẽ giới thiệu với bạn cách mà những nghệ nhân sử dụng mây đan tre đan để tạo ra các sản phẩm gia dụng tiện lợi.
Làng nghề mây tre đan Phú Vinh nằm tại xã Kim An, huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Nội, Việt Nam. Đây là một trong những làng nghề truyền thống của Việt Nam với hơn 100 năm lịch sử phát triển. Làng Phú Vinh nổi tiếng với sản xuất các sản phẩm từ mây tre như ghế, bàn, giường, đèn, thảm, giỏ, hộp, túi xách, nắp đậy và các sản phẩm trang trí khác.
Với nguồn nguyên liệu phong phú từ môi trường tự nhiên xung quanh, người dân trong làng Phú Vinh đã phát triển các kỹ thuật đan mây tre truyền thống và đưa ra những sản phẩm mây tre đẹp và chất lượng. Các sản phẩm đan từ mây tre của làng Phú Vinh được đánh giá cao về độ bền, tính thẩm mỹ và tính ứng dụng.
Ngoài việc sản xuất các sản phẩm mây tre đan, Làng nghề mây tre đan Phú Vinh còn là điểm đến du lịch thu hút nhiều du khách ghé thăm để tìm hiểu về lịch sử và truyền thống đan mây tre của Việt Nam. Đây cũng là nơi các bạn trẻ đến để học hỏi kỹ năng đan mây tre từ các nghệ nhân địa phương.
Hiện nay, các sản phẩm từ mây tre đan của Làng nghề mây tre đan Phú Vinh đã được tiếp cận với thị trường quốc tế và được xuất khẩu sang nhiều nước trên thế giới, đem lại giá trị kinh tế cao cho địa phương.
Mây Tre Lá
Tre là một loại cây dễ trồng, sinh trưởng nhanh và có nhiều ứng dụng khác nhau như làm nhà, lợp mái, đóng cọc, v.v… Trong bối cảnh này, Mây Tre Phú Vinh chỉ tập trung vào khía cạnh sử dụng tre để làm nguyên liệu cho đồ dùng thủ công.
Để sử dụng tre để tạo ra các sản phẩm thủ công, cây tre cần được chẻ đôi và phơi khô trước đó [nhưng vẫn giữ ẩm để dễ dàng thao tác]. Sau đó, mây tre sẽ được đan và định hình trước khi được phơi khô thêm để giảm độ ẩm và hạn chế sự hình thành của nấm mốc.
Cây tre Việt Nam
Cấu tạo của mây tre lá
Cấu trúc của cây tre bao gồm:
- Cật tre
- Thịt tre
- Ruột tre
- Màng tre
Ruột tre [còn gọi là Tre bụng] là phần có màu trắng, mềm và dễ uốn cong, nên thường được sử dụng để làm các sản phẩm thủ công trang trí. Tuy nhiên, đây cũng là phần chứa ít sợi gỗ nhất và có nhiều nước nhất, do đó yếu và dễ bị mốc hơn các phần khác của cây tre.
Nếu không được xử lý bằng cách phơi khô hoặc khói hỗn hợp, các sản phẩm từ tre bụng sẽ bị mốc nhanh chóng. Do đó, tre bụng thường chỉ được sử dụng để tạo ra các sản phẩm ngắn hạn như hộp quà, làn, giỏ đi tặng, hoặc để làm lớp vỏ ngoài của bánh chưng.
Sản phẩm tre bụng: giỏ trứng trong siêu thị
Phần thịt tre nằm ở giữa giữa ruột và cật, là phần được sử dụng nhiều nhất trong sản xuất đồ tre.Cật tre là lớp bên ngoài của cây tre, có thể có vỏ xanh lá [còn gọi là tinh tre] mịn hoặc không [màu xanh sẽ dần chuyển sang màu vàng]. Đây là phần bền nhất của cây tre, cực kỳ chắc chắn và khó bị mốc. Thường cật tre được ưu tiên sử dụng cho các phần cần chịu lực cao như vành rổ, đáy rổ.
Phần rổ làm từ thịt tre, phần vành rổ từ cật tre
Trước khi gia công những cây tre được chẻ nhỏ để đạt được độ deo dai nhất định
Những điều có thể bạn chưa biết về Song Mây
Mây, hay còn được gọi là song mây, là một loại cây lâm sản thường mọc nhiều trong rừng. Tuy nhiên, để sử dụng mây làm nguyên liệu cho các sản phẩm thủ công, con người cần thực hiện các hoạt động chăm sóc, thu hoạch và xử lý cho cây mây.
Khác với cây tre có thân rỗng, cây mây có thân đặc, bền, dẻo và nhẹ, đây là một chất liệu tuyệt vời cho các sản phẩm thủ công và đồ nội thất.
