Ca sĩ hát nhạc buồn là ai?

Mang bao bố đựng tiền cat-xê

Lúc sinh thời, khi chia sẻ về những kỷ niệm ca hát sôi nổi, Lệ Thu từng kể lại một lần được bầu sô trả trước hẳn một triệu đồng tiền cát-xê trong một tháng [tương đương gần 1 tỷ đồng ngày nay]. Hồi đó, công nhân viên chức làm việc “bục mặt” cũng chỉ nhận được 32 ngàn/tháng. Nên tất nhiên là nữ ca sĩ đồng ý ngay, mang cả bao bố đến nhét tiền vác về. Có tiền, cô mở hẳn một phòng trà riêng khiến các ca sĩ thời đó vô cùng ngưỡng mộ, bởi đây là điều không ai dám mơ.

Nhiều người nói rằng, Lệ Thu quá may mắn khi con đường đến với nghệ thuật như trải sẵn hoa hồng. Tài năng ca hát của Lệ Thu được phát hiện vào năm 16 tuổi, khi cô gái trẻ vô tình trình diễn ca khúc “Dang dở” tại phòng trà Bồng Lai. Giọng hát như thôi miên của cô đã khiến ông chủ phòng trà ngưỡng mộ và ngay lập tức xin ký hợp đồng. Lúc bấy giờ, để giấu gia đình đi hát, cô quyết định đổi nghệ danh là Lệ Thu.

Nhan sắc nữ danh ca Lệ Thu thời trẻ.

Năm 1962, Lệ Thu rời phòng trà Bồng Lai tới hát cho vũ trường Tự Do, một trong những vũ trường lớn nhất tại Sài Gòn. Tại đây, cô trình diễn nhiều nhạc phẩm tiếng Anh, tiếng Pháp. Chính việc hát nhạc ngoại đã giúp Lệ Thu tiếp thu những lối hát mới, hiện đại, súc tích hơn. Chỉ vài năm sau, Lệ Thu trở thành một ngôi sao sáng, tên tuổi ăn khách trên khắp các sân khấu phòng trà, vũ trường và đại nhạc hội. Cô sở hữu mức cát-xê cao ngất ngưởng, đứng đầu giới ca sĩ thời bấy giờ. Ngoài việc đi hát hàng đêm, Lệ Thu còn ký giao kèo thu thanh băng nhạc cho Jo Marcel, khởi đầu cho một thời kỳ vàng son nhất trong cuộc đời đi hát.

Trong làng nhạc trữ tình miền Nam trước năm 1975 với hàng trăm ca sĩ nổi tiếng, người ta thường nhắc nhiều nhất đến 3 nữ danh ca, đó là Thái Thanh, Khánh Ly và Lệ Thu. Khác với tiếng hát cao vút, trong trẻo của Thái Thanh hay chất ma mị, liêu trai của Khánh Ly, Lệ Thu nổi tiếng bởi chất giọng nữ trung dày, hơi khàn độc đáo cùng lối hát tự sự, truyền cảm. Bà cũng từng lý giải cho thành công tột bậc của mình giữa rất nhiều ca sĩ khác, đó là vì giọng hát alto của bà rất khác biệt được lấy hơi từ bụng, mới lạ so với các đàn chị thường hát giọng mũi, nên được khán giả đón nhận nồng nhiệt.

Nữ nghệ sĩ được đánh giá là một trong ba giọng ca hàng đầu của giai đoạn trước năm 1975.

Sau này, tiếng hát của Lệ Thu được “đóng đinh” bởi những bản nhạc tiền chiến và tình ca lãng mạn của những nhạc sĩ lớn như Ngô Thụy Miên, Trịnh Công Sơn, Phạm Duy, Lam Phương… Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn từng thừa nhận, Lệ Thu là người thể hiện ca khúc “Hạ trắng” của ông hay nhất.

