Hệ số CAR là gì? Hệ số an toàn vốn [CAR - Capital Adequacy Ratio] là tỷ lệ vốn của ngân hàng so với tài sản có trọng số rủi ro và nợ ngắn hạn của ngân hàng. Nó được quyết định bởi các ngân hàng trung ương và các cơ quan quản lý ngân hàng để ngăn chặn các ngân hàng thương mại sử dụng đòn bẩy quá mức và trở nên mất khả năng thanh toán trong quá trình này.
Nói cách khác, nó đo lường lượng vốn mà một ngân hàng sở hữu theo tỷ lệ phần trăm trên tổng mức tín dụng của ngân hàng đó. Các cơ quan quản lý ngân hàng thực thi tỷ lệ này để đảm bảo kỷ luật tín dụng nhằm bảo vệ người gửi tiền và thúc đẩy sự ổn định và hiệu quả trong hệ thống tài chính.
Hệ số an toàn vốn là hệ số xác định năng lực của ngân hàng trong việc đáp ứng các khoản nợ phải trả có thời hạn và các rủi ro khác như rủi ro tín dụng, rủi ro thị trường, rủi ro hoạt động và các rủi ro khác. Nó là thước đo lượng vốn được sử dụng để hỗ trợ tài sản rủi ro của ngân hàng.
Vốn của ngân hàng đối với rủi ro của ngân hàng là hình thức đơn giản nhất, vốn của ngân hàng là "tấm đệm" cho những tổn thất tiềm ẩn, bảo vệ người gửi tiền của ngân hàng hoặc những người cho vay khác.
Công thức tính hệ số CAR
Công thức được sử dụng để đo lường hệ số an toàn vốn là = Vốn cấp I + Vốn cấp II + Vốn cấp III]/ Tài sản có trọng số rủi ro
Trong đó vốn cấp I là vốn cốt lõi của ngân hàng bao gồm vốn chủ sở hữu của cổ đông và lợi nhuận để lại; trong khi vốn cấp II bao gồm dự trữ đánh giá lại, công cụ vốn hỗn hợp và nợ có kỳ hạn dưới.
Vốn cấp III bao gồm vốn cấp II cộng với các khoản vay cấp dưới ngắn hạn.
Các tài sản có trọng số rủi ro có tính đến rủi ro tín dụng, rủi ro thị trường và rủi ro hoạt động.
Kể từ năm 2019, theo Basel III, vốn cấp 1 và cấp 2 của ngân hàng ít nhất phải bằng 8% tài sản có trọng số rủi ro. Hệ số an toàn vốn tối thiểu [bao gồm cả vùng đệm bảo toàn vốn] là 10,5%. Khuyến nghị về vùng đệm bảo toàn vốn được thiết kế để xây dựng vốn của các ngân hàng, vốn mà họ có thể sử dụng trong thời kỳ khó khăn.
“CAR là nguồn vốn được ngân hàng trích lập để làm tấm đệm cho ngân hàng đối với rủi ro liên quan đến tài sản của ngân hàng.”
Tầm quan trọng của hệ số an toàn vốn CAR
Như đã giải thích hệ số CAR là gì thì CAR là hệ thống cho phép xác định khả năng của một ngân hàng trong việc đáp ứng các loại rủi ro và thời gian nợ khác nhau. Các cơ quan quản lý ngân hàng có trách nhiệm giám sát hệ số CAR để bảo vệ người gửi tiền. Vì vậy, hệ thống này rất quan trọng đối với sự an toàn của khách hàng của ngân hàng và sự ổn định tài chính trong nước.
Các ngân hàng có vấn đề có thể bị lỗ khoản vay lớn và kết quả là có thể dẫn đến phá sản. Trong tình huống này, người gửi tiền mất hết tiền, đó là lý do tại sao CAR là yếu tố cần thiết để kiểm soát tình hình tài chính và độ tin cậy của mọi hệ thống ngân hàng hoạt động trong nước.