Cây mây được thu hoạch chuẩn bị sử dụng tại Núi Thành, Quảng Nam, đây là loại thân nhỏ
Cây mây là loại thân nhỏ và được thu hoạch chuẩn bị sử dụng tại Núi Thành, Quảng Nam. Cấu tạo của cây mây bao gồm lớp vỏ và lớp thân đặc.Vỏ mây là sợi mây, là loại sợi bóng, cực dai và chắc, có màu trắng mịn. Sợi mây thường được sử dụng để buộc, cạp viền rổ, giữ chắc các mối nối. Khi đan thành sản phẩm, sợi mây tạo nên sản phẩm đặc biệt đẹp, nhẹ và bền, khó mốc.
Vành rổ được cạp bằng sợi mây, làng nghề Bao La, Huế. hiện nay vành rổ hay được cạp bằng sợi nhựa tại nhiều nơi.
Thân mây: hay còn gọi là song. Thân mây có thể có đường kính rất to, với những thân mây to, ứng dụng làm bàn, ghế, kết hợp cùng da, gỗ. Thân mây có thể được chẻ nhỏ ra và đan thành nhiều sản phẩm
Mây được cho vài máy để chẻ thành sợi đều nhau như ý muốn [ Núi Thành Quảng Nam ]
Nếu chẻ nhỏ, thân mân của cây mây sẽ chia thành mây bụng [hay còn gọi là mây ruột], đây là phần lõi của thân mây, giống như lõi mía với cấu trúc xốp xốp. Tuy nhiên, phần này khi làm sản phẩm thường yếu hơn và kém đẹp hơn so với phần mây xung quanh.
Mây được nhuộm màu và đan thành sản phẩm [Núi Thành, Quảng Nam ]
Đồ Mây tre sẽ được xử lí khô để tránh ẩm mốc
Để tránh bị mốc, sợi mây cần được xử lý bằng cách phơi khô hoặc hút ẩm sau khi đã đan thành sản phẩm, đặc biệt là ở Việt Nam với khí hậu nóng ẩm.
Cói – Sản phẩm từ cỏ tuyệt vời
Ảnh tự chụp tại hợp tác xã làm chiếu, Đồng Minh, Hải Phòng
Ảnh tự chụp tại hợp tác xã làm chiếu, Đồng Minh, Hải Phòng
Cói là một chất liệu quen thuộc mà hầu như ai ai cũng đã từng sử dụng, chẳng hạn như chiếu cói. Đây là loại cỏ thân được trồng nhiều ở khu vực Bắc Bộ. Khi cắt ngang sợi cói, ta có thể thấy nhiều sợi nhỏ bên trong, tạo thành một cấu trúc giống như miếng mút xốp, với độ đàn hồi tốt. Điều này giúp cho cói có khả năng hút ẩm đặc trưng.Tính năng hút ẩm này giúp cho chiếu cói có khả năng thấm hút mồ hôi, giữ cho khô thoáng và đồng thời giữ ấm. Bên cạnh đó, nhờ độ mềm dẻo nhất định, chiếu cói còn có tác dụng tốt cho sức khỏe.
Ảnh tự chụp tại hợp tác xã làm chiếu, Đồng Minh, Hải Phòng
Tuy nhiên, do tính chất hút ẩm của cói, nếu được sử dụng để làm giỏ, sọt hay các vật dụng khác thì khả năng bị mốc khá cao. Sợi cói là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn và nấm phát triển.Tuy vậy, khi cói được sử dụng để làm chiếu, thì lại không bị mốc như vậy. Điều này bởi khi chiếu tiếp xúc với da người, nó sẽ hút được lớp dầu tự nhiên, làm cho sợi cói bóng, không bị mốc và bảo vệ được sợi cói.Vì vậy, không nên giặt chiếu bằng xà phòng, vì xà phòng sẽ phá hủy cấu trúc tự nhiên của cói, làm cho cói bị thâm, nhanh hỏng, mất lớp dầu bảo vệ. Thay vào đó, bạn nên giặt chiếu bằng nước thường hoặc bằng quả giặt tự nhiên như bồ hòn.Tóm lại, tính chất hút ẩm của sợi cói sẽ được phát huy tốt nếu được áp dụng đúng vào sản phẩm. Nếu bạn sử dụng giỏ, túi, hộp cói, hãy sử dụng thường xuyên, vì sử dụng thường xuyên và lớp dầu tự nhiên trên tay người sẽ giúp sản phẩm không bị mốc. Điều này cũng đúng với các sản phẩm khác như rổ tre, sọt mây… như đã được giới thiệu ở phần trước bởi Mây Tre Phú Vinh.