Năm 1980, Lệ Thu sang Mỹ định cư cùng gia đình và là một trong những người đầu tiên đặt nền móng xây dựng nền âm nhạc hải ngoại từ những năm 80. Sau khi sang Mỹ, Lệ Thu cùng Khánh Ly thu âm những băng đĩa đầu tiên để bán cho cộng đồng khán giả Việt tại hải ngoại nghe. Nữ ca sĩ cũng tổ chức nhiều show diễn khác nhau, lưu diễn liên tục từ Mỹ sang châu Âu, Úc để phục vụ kiều bào. Từ năm 2007, bà bắt đầu những chuyến trở về nước để biểu diễn.

“Một đời ca sĩ hát trong buồn tênh”

Danh ca Lệ Thu tên thật là Bùi Thị Oanh, sinh năm 1943 tại Hải Phòng. Kỳ lạ là trước Lệ Thu có đến 7 anh chị em nhưng đều qua đời trước 7 tuổi, chỉ duy nhất mình bà còn sống khỏe mạnh. Có lẽ định mệnh đặc biệt, kỳ lạ đó đã dự báo trước việc bà sẽ trở thành một đại danh ca tài hoa sau này.

Tuổi thơ của Lệ Thu lớn lên trong sự cưng chiều của bố mẹ, hầu như không phải đụng tay chân bất cứ việc gì trong nhà. Danh ca Khánh Ly từng kể câu chuyện vui về lần đi diễn chung với Lệ Thu ở Châu Âu. Hồi đó, cả nhóm phải tá túc ở nhà bầu show, trong khi mọi người thay nhau nấu cơm nước, dọn dẹp thì Lệ Thu vui vẻ “ngồi trên phòng khách coi tivi, cười ha ha” vì… không biết làm gì.

Ngoài đời, danh ca Lệ Thu được bạn bè, đồng nghiệp yêu mến, nể trọng.

Có lẽ chính vì không vướng bận nhiều về cơm áo gạo tiền nên Lệ Thu có điều kiện để theo đuổi âm nhạc, thơ ca và lớn lên với một tâm hồn đầy chất nghệ thuật, làm nghệ thuật với tất cả sự đam mê và nghiêm túc. Ca sĩ Quang Thành chia sẻ rằng, ấn tượng lớn nhất của anh về nữ ca sĩ gạo cội là một người “có trách nhiệm với nghề hiếm thấy, luôn xem sân khấu như đạo, đức tin. Một danh ca mà khi phải hát lại một ca khúc quen thuộc trong 60 năm sự nghiệp của mình thì vẫn tập luyện như mọi người”.

Trong cuộc sống, Lệ Thu cũng được đồng nghiệp nể trọng, quý mến bởi tính tình cởi mở, dễ gần. Một bầu sô cho biết, là một danh ca nổi tiếng nhưng bà không nề hà chuyện hát với ai, không đòi cát –xê cao, chưa một lần tỏ vẻ ngôi sao hay gây khó dễ ban tổ chức, có lịch là tự động đến chỗ tập, không cần ai đưa đón, cùng “xếp hàng” ở hậu trường với mọi người chờ make up, không đòi phòng riêng hay make up riêng. Lệ Thu cũng nổi tiếng là người thẳng thắn, yêu ghét rõ ràng.

Tuy nhiên, thành công trong âm nhạc và được nhiều người yêu mến nhưng nữ nghệ sĩ lại lận đận về tình duyên. Có người nói, vì hát các ca khúc buồn nên nỗi buồn cũng vận vào cuộc đời Lệ Thu. Bà từng 3 lần đổ vỡ hạnh phúc. Bà kết hôn lần đầu với một người đi học từ Pháp về. Sau hai tháng, hôn nhân của Lệ Thu và người chồng này tan vỡ vì không hiểu nhau. Năm 1963, bà kết hôn lần 2 với một Việt kiều. Sau khi kết hôn, bà mới phát hiện chồng mình nói dối vì đã có vợ con. Chung sống được 7 năm và có 2 con gái, bà quyết định ly hôn ông xã đào hoa. Lần thứ ba, Lệ Thu lên xe hoa với một nhà báo và có thêm một con gái. Cuộc hôn nhân này kéo dài được 10 năm thì chấm dứt vì người chồng này có người phụ nữ khác.