Ví dụ về cách tính hệ số an toàn vốn
Quy trình an toàn vốn có tính đến cả vốn cấp 1 và cấp 2 bằng cách sử dụng công thức CAR sau:
CAR = Vốn cấp 1 + Vốn cấp 2 / Tài sản có trọng số rủi ro
Sử dụng tính toán hệ số an toàn vốn này, bạn biết rằng nếu một ngân hàng có 5 triệu đô la trong Vốn cấp 1 và 2 triệu đô la trong Vốn cấp 2 và Tài sản có trọng số rủi ro được tính toán là 20 triệu đô la, thì cách tính tỷ lệ an toàn vốn như sau:
CAR = [5 triệu USD + 2 triệu USD] / 20 triệu USD = 0,35
Điều này đồng nghĩa với việc hệ số an toàn vốn của ngân hàng này là 35%.
Hệ số CAR 35% là mức đánh giá cao đối với một ngân hàng, khiến ngân hàng trở thành một tổ chức an toàn.
Ưu điểm và nhược điểm của hệ số an toàn vốn
Ưu điểm
CAR giúp các ngân hàng duy trì vốn dựa trên mức độ rủi ro của mỗi khoản vay. Ví dụ, hai ngân hàng có cùng quy mô sổ cho vay nhưng mức độ rủi ro danh mục đầu tư khác nhau sẽ được yêu cầu để duy trì vốn ngân hàng tương ứng. Rủi ro càng cao thì vốn yêu cầu càng cao.
Hệ số này là một chỉ số tốt để nhà đầu tư hiểu được rủi ro tổng thể của sổ cho vay của một ngân hàng.
Nhược điểm
Một hạn chế chính của hệ số an toàn vốn là nó không thể tính đến những tổn thất dự kiến có thể làm biến dạng nguồn vốn của ngân hàng trong bất kỳ cuộc khủng hoảng tài chính nào.
Vì vậy, hệ số an toàn vốn là một thước đo rủi ro đối với các ngân hàng thương mại, giúp các cơ quan quản lý theo dõi chặt chẽ mức độ rủi ro trong hoạt động cho vay của ngân hàng.
Hi vọng qua những giải thích trên đây, bạn đã hiểu được hệ số CAR là gì và tầm quan trọng của nó trong lĩnh vực ngân hàng.
Trâm Nguyễn
Phân tích Tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu là gì? Nhân tố ảnh hưởng đến tỷ lệ an toàn vốn là chủ đề trong content hôm nay của Sen Tây Hồ. Theo dõi nội dung để biết đầy đủ nhé.
Nắm bắt xu thế của thị trường kinh tế đặc biệt là các tổ chức tín dụng cho vay vốn như ngân hàng là điều mà ai cũng quan tâm. Tuy nhiên bạn sợ những rủi ro tín dụng mà ngân hàng có thể gặp phải làm bạn không dám vay hay gửi tiền. Một số khách hàng cực kỳ thích gửi tiền tiết kiệm ở ngân hàng vì họ nắm rõ các quy định về tỷ lệ vốn an toàn tối thiểu được các ngân hàng áp dụng. Vậy tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu là gì, cùng tìm hiểu kỹ hơn các thông tin liên quan trong bài viết dưới đây.
Tỷ lệ an toàn vốn được viết tắt là CAR- đây được xem là một chỉ tiêu kinh tế phản ánh mối quan hệ giữa tài sản có thể điều chỉnh rủi ro của ngân hàng và vốn tự có.
Nắm rõ các nhân tố ảnh hưởng dưới đây để có cái nhìn chuẩn xác hơn về điểm tốt và điểm xấu của tỷ lệ an toàn vốn[CAR]:
Nhân tố này có tác động khá quan trọng đối với hệ số tỷ lệ an toàn vốn. Hệ số vốn có một mối quan hệ tương quan với hệ số tỷ lệ an toàn vốn. Khi hệ số vốn tăng thì hệ số CAR[tỷ lệ an toàn vốn] cũng sẽ tăng và ngược lại.
Tùy thuộc vào mức độ tăng trưởng kinh tế cao hay thấp đều sẽ có ảnh hưởng đến hệ số ROA. Ví dụ khi khả năng sinh lời của tài sản được niêm yết cao hơn, các nguồn chi phí dự phòng mang tính rủi ro của ngân hàng sẽ thấp đi, kéo theo hệ lụy các hoạt động tín dụng của ngân hàng cũng tồn tại ngầm nhiều rủi ro hơn. Bên cạnh đó còn là giảm đi chất lượng tài sản có, tỉ lệ nợ xấu tăng, các tín dụng cũng có nguy cơ tăng trưởng nóng.