Cỏ Bàng – Nguyên liệu có thể thay thế Mây Tre Lá
Ảnh tự chụp tại Phò Trạch, Huế
Cỏ bàng là một loại sợi cỏ phổ biến ở khu vực phía Nam. Khi cắt ngang sợi cỏ bàng, bạn sẽ nhận thấy nó có cấu trúc rỗng. Gần đây, sản phẩm ống hút bàng đã được quan tâm và phát triển như một sản phẩm thay thế ống hút nhựa.
Ảnh tự chụp tại nhà bạn Tiến Trần, Long An
Cỏ bàng và cói đều là những loại sợi thân cỏ, được sử dụng để sản xuất các sản phẩm như thảm, chiếu, túi, mũ, hộp, giỏ sọt. Tuy nhiên, hai vật liệu này có những ưu và nhược điểm khác nhau:
Ảnh tự chụp tại nhà bạn Tiến Trần, Long An
Thảm, chiếu làm từ cỏ bàng không có độ êm như cói, vì thân cỏ bàng rỗng, khi được cán phẳng và phơi khô, sẽ mất đi độ đàn hồi và cảm giác êm ái. So với chiếu cói, thảm chiếu cỏ bàng sẽ có hơi “phồng phành” và không bằng phẳng mượt. Tuy nhiên, do khí hậu khô nóng ở phía Nam, chiếu cỏ bàng lại rất phù hợp vì tính mát nhẹ của nó.
Ảnh tự chụp bà Hai, người duy nhất còn làm bị vuông cỏ bàng, Long An
Sợi cỏ bàng được sử dụng để làm các sản phẩm như hộp, giỏ, sọt… và được Mây Tre Phú Vinh đánh giá cao hơn so với cói. Vì sợi cỏ bàng rỗng và khô nên ít bị mốc hơn, không có tính chất miếng mút hút ẩm như cói. Sợi cỏ bàng cũng ít đàn hồi, vì vậy khi đan thành sản phẩm, nó sẽ chặt tay, đều và khó bị co giãn, biến dạng, dẫn đến sản phẩm đẹp, định hình và bền bỉ hơn so với sản phẩm cói.
Tìm hiểu về Cỏ Tế [Guột]
Ảnh tự chụp tại làng cỏ tế Phú Túc
Cỏ tế thuộc họ dương xỉ, thường mọc ở các vùng trung du miền núi phía bắc. Để có màu sắc đẹp và độ dẻo, cỏ tế cần được phơi khô. Sau đó, nó có thể được chẻ nhỏ thành các sợi mỏng, dai hoặc được sử dụng kỹ thuật xâu xiên với song mây để tạo thành các sản phẩm thủ công.
Ảnh tự chụp tại làng cỏ tế Phú Túc
Sau khi được chuốt thành sợi rất đều và mịn, cỏ tế là nguyên liệu để tạo ra các sản phẩm vô cùng tinh xảo, bền, có giá trị thẩm mỹ cao. Các sản phẩm được làm từ cỏ tế bao gồm hộp ủ ấm trà, hộp trà, sọt, giỏ, bình… Nhờ tính khô và chắc của cỏ tế và song mây, các sản phẩm được làm từ chúng khó bị mốc và không hút ẩm. Nếu sản phẩm bị mốc, chỉ cần cọ bằng bàn chải mềm với nước và phơi khô, sản phẩm sẽ trở lại đẹp như mới.
Tìm hiểu về chất liệu Lục Bình
Lục bình, còn gọi là bèo tây, có thân béo và rất xốp. Thường được phơi khô và sử dụng để làm các sản phẩm thảm, túi, hộp, giỏ đan. Tuy nhiên, do tính chất dễ hút ẩm và bám bụi, Lục bình không phù hợp với điều kiện nóng ẩm ở Việt Nam. Thường sản phẩm Lục bình được ưa chuộng bởi khách hàng nước ngoài và sử dụng cho mục đích xuất khẩu.
Tìm hiểu về chất liệu Lục Bình
Các chất liệu cơ bản của sản phẩm mây tre lá bao gồm Mây, Tre, Cói, Cỏ bàng, Cỏ tế và Lục bình. Bài viết này mong muốn giúp bạn hiểu hơn về những sản phẩm này và có thể lựa chọn đúng cho gia đình của mình. Nếu được sử dụng đúng cách, các sản phẩm mây tre lá sẽ rất bền, hữu ích và đem lại vẻ đẹp và ấm áp cho ngôi nhà.
Mây Tre Phú Vinh là đơn vị cung cấp các sản phẩm nội thất mây tre tại Hà Nội và trên toàn quốc, cam kết cung cấp sản phẩm chất lượng cao với mức giá ưu đãi nhất.