Thành công trong ca hát nhưng cố danh ca lại trắc trở về đường tình duyên.

“Một đời ca sĩ hát trong buồn tênh” là câu hát trong ca khúc “Nước mắt mùa thu”, một trong những nhạc phẩm gắn liền với tên tuổi của danh ca Lệ Thu. Cố nhạc sĩ Phạm Duy từng cho biết, chính cái tên nghệ danh kết hợp với tiếng hát buồn rơi, đầy cảm xúc của nữ danh ca đã trở thành nguồn cảm hứng âm nhạc cho ông sáng tác bài “Nước mắt mùa thu”.

Mới đây, sau một thời gian chống chọi với bạo bệnh, danh ca Lệ Thu đã trút hơi thở cuối cùng vào hồi 7 giờ, ngày 15 tháng 1 năm 2021 [theo giờ địa phương tại California, Mỹ, tức ngày 16 tháng 1 theo giờ Việt Nam]. Sự ra đi của nữ danh ca tài hoa để lại nhiều tiếc nuối cho người hâm mộ, nhưng giọng hát “buồn tênh” ám ảnh và những nhạc phẩm “vang bóng” của bà chắc chắn sẽ còn in sâu trong nhiều thế hệ người yêu nhạc.

TBV - Ca sĩ Trọng Thanh – với chất giọng trầm buồn khá lạ, không lẫn với các ca sĩ khác; anh được khán giả yêu mến qua các ca khúc trữ tình: Dòng lệ, Xin làm người tình cô đơn, Mùa thu trong mưa, Những chiều không có em, Lạ lắm…Sắp tới đây ngày thứ bảy 31/3/2018, show Sóng tình bolero 3 của anh sẽ được tổ chức tại phòng trà WE, số 8 Lê Quý Đôn, Quận 3, TP Hồ Chí Minh.

Gặp anh trong một quán cafe tại quận Phú Nhuận, gương mặt thân thiện cùng trang phục đơn giản, anh nhiệt tình chia sẻ với chúng tôi từ cuộc sống đến con đường sự nghiệp ca hát đầy chông gai của mình. 
 

 Ca sĩ Trọng Thanh

Trao đổi cùng chúng tôi, anh cho biết, niềm đam mê ca hát bắt nguồn ngay từ khi còn nhỏ. Ngày đó, mỗi khi rảnh rỗi anh thường ngân nga những ca khúc trữ tình, bolero và các bài hát với ca từ buồn man mác. Các ca khúc ấy cứ như người bạn thân thiết theo anh lớn lên từng ngày. Thế nhưng do hoàn cảnh gia đình khó khăn, phải lo phấn đấu học tập và tự mưu sinh kiếm sống nên anh đành tạm gác lại ước mơ ca hát.  Xuất hiện với vẻ ngoài trẻ trung, ca sĩ Trọng Thanh tâm sự anh đã sắp bước sang tuổi ngũ tuần, tươi vui là thế nhưng trong ánh mắt anh lại ẩn chứa những nỗi niềm sâu lắng. “Anh rất thích những ca khúc trữ tình, tiền chiến, bolero…có giai điệu buồn, nội dung và ca từ như lột tả được hết cuộc đời mà anh đã vượt qua. Ngày trước anh vất vả lắm, tuổi thơ cơ cực, anh phải bươn chải nhiều nghề như: vác thuê, gánh mướn, bán vé số dạo, phục vụ quán ăn, ở thuê cho người…để mưu sinh kiếm sống và lo ăn học.” 