Khi quy mô của các ngân hàng thương mại cổ phần càng lớn thì hệ số CAR sẽ càng nhỏ đi
Khi tình trạng nguồn tiền cần cho vay khách hàng tăng, ngân hàng không đủ nguồn cho vay sẽ phải sử dụng nguồn vốn dự trữ để phục vụ nhu cầu vay vốn của khách hàng.
Ngân hàng thương mại thu hút nhiều khách hàng gửi tiền hơn thì ngân hàng sẽ có hệ số tỷ lệ an toàn vốn giảm. Hiểu một cách ngắn gọn rằng khi tỉ lệ tổng tài sản tăng thì tỷ lệ an toàn vốn giảm.
Tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu được xem là thước đo của mức độ vốn an toàn của ngân hàng. Nó được tính theo tỷ lệ % tổng vốn cấp 1[ vốn nòng cốt] và vốn cấp 2[vốn bổ sung] so với tổng tài sản đã điều chỉnh rủi ro của ngân hàng trong từng giai đoạn.
Công thức tính tỷ lệ vốn an toàn tối thiểu
CAR = [[Vốn cấp I + Vốn cấp II] / [Tài sản đã điều chỉnh rủi ro]] * 100%
- Tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu thường được dùng để bảo vệ quyền lợi của những người gửi tiền trước những rủi ro có thể xảy ra của ngân hàng. Điều này tăng tính an toàn, ổn định của ngân hàng nói riêng và hệ thống tài chính toàn cầu nói chung.
- Bên cạnh đó bằng tỷ lệ vốn an toàn tối thiểu này người ta cũng có thể xác định được khả năng thanh toán các khoản nợ có thời hạn hoặc không thời hạn của ngân hàng và những trường hợp rủi ro tín dụng hay rủi ro vận hành mà ngân hàng có thể gặp phải.
- Tỷ lệ vốn an toàn tối thiểu tăng độ uy tín của ngân hàng lên mức độ cao nhất, thu hút khách hàng sử dụng những dịch vụ của ngân hàng như dịch vụ tín dụng, gửi tiền, chuyển tiền…v..v..
- Mỗi ngân hàng có tỷ lệ vốn an toàn tối thiểu như đang tạo ra một tấm chắn để ngăn ngừa những cú sốc tài chính. Nói cách khác ngân hàng vừa có thể tự bảo vệ mình vừa có thể bảo vệ những người gửi tiền tại ngân hàng.
Trên thế giới hiện nay, các nước đều áp dụng chuẩn mực tỷ lệ vốn an toàn tối thiểu theo Basel. Basel được biết đến với vai trò ủy ban phụ trách việc giám sát các ngân hàng, nắm giữ chức trách vô cùng quan trọng trong các ngân hàng thanh toán quốc tế. Là hệ thống đo lường vốn được áp dụng hầu hết ngân hàng các nước trên thế giới.
Hiện nay theo chuẩn mực của Basel tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu được áp dụng là 8%, ngoài ra để đảm bảo cho CAR từ các ngân hàng phải đảm bảo tổng vốn bổ sung không được vượt quá 100% tổng vốn nòng cốt. Các ngân hàng ở các nước luôn phải có định hướng rõ ràng, giám sát và duy trì tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu.
Ở thời điểm nền kinh tế thế giới đang lâm vào khủng hoảng bởi cuộc suy thoái kéo dài, nhiều ngân hàng trên thế giới rơi vào tình trạng phá sản và sụp đổ thì một số ngân hàng đã áp dụng theo chuẩn mực Basel, đưa tính rủi ro và tỷ lệ an toàn vốn ở mức có thể xoay sở cho các ngân hàng.
Năm 1999, tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu được bắt đầu áp dụng tại Việt Nam theo quyết định của hội đồng pháp lý có thẩm quyền. Quyết định này giúp các ngân hàng ổn định, bảo đảm an toàn trước những rủi ro tín dụng có thể gặp phải. Trong điều khoản quy định tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu là 8%.
Hy vọng những thông tin trên đây đã có thể giải đáp câu hỏi tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu là gì của các bạn. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào hãy để lại comment và đừng quên ghé Sen Tây Hồ thường xuyên để cập nhật những thông tin tài chính bổ ích nhé!