Khi cuộc sống đã ổn định, chợt nghĩ về ước mơ ca hát ngày nào anh cảm thấy chạnh lòng, và ngập ngừng chưa dám thực hiện. Chính sự động viên của gia đình, bạn bè và cả những thôi thúc đam mê ngày nào khiến anh quyết tâm hơn. Còn nhớ những ngày đầu bước lên sân khấu, cất tiếng hát trước hàng trăm khán giả cảm xúc trong anh như vỡ òa vì tràn vỗ tay cứ vang lên ngày một lớn. Bên cạnh đó, nhờ trái tim chân thành, giọng hát trầm ấm, tràn đầy cảm xúc, ca sĩ Trọng Thanh đã chinh phục trái tim hàng ngàn khán giả yêu dòng nhạc trữ tình, bolero sau 4 năm anh tham gia vào con đường nghệ thuật. Anh cho biết, “có một lượng khán giả thân thương, khi anh đi hát ở đâu là họ đăng ký vé theo ủng hộ anh hết mình và đó là động lực để anh phấn đấu nhiều hơn nữa.” Các ca khúc anh chọn thường là những bài hát buồn man mác nói lên tâm sự sâu sắc về tình người tình đời tình yêu nghề. Do đó, những bạn bè và khán giả quen thuộc ưu ái gọi anh với cái tên “Người hát nhạc buồn”. 

Poster Sóng tình Bolero 3

Hiện tại, anh là ca sĩ của phòng trà WE, thường xuyên biểu diễn ở các phòng trà, show từ thiện lớn nhỏ tại TP.HCM và các tỉnh, thành lân cận. Chia sẻ với chúng tôi anh cho biết, nghề chính của anh là kỹ sư điện, hiện anh công tác tại Ban kế hoạch tổng công ty Điện lực miền Nam. “Là trụ cột trong gia đình, anh phải nuôi cha mẹ già, vợ và 2 đứa con đang trong tuổi ăn tuổi học, đứa lớn học Đại học năm 4, đứa nhỏ chuẩn bị chuyển cấp vào trung học. Vì thế Trọng Thanh luôn cố gắng thu xếp chu toàn mọi việc để vừa đảm bảo được chất lượng công việc, trách nhiệm với gia đình và sống trọn vẹn với đam mê nghề.”

Trong suốt những năm qua, anh đã kết hợp cùng nữ ca sĩ Minh Thảo [thần tượng Bolero mùa đầu tiên] thực hiện nhiều show ca nhạc tại phòng trà We và các nơi khác với 02 chủ đề “NGẪU KHÚC TÌNH XƯA và SÓNG TÌNH BOLERO”. Mới đây nhất ngày 10/3, anh cùng ca sỹ Phương Vy thực hiện show “Ngẫu khúc tình xưa 2” tại phòng trà Rio TP Đà Lạt, những đêm nhạc này tập trung vào các ca khúc xưa, gợi nhắc và làm sống dậy các sáng tác của các nhạc sĩ gạo cội trong làng âm nhạc Việt Nam. Tại đây, những ca khúc với ca từ sâu sắc, giai điệu da diết như: Nhớ người tình xưa của nhạc sỹ Thanh Sơn, Dòng lệ của nhạc sĩ Lam Phương, Biết bao giờ trở lại của nhạc sĩ Ngô Thụy Miên và ca khúc Tương Tư Chiều của nhạc sĩ Trần Minh Trung…dưới giọng hát của anh đã làm lay động bao trái tim người nghe.

Đến thời điểm hiện tại, các show ca nhạc của anh càng ngày càng nhiều khán giả tìm đến nghe và ủng hộ. Có thể nói, đó là niềm vui lớn nhất, nguồn động lực quý báu để anh tiếp tục phấn đấu cống hiến cho nghề ca hát bằng tất cả trái tim và cái tâm của mình. 

Poster Ngẫu khúc tình xưa

Sắp tới, phòng trà WE tổ chức show SÓNG TÌNH BOLERO 3 của ca sĩ Trọng Thanh [Người hát nhạc buồn] – Minh Thảo [Thần tượng bolero] vào ngày 31/3/2018 với sự tham gia của một số ca sĩ như: Mary Giao, Huyền Giang, Kim Thanh, Nhã Uyên, Hoàng Phúc và Trịnh Thanh Thảo hứa hẹn mang đến một đêm nhạc về những ca khúc nhạc vàng một thời bị lãng quên. Hi vọng sẽ nhận được sự quan tâm, ủng hộ của các khán giả yêu nhạc gần xa.  

Bài và ảnh: An Yên